محاکمه متهمان اصلی حملات یازدهم سپتامبر

مأموران قضائی وزارت دفاع ایالات متحده (پنتاگون) رسما به پنج فرد مظنون به عضویت در شبکه "القاعده" که گمان می‌رود حملات یازدهم سپتامبر سال ۲۰۰۱ را طراحی کرده‌اند، تفهیم اتهام کردند. بدین ترتیب روز چهارشنبه (۴ آوریل) رسیدگی به بزرگترین پرونده‌ی تروریستی در تاریخ ایالات متحده شروع شد.

پنج زندانی پایگاه گوانتانامو از جمله خالد شیخ محمد، که گفته می‌شود حملات تروریستی را طراحی و هدایت کرده است، به طور جمعی در یک دادگاه نظامی محاکمه خواهند شد. خالد شیخ محمد که تبعه کویت است، به همراه چهار متهم دیگر محاکمه می‌شود، که عبارتند از: ولید بن عطاش و رمزی بن الشیب (تبعه یمن)، علی عبدالعزیز علی (تبعه پاکستان) و مصطفی احمد (تبعه عربستان سعودی).

رمزی بن الشیب تا پیش از عملیات ۱۱ سپتامبر در شهر هامبورگ (آلمان) اقامت داشت و در خانه‌ای به همراه محمد عطا، خلبان یکی از پروازهای انتحاری، زندگی می‌کرد.

دادستانی وزارت دفاع امریکا (پنتاگون) ۵ فرد زندانی را به فعالیت تروریستی، هواپیماربایی، توطئه، قتل افراد بی‌گناه و آسیب‌های مالی متهم کرده است. بر اثر حملات تروریست‌ها به دو برج "مرکز تجارت جهانی" در نیویورک، حدود ۳ هزار نفر جان باختند. آنها همچنین به برنامه‌ریزی و اجرای نقشه هواپیماربایی بر فراز واشنگتن و شنکس‌ویل در ایالت پنسیلوانیا متهم هستند.

گفته می‌شود که تا برگزاری دادگاه چند ماهی طول خواهد کشید. پنتاگون تایید کرده است که برای متهمان مجازات اعدام تقاضا شده است.

دادگاه نظامی و نه مدنی

بنا به گزارش پنتاگون ۵ متهم بین سالهای ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ دستگیر شدند. آنها مدتی در زندان‌های مخفی سازمان سیا در اماکن گوناگون زندانی بودند تا سرانجام در سال ۲۰۰۶ به بازداشتگاه گوانتانامو منتقل شدند. در سال ۲۰۰۸ که هنوز جورج بوش رئیس جمهور امریکا بود، برای این افراد پرونده قضایی تشکیل شد اما دادگاه آنها به تعویق افتاد.

مدافعان حقوق شهروندی، همواره از شرایط بازداشتگاه گوانتانامو و دادگاه‌های نظامی که در آن تشکیل می‌شود انتقاد کرده‌اند. دولت جورج بوش متهم بود که در "مبارزه با تروریسم" حقوق اولیه زندانیان را پایمال می‌کند، به آنها فشار وارد می‌آورد و آنها را از دفاع حقوقی محروم می‌سازد.

هنگامی که باراک اوباما در آغاز سال ۲۰۰۹ به مقام ریاست جمهوری رسید، قول داد که بازداشتگاه گوانتانامو را ظرف یک سال تعطیل کند و محاکمۀ متهمان حملات ۱۱ سپتامبر را به دادگاهی غیرنظامی (مدنی) در نیویورک واگذار کند.

اما اوباما، رئیس جمهور آمریکا، با مقاومت کنگره این کشور و دولتمردان محافظه‌کار روبرو شد که هم با تعطیلی گوانتانامو مخالفت کردند و هم با محاکمه متهمان ۱۱ سپتامبر در دادگاهی غیرنظامی.

پس از مجادله‌ای طولانی، سرانجام یک سال پیش اوباما موافقت کرد که محاکمه متهمان ۱۱ سپتامبر در دادگاهی نظامی در گوانتانامو برگزار شود. گفته می‌شود که متهمان این بار از حقوق بیشتری برخوردار هستند.

در واشنگتن جی کارنی، سخنگوی کاخ سفید، به خبرنگاران گفت: «از فاجعه ۱۱ سپتامبر ده سال گذشته است. پرزیدنت اوباما مصمم است افرادی که به ایالات متحده حمله کردند در برابر دادگاه قرار گیرند و به مجازات برسند.»

سخنگوی کاخ سفید تأکید کرد که دولت امریکا همچنان مصمم است که بازداشتگاه گوانتانامو را تعطیل کند، اما پیش از آن بایستی خالد شیخ محمد و همدستان احتمالی او به شکلی عادلانه مجازات شوند.

در اواخر ماه فوریه یکی از زندانیان گوانتانامو که با خالد شیخ محمد همکاری نزدیک داشته، اعلام کرد که آماده است در دادگاه درباره عملیات ۱۱ سپتامبر شهادت دهد.

خالد شیخ محمد به مشارکت خود در عملیات ۱۱ سپتامبر اعتراف کرده است، اما گفته می‌شود که اعترافات او زیر فشارهای روحی و جسمی اخذ شده است و این احتمال وجود دارد که اظهارات او در دادگاه قابل استناد نباشد.

AA/SI