"مربع قدرت"؛ تحلیلی از درگیری میان اسرائیل و جهاد اسلامی
۱۳۹۸ آبان ۲۴, جمعه
ارتش اسرائیل عملیاتی را که در ۴۸ ساعت گذشته به یک درگیری خونین در نوار غزه انجامید "کمربند سیاه" نام‌گذاری کرد. درگیری‌ای که بیش از ۳۰ کشته، از جمله از غیرنظامیان در نوار غزه و ده‌ها زخمی در اسرائیل برجای گذاشت. هدف عملیات "کمربند سیاه" کشتن بهاء ابوعطا، یکی از فرماندهان ارشد سازمان جهاد اسلامی فلسطین در نوار غزه بود.
این مرد ۴۲ ساله برای اسرائیل یک عامل برهم زدن امنیت در این کشور به شمار می‌رفت. بسیاری از موشک‌هایی که از نوار غزه به اسرائیل پرتاب می‌شد به حساب جهاد اسلامی گذاشته می‌شد. حملاتی که با این هدف انجام می‌گرفت که جلوی رسیدن حماس، که رهبری را در نوار غزه در دست دارد، به توافق با دولت اسرائیل را بگیرد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
جاناتان کورنیکوس، سخنگوی ارتش اسرائیل، گفته است که ارتش اسرائیل از راه‌های مختلف به ابوعطا هشدار داده بود تا «او را قانع کند که از حملات خود دست بردارد ولی این تلاش‌ها پاسخ نداد و برای همین هم حدود ده روز پیش تصمیم به نابودی او گرفته شد».
در ساعات اولیه سه‌شنبه ۲۱ آبان (۱۲ نوامبر) نیروهای اسرائیلی در حمله به خانه بهاء ابوعطا در نوار غزه، او و همسرش را کشتند. ارتش اسرائیل حساب این را کرده بود که جهاد اسلامی دست به حملات تلافی‌جویانه خواهد زد و هم‌چنین روی این مسئله که حماس خود را از معرکه کنار خواهد کشید.
تاکتیک ارتش اسرائیل به طور مشخص این بود که دست به تحریک حماس نزند. این را سخنگوی ارتش اسرائیل نیز تایید کرده است. او گفته است: «ما میان حماس و جهاد اسلامی تفاوت قائل هستیم و تمام حملات ما تنها متوجه نقاطی است که تحت کنترل جهاد اسلامی است.»
«جهاد اسلامی سازمانی کاملا ایرانی»
تیم آسمن در تحلیل خود می‌گوید خط کشی میان حماس و جهاد اسلامی آنطور که ارتش اسرائیل از آن حرف می‌زند، اقدامی چندان عادی نیست. در گذشته اسرائیل همواره حماس را مسئول هر حمله‌ای می‌دانست که از نوار غزه به خاک این کشور می‌شد. ییسرائيل کاتس، وزیر خارجه اسرائیل، در رادیوی ارتش این کشور تاکید کرد که حماس در این سیاست خود تغییر عمده‌ای نداده است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
کاتس گفت: «حماس سازمانی است با هدف ایجاد یک حکومت اسلامی که حق وجود اسرائیل را نفی می‌کند. ولی میان حماس و جهاد اسلامی تفاوت وجود دارد. حماس با ایران همکاری می‌کند ولی جهاد اسلامی سازمانی از بیخ و بن ایرانی است. احتمالا ما و حماس این بار منافع مشترکی داشته‌‌ایم. اگرچه این نهایتا هدف اصلی ما نبود، اما با این حال این یک موفقیت برای ما بود که حماس خود را کنار کشید.»
بهاء ابوعطا برای حماس هم یک مشکل بود. حماس در حال حاضر هیچ علاقه‌ای به درگیری نظامی با اسرائیل ندارد. حماس از کاهش محاصره در نوار غزه و این که اسرائیل اجازه نقل و انتقال پول از قطر به آنجا را بدهد نفع می‌برد. پولی که حماس به آن وابسته است.
قمار قدرت میان حماس، فتح و جهاد اسلامی
علاوه بر این حماس تلاش می‌کند با رقیب خود، سازمان فتح، و محمود عباس، رهبر آن، در مورد زمان انتخابات پارلمانی در مناطق فلسطینی به توافق برسد. در این شرایط یک درگیری نظامی می‌تواند این تلاش را به شکست بکشاند. این در حالی است که برای جهاد اسلامی جنگ با اسرائیل فقط و فقط یک موفقیت محسوب می‌شود. کسینیا سوتلانا، کارشناس سیاسی و نماینده سابق پارلمان اسرائیل، در یک مصاحبه تلویزیونی گفته است که جنبش جهاد اسلامی نشان داده که این سازمان چقدر قوی شده است.
این کارشناس مسائل اسرائیل گفته است: «سال ۲۰۰۷ که اسرائیل هنوز می‌توانست وارد نوار غزه شود، من با همه رهبران جهاد اسلامی مصاحبه کردم. در آن زمان جهاد اسلامی یک سازمان کاملا مخفی بود که وجود داشت اما به هیچ عنوان حق موجودیت نداشت.» اما «حالا یک شاخه ایران در نوار غزه وجود دارد. این یک تغییر خطرناک است که ما به رشد آن اجازه دادیم».
جهاد اسلامی توانسته است به عنوان یک نیروی نظامی خود را تثبیت کند. این اتخاذ یک راه سیاسی را برای حل مسائل نوار غزه باز هم دشوارتر می‌کند.