سالیوان: روند آزادی زندانیان مطابق توافق با ایران پیش می‌رود
۱۴۰۲ مرداد ۳۱, سه‌شنبه
کمتر از دو هفته پس از تائید رسمی توافق دولت جو بایدن و جمهوری اسلامی درباره تبادل زندانیان، هنوز زمان دقیق خروج پنج زندانی ایرانی آمریکایی از ایران مشخص نیست.
به گزارش خبرگزاری رویترز، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید روز سه‌شنبه، ۲۲ اوت (۳۱ مرداد) در یک نشست خبری مجازی گفت کارها مطابق توافق‌ها با ایران پیش می‌رود.
او با بیان این که هنوز گام‌هایی برای برداشته شدن وجود دارد ابراز تاسف کرد که نمی‌تواند برنامه زمانی دقیقی برای خروج این افراد از ایران اعلام کند.
جمهوری اسلامی و دولت بایدن از حدود دو سال پیش مذاکرات غیرمستقیم و محرمانه‌ای را با میانجیگری قطر و عمان آغاز کردند که محور اصلی آن تا کنون آزادی چند زندانی دو تابعیتی در مقابل آزادسازی بخشی از دارایی‌های بلوکه شده ایران عنوان شده است.
تائید توافق پس از رسانه‌ای شدن خبر
۱۹ مرداد پس از این که برخی رسانه‌های آمریکایی خبر انتقال چهار زندانی دوتابعیتی از زندان اوین به حبس خانگی را منتشر کردند، مقام‌های رسمی دو کشور هم بر این خبر مهر تائید زدند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
خبرگزاری دولتی ایرنا آن زمان از قول نمایندگی دائم جمهوری اسلامی در سازمان ملل نوشت: «این خروج در چارچوب یک توافق با واسطه‌گری کشور ثالث صورت گرفته است تا طرفین ۵ زندانی مورد نظر را به طور متقابل آزاد کنند و مشمول بخشش قرار دهند.»
وزارت خارجه دولت ابراهیم رئیسی نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد همزمان با فراهم شدن مقدمات تبادل زندانیان، فرایند "آزادسازی و رفع محدودیت از منابع مالی جمهوری اسلامی ایران" در کره جنوبی هم در جریان است.
مطابق توافق‌های انجام شده سیامک نمازی، مراد طاهباز و عماد شرقی، سه زندانی دو تابعیتی و یک زندانی ایرانی آمریکایی دیگر که نامش فاش نشده از زندان اوین به بیرون منتقل شدند و همراه با زندانی پنجم تحت نظر قرار دارند.
سه شهروند ایرانی آمریکایی که نامشان اعلام شد از جمله به اتهام "همکاری با دولت متخاصم آمریکا" محاکمه و هر یک به ۱۰ سال زندان محکوم شده‌اند.
رهایی زندانیانی که گروگان جمهوری اسلامی به شمار می‌روند، در ازای درآمد فروش نفت ایران که به دلیل تحریم‌های آمریکا بلوکه شده، با واکنش‌های انتقادی زیادی در داخل ایران و ایالات متحده روبرو شده است.
"بزرگترین باج‌دهی تاریخ آمریکا"
مایک پنس، معاون رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده، دولت جو بایدن را متهم کرده که با این توافق مرتکب بزرگترین عملیات باج‌دهی در تاریخ آمریکا شده است.
او می‌گوید ایران پول‌های آزاد شده را صرف تولید پهپاد برای روسیه و حمایت از تروریسم "علیه ما و اسرائیل" خواهد کرد.
مطابق شواهد، روسیه در حمله به اوکراین از پهپادهای ساخت ایران از جمله شاهد۱۳۶ استفاده می‌کند. جمهوری اسلامی همواره این مسئله را تکذیب کرده اما آمریکا به‌تازگی اعلام کرد مدارک استفاده از پهپادهای ساخت ایران را در اختیار اوکراین قرار داده است.
گروگان‌گیری، سیاستی سابقه‌دار در جمهوری اسلامی
تام کاتن، سناتور جمهوری‌خواه آرکانزاس می‌گوید: «گرچه ما همواره از آزادی گروگان‌های آمریکایی استقبال می‌کنیم اما پنج زندانی آمریکایی در ایران تنها پس از این که شش میلیارد دلار باج به ایران داده شد، آزاد می‌شوند و این مسئله فقط آیت‌الله‌ها را به گروگان‌گیری بیشتر ترغیب می‌کند.»
جمهوری اسلامی از نخستین ماه‌های به قدرت رسیدن، گروگان‌گیری را جزو روش‌های سیاسی خود قرار داد و نخستین نمونه بارز آن به گروگان گرفتن دیپلمات‌ها و کارمندان سفارت ایالات متحده در تهران توسط "دانشجویان پیرو خط امام" بود.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
توافق نانوشته و محرمانه جمهوری اسلامی و آمریکا، در داخل ایران هم با انتقادهای شدیدی روبرو شده، به خصوص که اگر مذاکرات احیای برجام در دولت قبلی به نتیجه می‌رسید احتمالا پول‌های بلوکه شده هم آزاد می‌شدند.
"توافق ذلت‌بار"
محمود صادقی، نماینده اصلاح‌طلب دوره پیشین مجلس شورای اسلامی در یک پیام توئیتری توافق اخیر را ذلت‌بار خوانده و با توجه به این که در قوانین ایران تابعیت دوگانه به رسمیت شناخته نمی‌شود می‌پرسد: «آزادی آنها چه ربطی به دولت آمریکا دارد؟!»
برخی شواهد، از جمله گزارش‌ها درباره احتمال آزاد شدن حدود ۱۰ میلیارد دلار دارایی بلوکه شده ایران در عراق به این گمانه‌زنی دامن زده‌اند که توافق نانوشته میان تهران و واشنگتن ابعاد گسترده‌تری دارد و احتمالا مناقشه هسته‌ای را هم در برمی‌گیرد.
تکذیب توافق بزرگ پشت‌پرده
برخی رسانه‌ها گزارش داده‌اند که جمهوری اسلامی به خواست آمریکا غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم را متوقف می‌کند و احتمالا تحویل پهپاد به روسیه را کاهش خواهد داد.
معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا چند روز پیش تاکید کرد واشنگتن در مورد مسائل هسته‌ای به هیچ گونه توافقی با تهران نزدیک نشده است.
ودانت پاتل در عین حال گفت این بدیهی است که ایالات متحده همچنان متعهد است که جمهوری اسلامی هرگز به سلاح اتمی دست پیدا نکند.