مخالفان رژیم سوریه برای یگانگی در قطر گرد آمدند

گردهمایی مخالفان رژیم سوریه روز یکشنبه (۴ نوامبر/۱۴ آبان) در دوحه، پایتخت قطر، زیر نظارت اتحادیه عرب برگزار می‌شود. مجلس ملی سوریه، متشکل از چند حزب و گروه مخالف بشار اسد، بزرگترین تشکل مخالفان رژیم سوریه است که در این اجلاس شرکت می‌کند.

گفت‌وگوها و رایزنی‌های تدارکاتی در روزهای گذشته در عمان پایتخت اردن انجام گرفته است. دستور کار اجلاس دوحه تشکیل مجلسی به نام "ابتکار ملی سوریه" است که ۵۰ نفر عضو خواهد داشت. پس از آن به احتمال قوی یک دولت انتقالی (در تبعید) تشکیل می‌شود که ریاست آن را ریاض سیف، چهره سرشناس مخالف بشار اسد، به عهده خواهد گرفت.

اتحاد تمام نیروهای مخالف

به گفته فعالان سیاسی مخالف رژیم سوریه، هدف اصلی نشست ۵ روزه‌ی دوحه تشکیل ارگان تازه‌ای به نام "ابتکار ملی سوریه" است که تمام گروه‌های سیاسی، از جمله "شورای ملی سوریه"، نیروهای کرد و گروه‌های اسلامی به آن خواهند پیوست. احتمال می‌رود که ریاست "جنبش ملی" را ریاض سیف به عهده بگیرد که از نمایندگان پیشین پارلمان سوریه است و در مذاکرات تدارکاتی عمان نقشی فعال داشت.

گفته می شود که "ابتکار ملی" برنامه زمان‌بندی برای انتخابات پارلمان و رهبری دولت پس از سرنگونی بشار اسد تعیین خواهد کرد.

تا کنون میان نیروهای مخالف رژیم سوریه اختلاف نظر شدید وجود داشته است. برکناری بشار اسد، تنها موضوعی است که تمام نیروها بر سر آن توافق دارند. هدف اصلی تشکیل یک ارگان گسترده و متحد از تمام نیروها و عناصر سیاسی مخالف رژیم بشار اسد است.

به نوشته روزنامه انگلیسی "گاردین"، اجلاس دوحه به ابتکار دولت قطر و با حمایت دولت‌های غربی تشکیل شده است. "کشورهای دوست مردم سوریه" بر ضرورت اتحاد نیروهای اپوزیسیون سوریه تأکید کرده‌اند.

به نوشته "گاردین" قدرت‌های غربی از مجلس آینده یعنی "ابتکار ملی سوریه" انتظار دارند که برای انتقال قدرت و گذار به دموکراسی با رژیم اسد وارد گفت‌وگو شود. در صورتی که مذاکرات احتمالی به شکست منجر شود، غرب درباره گزینه کمک نظامی به مخالفان رژیم، فکر خواهد کرد.

انتقاد از "شورای ملی"

روز چهارشنبه (۳۱ اکتبر) خانم کلینتون، وزیر خارجه آمریکا، ناخرسندی خود را از فعالیت "شورای ملی سوریه" ابراز کرده بود. او عملکرد این گروه را مورد انتقاد قرار داد و گفت که "شورای ملی سوریه" نتوانسته است گروه‌های گوناگون مخالف رژیم اسد را متحد کند، لایه‌های مختلف ملت را در بر گیرد و به عنوان نماینده حقیقی مردم سوریه اعتبار کسب کند.

به گفته خانم کلینتون ارگان رهبری جنبش سوریه باید نه در دست دولتمردان تبعیدی، بلکه در دست مبارزان واقعی باشد "که در جبهه جنگ با رژیم مبارزه می‌کنند و کشته می‌شوند".

این اظهارات خانم کلینتون، واکنش شدید سران "شورای ملی سوریه" را به دنبال داشت. آنها آمریکا را به اعمال نفوذ در جنبش اعتراضی مردم سوریه متهم کردند و گفتند که قصد دارد عوامل دست‌نشانده‌ی خود را در سوریه به قدرت برساند.

اما کمال لبوانی، از فعالان مخالف رژیم به خبرگزاری عربی "الجزیره" گفته است که برگزاری نشست دوحه به اظهارات خانم کلینتون ارتباطی ندارد. او تصریح کرد: «انگیزه‌ی ما از برگزاری این نشست آن است که مشاهده می‌شود انقلاب سوریه به آشوب کشیده شده و اختلاف میان گروه‌ها بسیار شدت گرفته تا جایی که بیم می‌رود پس از سقوط رژیم با جنگ داخلی روبرو شویم.»

