عبادی: روی دیگر سکه اعدام‌ها متوجه مخالفان سیاسی است
۱۳۹۱ آبان ۴, پنجشنبه
شیرین عبادی مدافع حقوق بشر و برنده جایزه نوبل صلح در گفت‌وگو با دویچه‌وله به روی دیگر سکه اعدام‌های اخیر که خطاب به مخالفان سیاسی حکومت جمهوری اسلامی ایران است اشاره می‌کند.
در روزهای گذشته با وجود خواسته سازمان‌های حقوق‌بشری از مقامات جمهوری اسلامی مبنی بر لغو اجرای حکم اعدام ۱۰ نفر که در ایران به خاطر جرایم مرتبط با مواد مخدر مجرم شناخته شده بودند، این افراد صبح روز دوشنبه (۲۲ اکتبر/ اول آبان) اعدام شدند.
به گزارش سایت کانون مدافعان حقوق‌بشر، شیرین عبادی در بخشی از آخرین گزارش خود درباره "وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه مهر ۱۳۹۱" که سه‌شنبه ۲ آبان منتشر شد نوشته بود: «در ماهی که دبیرکل سازمان ملل از ایران خواسته بود تا سیاست کشتار را کنار بگذارد، شاهد هستیم که بر اساس اعلام سایت‌ها و خبرگزاری‌های دولتی افراد زیر یا اعدام شده‌اند و یا برای آنها حکم اعدام صادر شده است.» در ادامه این گزارش سپس نام افراد اعدام شده و اتهامی که به خاطر آن این افراد اعدام شده بودند ذکر شده بود.
بشنوید: گفت‌وگو با شیرین عبادی درباره اعدام‌های اخیر در ایران
دویچه وله: خانم عبادی، علت افزایش اعدام‌ها در ایران را چه می‌دانید؟ آیا صرفا شرع اسلامی علت این اعدام‌هاست یا منافعی هم برای جمهوری اسلامی ایران در این اعدام‌ها وجود دارد؟
شیرین عبادی: حکومت ایران ادعا می‌کند با این اعدام‌ها می‌خواهد ریشه قاچاق مواد مخدر را در ایران برکند و باعث شود جوان‌ها کمتر به سراغ اعتیاد به مواد مخدر بروند؛ اما این تجربه در ۳۳ سال گذشته به هیچ وجه مفید نبوده است. شدت عمل در خصوص قاچاقچیان مواد مخدر نه‌تنها از میزان اعتیاد گم نکرده بلکه متاسفانه سن اعتیاد در ایران بسیار پایین آمده و حتی به ۱۴، ۱۵ سال رسیده است.
بنابراین سوال اصلی این است که چرا در شرایطی که همه نهادهای بین‌المللی از مقام‌های ایران می‌خواهند اعدام‌ها را متوقف کنند باز هم عده‌ای را به‌عنوان قاچاقچی اعدام می‌کنند.
در این‌جا دو نکته وجود دارد: اول این‌که افراد اعدام شده امکان برخورداری از یک دادرسی عادلانه را نداشته‌اند. وکیلی در کار نبوده و معلوم نیست که این افراد واقعا مقصر بوده‌اند یا خیر. حتی در صورت مقصر بودن این افراد معلوم نیست که اساسا به همان جرم ادعایی متهم بوده‌اند یا این‌که جرایم دیگری از قبیل سازمان‌های مخالف حکومت را هم دربرداشتند.
نکته دوم این است که حکومت ایران از این اعدام‌ها به نفع خودش در جهت ایجاد ارعاب بین مردم سود می‌برد. دولت با این اعدام‌ها که بعضا به‌صورت علنی در ملاء عام صورت می‌گیرد، می‌خواهد این پیام را به مردم بدهد که هیچ اغماضی در مورد هیچ کس نخواهد کرد. روی دیگر این سکه خطاب به مخالفان سیاسی است.
به دادرسی‌های ناعادلانه اشاره کردید. بنا بر گزارش‌ها حکم اعدام ۱۰ نفری که اخیرا در ایران اعدام شدند، به علت اعتراضات گسترده فعالان و سازمان‌های بین‌المللی مدافع حقوق بشر٬ چند روز به تعویق افتاده بود. برادر یکی از این اعدام‌شدگان به دویچه‌وله گفته است که در این ۱۲ روز که اعدام به تعویق افتاد، فرد اعدام شده بارها شکنجه شده است. هر روز صبح طناب بر گردن او می‌انداختند و بعد او را پایین می‌آوردند و می‌گفتند اعدام به تعویق افتاده است. چه اطلاع و گزارشی درباره نحوه برخورد با افراد اعدامی در ایران دارید؟
متاسفانه برخوردها با متهمین در زندان‌ها به‌هیچ وجه مناسب نیست. حتی در محدوده قوانینی که جمهوری اسلامی تصویب کرده این برخوردها مناسب نیست. این افراد از حقوقی که قانون برای آنها معین کرده محروم هستند.
در این‌جا ضروری می‌دانم بگویم متهمین سیاسی − عقیدتی حتی از جزئی‌ترین حقوقی که متهمین عادی برخوردارند، محروم هستند و وضعیت آنها بدترین است.
خانواده اعدامیان اخیر در چند نوبت جلو "بیت" رهبر جمهوری اسلامی تجمع کرده بودند ولی جوابی به آنها داده نشده بود. نقش آیت‌الله خامنه‌ای را در روند افزایش اعدام‌ها در ایران چه قدر پررنگ می‌دانید؟
طبق اصول قانون اساسی کلیه مسئولیت‌ها و اختیارات با رهبر جمهوری اسلامی ایران است. وقتی حکم اعدامی صادر می‌شود، این حکم اجرا نخواهد شد مگر این‌که از رئیس قوه قضائیه برای اجرای آن حکم اجازه بگیرند. تمام احکام اعدام با اجازه رئیس قوه قضائیه اجرا شده است. فراموش نکنیم که رئیس قوه قضائیه مستقیما از طرف رهبر تعیین می‌شود. بنابراین در یک سیستم حقوقی - سیاسی که کلیه اختیارات و حقوق به یک نفر برمی‌گردد و آن رهبر است، لذا تمامی مسئولیت‌ها هم متوجه ایشان است.