ماندلا در فیلم، تصویر یک اسطوره زنده
۱۳۹۲ آذر ۱۹, سه‌شنبه
نلسون ماندلا در طول سالهای زندگی، شخصیتی گیرا و پرجذبه ارائه داد که وجوهی ناهمساز و پیچیده داشت: از طرفی پایمردی و سرسختی در مبارزه و از طرف دیگر خلق و خویی ملایم و آرام که او را در سراسر قرن بیستم به الگوی مهربانی و صلح‌دوستی بدل ساخت.
در دنیای فیلم و سینما هنرمندان بسیاری کوشیدند به سیمای دوپهلوی ماندلا جان بخشند، از مورگان فریمن، دیوید هیروود، ترنس هاوارد، دنی گلوور تا سیدنی پواتیه و کلارک پیترز و...
تا امروز ایدریس البا آخرین بازیگری است که نقش ماندلا را در فیلم "راه دراز آزادی" ایفا کرده است. این فیلم به کارگردانی جاستین چدویک، تصویری واقعی و قانع‌کننده از رهبری ارائه می‌دهد که هر زجر و شکنجه‌ای را به اسارت ترجیح می‌دهد، چنانکه در جلسه دادگاه جمله معروف خود را به زبان می‌آورد: «در هر حال در راه آزادی و حقوق انسانی مبارزه می‌کنم و آماده‌ام به خاطر آن از جانم بگذرم.»
فیلم "راه دراز آزادی" در بسیاری از کشورهای جهان مقارن با درگذشت نلسون ماندلا به روی اکران رفت. فیلم هم به مبارزات ماندلا نظر دارد و هم به زندگی خصوصی، علایق و عادت‌های رهبری که در عین سادگی و فروتنی، از ابعاد و مرزهای زندگی عادی فراتر رفته بود.
مردی "شکست‌ناپذیر"
پیش از فیلم "راه دراز آزادی" به ویژه پس از فروپاشی نظام تبعیض نژادی (آپارتاید) در افریقای جنوبی، آثار دیگری به تصویر زندگی ماندلا پرداخته‌اند که شاید مشهورترین آنها فیلمی باشد که کلینت ایستوود، بازیگر و کارگردان سرشناس هالیوود، در سال ۲۰۰۹ ارائه داد به نام "شکست‌ناپذیر". در این فیلم مورگان فریمن، که با ماندلا دوستی نزدیک داشت، نقش رهبر مبارزه‌ی برابری‌خواهی را ایفا کرده است.
فیلم روایتی‌ست از رخدادهای آفریقای جنوبی در آستانه‌ی برگزاری جام جهانی راگبی در سال ۱۹۹۵. ماندلا پس از برافتادن نظام آپارتاید، به تازگی به ریاست جمهوری کشورش انتخاب شده است. او که از هر فرصتی برای خدمت به مردم ستمدیده استفاده می‌کند، با پشتیبانی از تیم راگبی کشورش، این تیم را به قهرمانی می‌رساند و زمینه شادی بیکران مردم خود را فراهم می‌کند.
در فیلم "شکست‌ناپذیر" مت دیمون، نقش فرانسوا پینار، کاپیتان تیم راگبی آفریقای جنوبی را ایفا می‌کند. هم مورگان فریمن و هم مت دیمون برای بازی در این فیلم نامزد دریافت جایزه اسکار شدند.
رنگ آزادی
فیلم "خداحافظ بافانا"، که در برخی از کشورها با نام "رنگ آزادی" به روی پرده رفت، در سال ۲۰۰۷ تولید شد. این فیلم رابطه نلسون ماندلا را با زندانبان او به تصویر کشیده است. داستانی که وجهی زیبا از رابطه‌ای سالم و انسانی را در جامعه‌ای سرشار از قهر و نفرت نژادی تصویر می‌کند. در این فیلم دنیس هایسبرت نقش ماندلا و جوزف فینس، نقش جیمز گرگوری زندانبان ماندلارا ایفا می‌کنند.
این فیلم براساس کتاب خاطرات گرگوری به عنوان "خداحافظ بافانا: نلسون ماندلا، زندانی من، دوست من" ساخته شده است. گرگوری در سالهای طولانی زندانبان ماندلا بود و موفق شد رابطه‌ای شرافتمندانه با زندانی نامور خود برقرار کند.
فیلم‌های تلویزیونی
"آخر بازی" یک فیلم تلویزیونی است که در سال ۲۰۰۹ به نمایش در آمد. در این فیلم کلارک پیترز نقش نلسون ماندلا را ایفا کرده است. فیلم روزهای پایانی نظام آپارتاید را در آفریقای جنوبی به تصویر کشیده است. فیلم بر پایه‌ی رمانی مستندوار از رابرت هاروی با عنوان "سقوط آپارتاید" تهیه شده است. در این فیلم ویلیام هرت در نقش یک استاد دانشگاه بازی دلنشینی ارائه داده است.
در فیلم تلویزیونی "ماندلا و دکلرک" که در سال ۱۹۹۷ ساخته شد، سیدنی پواتیه، بازیگر نامی هالیوود، در نقش ماندلا ظاهر شده است و مایکل کین، بازیگر معروف بریتانیایی در نقش دکلرک، رئیس جمهور سابق آفریقای جنوبی که در سال ۱۹۹۰، پایان دوران سیاه تبعیض نژادی را اعلام کرد. فیلم لحظات پرالتهاب زایش ملتی تازه را با تصاویری غنی روایت کرده است.
در سال ۲۰۱۱ دارل روت زندگی وینی ماندلا را دستمایه‌ی فیلمی سینمایی قرار داد، که همسر قهرمان بزرگ آفریقای جنوبی به آن اعتراض کرد. در این فیلم جنیفر هادسون در نقش وینی ماندلا ظاهر شده است، زنی دلیر و فداکار که برای آزادی همسرش از زندان تلاش می‌کند.
در فیلم ترنس هوارد نقش نلسون ماندلا را ایفا کرده است، که به حبس ابد محکوم شده و با مشقت و عذاب در سلول انفرادی زندگی می‌کند. با این که این زناشویی در سال ۱۹۹۶ با نزاعی جنجالی به جدایی کشید، اما خاطره‌ی آن همچنان بخشی از تاریخ مبارزات ضدنژادی در قاره سیاه است.