هشدار بابت رشد نیروهای افراطی

هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه گذشته نسبت به تلاش گروه‌های جهادی و افراطی برای تسلط بر مبارزات مردم سوریه هشدار داده بود. او گفته بود "اطلاعاتی نگران‌کننده" دریافت کرده است که نشان می‌دهد نیروهای افراطی خارجی می‌کوشند "از بحران سوریه به نفع خود سوءاستفاده" کنند.

از مدتها پیش گزارش‌هایی وجود دارد مبنی بر این که نیروهای اسلام‌گرای تبعه عراق و سایر کشورها نقش فعالی در اعتراضات مردم سوریه ایفا می‌کنند. در میان این نیروها گرایش‌های تند افراطی وجود دارد. برای نمونه در روزهای گذشته جبهه "النصرة" در رشته‌ای از عملیات خونین شرکت داشته است. این نیرو پیشنهاد آتش‌بس در روزهای تعطیل "عید قربان" را رد کرده بود.

"شورای ملی سوریه" رشد گرایش‌های افراطی را در میان مخالفان رژیم سوریه، گناه جامعه بین‌المللی دانسته است. عبدالباسط سیدا، رئیس این شورا روز پنجشنبه (سوم نوامبر) به خبرگزاری فرانسه گفت که جامعه بین‌المللی از مبارزه مردم سوریه اصلا پشتیبانی نکرده است و در نتیجه موجب نفوذ نیروهای افراطی در میان شورشیان شده است. او گفت که به خاطر حملات دایمی ارتش، سوریه در "آشوب و نومیدی" فرو رفته و "طبیعی" است که در چنین شرایطی گرایش‌های افراطی رشد می‌کند.

رئیس "شورای ملی سوریه" فاش کرده است که این نهاد از زمان تشکیل آن در یک سال پیش، بیش از ۴۰ میلیون دلار کمک دریافت کرده است که نیمی از آن از لیبی و بقیه از قطر و امارات متحده عربی بوده است.

اعتراض سازمان ملل به کشتار اسیران

دفتر کمیساریای دفاع از حقوق بشر وابسته به سازمان ملل متحد، هیئتی را مأمور بررسی یک فیلم ویدیویی کرده است که نشان می‌دهد حدود ده سرباز زخمی ارتش سوریه به دست افراد مسلح مخالف رژیم، تیرباران می‌شوند.

روز جمعه (دوم نوامبر) مبارزان "ارتش ملی سوریه" اعلام کردند که نیروهای وفادار به بشار اسد را از آخرین مواضع آنها در شهر سراقب بیرون رانده و به طور کامل بر این شهر استراتژیک مسلط شده‌اند. به فاصله‌ای کوتاه پس از این حملات، تصاویری در سایت "یوتیوب" منتشر شد که خشونت و بیرحمی مخالفان مسلح ضددولتی را نشان می‌دهد.

ظاهرا این فیلم ویدیویی در جریان درگیری بین نیروهای دولتی و مخالفان در شهر سراقب برداشته شده است. در فیلم گروهی از افراد مسلح، ظاهرا از اعضای تشکل اسلام‌گرای النصرة، دیده می‌شوند که ده اسیر جنگی را وادار می‌کنند در محلی شبیه به یک پاسگاه بازرسی روی زمین دراز بکشند. مخالفان سپس نظامیان اسیر را مورد ضرب و شتم قرار می‌دهند و سرانجام آنها را به رگبار می‌بندند.

این رفتار پس از تسلیم شدن اسیران روی داده است. قوانین بین‌المللی مربوط به جنگ داخلی، بدرفتاری با اسیران و خشونت با غیرنظامیان را منع کرده است. گروه‌های مدافع حقوق بشر و سازمان ملل می گویند که هم نیروهای وفادار به بشار اسد و هم مخالفان مسلح او در طول ۱۹ ماه ناآرامی‌های این کشور جنایات زیادی مرتکب شده‌اند.

روپرت کالویل، سخنگوی دفتر حقوق بشر سازمان ملل متحد در ژنو گفت: «طبق این ویدیو به طرف سربازانی شلیک شده است که در حال جنگ نبوده‌اند و احتمال دارد که جنایت جنگی صورت گرفته باشد.» او افزود: «متاسفانه این تنها موردی نیست که نیروهای مخالف رژیم به اعدام‌های سریع دست زده‌اند، درست مثل نیروهای دولتی و طرفداران مسلح آن یعنی عناصر شبیحه.»

سخنگوی "شورای ملی سوریه" خواهان دستگیری و محاکمه افرادی شده است که در "جنایت" شرکت داشته‌اند. همچنین "شورای ملی سوریه" از واحدهای شورشی متعلق به "ارتش آزاد" و سایر "واحدهای فعال انقلاب سوریه" تقاضا کرد "با افرادی که موازین حقوق بشر را نقض می‌کنند به شدت برخورد کنند".