"محیط زیستیهای بازداشتی هنوز تفهیم اتهام نشدهاند"
۱۳۹۶ اسفند ۱۰, پنجشنبهکمپین حقوق بشر ایران در گزارشی به نقل از یک "منبع آگاه" از عدم دسترسی هفت تن از فعالان محیط زیست بازداشتشده ایران به وکیل و عدم ملاقات ایشان با خانوادههایشان خبر داد. کمپین نهم اسفند (۲۸ فوریه) در وبسایت خود با تکیه به اظهارات این منبع که نامش فاش نشد نوشت، این هفت نفر با گذشت شش هفته از بازداشت خود هنوز تفهیم اتهام نشده یا در صورت تفهیم، اتهامات هنوز به صورت علنی اعلام نشده است.
این منبع به کمپین گفت، تنها برخی از بازداشتیها چند بار با خانوادههای خود تماسهایی کوتاه گرفتهاند و از مکان نگهداری آنها اطلاعی در دست نیست. به برخی خانوادهها نیز گفته شده که اتهامات بازداشتشدگان "امنیتی" است.
در این گزارش آمده که بازداشتیها با برخی نمایندگان مجلس دیدار داشتهاند که این ملاقاتها به نتیجه مشخصی برای تغییر وضعیت آنها یا کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه نگهداری و اعلام جرائمشان منتهی نشده است. بر اساس گفتههای منبع یادشده، فعالان محیط زیست "به نمایندگان درباره دوربینهای نصبشده، پروژه یوز و این که در چه مناطقی کار میکردند و چطور" توضیحاتی ارائه دادند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
کاووس سیدامامی، شهروند ایرانی ـ کانادایی و مدیر مؤسسه حیات وحش میراث پارسیان، چهار بهمن سال جاری (۱۳۹۶) بازداشت شد. ۱۹ بهمن اطلاع داده شد که او در زندان اوین خودکشی کرده است. علاوه بر سیدامامی، مراد طاهباز، عضو هیأت مدیریه این مؤسسه، همراه با شش نفر دیگر از اعضای سابق و فعلی مؤسسه بازداشت شدهاند.
مقامهای ایران کاووس سیدامامی و دیگر فعالان زیستمحیطی را متهم به جاسوسی و "رصد فعالیتهای موشکی ایران و ارسال تصاویر و اطلاعات ثبتشده به بیگانگان" کردهاند.
تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی بعد از مشاهده فیلمی که قرار بود سندی از "خودکشی" سیدامامی باشد از ابهام سخن گفته و تأکید کردهاند که در "فیلم لحظه خودکشی مشهود نیست".
بیشتر بخوانید: "چرا تلویزیون سند محکمی علیه سیدامامی نشان نداد؟"
دولت کانادا خواستار پاسخگویی ایران درباره مرگ سیدامامی شده و سازمان ملل متحد و سازمانهای دیدهبان حقوق بشر و عفو بینالملل نیز تحقیقات مستقلی را درخواست کردهاند.
بیشتر بخوانید: کارشناسان سازمان ملل: چگونگی مرگ سیدامامی تحقیق مستقل شود
"از کمیته چهارنفره روحانی خبری دریافت نشد"
کمپین حقوق بشر ایران به نقل از منبع یادشده مینویسد، از کمیته چهارنفرهای که حسن روحانی، رئیسجمهور ایران، برای پیگیری مرگ کاووس سیدامامی و وضعیت دیگر بازداشتیها تشکیل داده "هیچ خبری دریافت نشده است".
حسن روحانی ۲۵ بهمن (۱۴ فوریه) در پی اخباری که در مورد "خودکشی" کاووس سیدامامی و تعدادی از بازداشتیهای اعتراضات دیماه منتشر شدکمیتهای ویژهرا مسئول رسیدگی به "حوادث ناخوشایند" در زندانها کرد. این کمیته بعد از آن تشکیل شد که شماری از وکلای دادگستری در نامهای از رئیسجمهور خواسته بودند برای پیگیری "علل یا صحت و سقم این خودکشیها" اقدام کند.
بیاطلاعی و ابهام در وضعیت بازداشتشدگان
کمپین حقوق بشر در ایران همچنین از بیاطلاعی از وضعیت فعالان بازداشتشده محیط زیست خبر داده است. از جمله به خانواده امیرحسین خالقی، عضو سابق مؤسسه حیات وحش میراث پارسیان "اجازه ملاقات ندادهاند. فقط چهار بار امیرحسین با خانه تماس کوتاهی گرفته و گفته حالش خوب است".
کمپین مینویسد، طی هفته گذشته چندین تن از بازداشتشدگان با خانوادههای خود تماس کوتاه تلفنی داشته و گفتهاند حالشان خوب است اما هنوز تحقیقات ادامه دارد.
مادر سام رجبی، از دیگر فعالان زیستمحیطی بازداشتشده نیز ۲۲ بهمن به کمپین گفت، هیچ اطلاعی از وضعیت پسرش ندارد.
کمپین مینویسد: «خبر بازداشت فعالان محیط زیست تا زمانی که کاووس سیدامامی در سلولش در زندان اوین فوت کرد علنی نشد. پس از آن نیز خانواده بازداشتشدهها به علت فشار ماموران سپاه مایل به صحبت مستقیم با رسانهها نبودند.» به علاوه با وجود این که خاکسپاری سیدامامی در ۲۴ بهمنماه صورت گرفته "هنوز پاسخ کالبدشکافی پیکر سیدامامی به خانواده و وکلای او ابلاغ نشده است".
فعالان بازداشتشده تحت اتهامهای سنگین قرار دارند. عباس جعفری دولتآبادی، دادستان تهران، آنها را به "جمعآوری اطلاعات طبقهبندی کشور در حوزههای استراتژیک" متهم کرده است. پارهای از روزنامههای جناح تندرو از این هم فراتر رفتهاند. از جمله روزنامه "وطن امروز"، نزدیک به اصولگرایان، هشتم اسفند نوشته است، سه نفر از اعضای موسسه میراث پارسیان "جاسوسان یهودی" بودهاند.
در این مطلب به طور مشخص از مراد طاهباز، عضو هیأت مدیره مؤسسه حیات وحش میراث پارسیان، به عنوان "مراد موشه طاهباز" و یک "جاسوس یهودی، میلیاردر و سهتابعیتی" یاد شده است. در این مطلب آمده که مراد طاهباز در دوره ریاست معصومه ابتکار در سازمان حفاظت محیط زیست ایران در جلسات مهم این سازمان و پروژههای حفاظت از یوز آسیایی حضور داشته است.
روزنامه "وطن امروز" در ۲۹ بهمن هم در گزارشی با عنوان "چتر سبز جاسوسی" در باره "جاسوسی" فعالان محیط زیست و ارتباط آنها با معصومه ابتکار سخن گفته بود. با این همه این که این جاسوسی چگونه صورت گرفته و این ارتباط چه ربطی به جاسوسی داشته روشن نشده است.
کمپین حقوق بشر در ایران با توجه به ادامه بازجویی فعالان محیط زیستی و عدم پایان تحقیقات مینویسد، در شرایطی که هیچ کس حتی وکلا از محتوای بازجوییها خبر ندارند "درز دادن چنین ادعاهایی به رسانههای امنیتی، بیش از پیش ماهیت سیاسی و فراقضایی بازداشتهای اخیر را برجسته میکند".
بازداشت سه فعال دیگر محیط زیست
طی روزهای گذشته رسانههای ایران از بازداشت سه فعال مؤسسه "حافظان طبیعت لاوردین" بندرلنگه، از توابع استان هرمزگان خبر دادهاند. سایت خبری تابناک چهارم اسفندماه نوشت، تا کنون درباره علت و مکان بازداشت آنها اطلاعی به دست نیامده و اتهامات نیز نامشخص است.
تابناک نوشت، بازداشت این سه نفر از سوی "یک نهاد امنیتی" صورت گرفته و "توضیحی در خصوصشان به افکار عمومی داده نشده است. انگار نه انگار که چه اتفاقی در پرونده مشابه رخ داده است".
اشاره تابناک به عدم اطلاع افکار عمومی از بازداشت کاووس سیدامامی و همکارانش تا زمان مرگ او در زندان اوین است.