مسکو طرحی ۸ ماده‌ای برای آینده سوریه تدارک دیده است
۱۳۹۴ آبان ۲۰, چهارشنبه
جنگ داخلی سوریه در پنج سالی که از شروع آن می‌گذرد، جان صدها هزار نفر را گرفته و میلیون‌ها نفر را آواره و بی‌خانمان کرده است. راه‌حلی نظامی برای حل این کشمکش متصور نیست، اما رویکردها و راهکارهای دیپلماتیک نیز هنوز چشم‌انداز مشخصی ندارند.
روسیه در این میان طرحی برای برقراری صلح در سوریه تهیه کرده‌است؛ طرحی که به گزارش خبرگزاری رویترز، هشت ماده دارد و یک بازه زمانی یک سال و نیمه برای آینده سیاسی سوریه در نظر می‌گیرد. سازمان ملل به این طرح محرمانه دست یافته است.
محور طرح مسکو اصلاحاتی در قانون اساسی سوریه و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در این کشور است که باید از سوی اپوزیسیون و همچنین دولت سوریه مورد موافقت قرار گیرد. در عین حال باید روشن شود که در میان گروه‌های مخالف اسد، چه کسانی می‌توانند در مذاکرات مربوطه شرکت کنند و چه گروه‌هایی مورد قبول نیستند.
به نوشته رویترز فرایند اصلاحات قرار نیست از سوی حکومت بشار اسد انجام شود، بلکه فردی هماهنگی و مدیریت آن را بر عهده خواهد داشت که مورد قبول اپوزیسیون و رژیم سوریه باشد. به نظر می‌رسد این فرد، استفان د میستورا، فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه باشد.
بقای اسد منتفی نیست
نکته قابل توجه در این طرح آن است که ادامه قدرت اسد، منتقی نیست. دولت روسیه روابط تنگاتنگی با اسد دارد و بیش از یک ماه است عملیات نظامی مستقیم هوایی را جایگزین پشتیبانی تسلیحاتی و سیاسی از رژیم اسد کرده است.
گرچه مسکو هدف بمباران‌های هوایی را نابودی مواضع "دولت اسلامی" (داعش) عنوان می‌کند، اما شواهدی وجود دارند که این عملیات روی نیروهای اپوزیسیون سوریه متمرکزند.
به تازگی شواهد بحث‌برانگیزی نیز در مورد حضور زمینی روسیه در جنگ داخلی سوریه مطرح شد که مسکو آنها را رد کرد.گروهی که اعضایش از جمله بلاگرها و فعالان اپوزیسیون روسیه هستند، تصاویری را جمع کرده که نشان می‌دهد عملیات نظامی روسیه فراتر از حملات هوایی است و عملیات زمینی را هم دربرمی‌گیرد.
بیشتر بخوانید: انتشار شواهدی درباره فعالیت نیروی زمینی روسیه در سوریه
تصاویر منتشرشده عمدتا به سربازانی مربوط است که در سوریه مستقرند و عکس‌های خود را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده‌اند. محلی که عکس‌ها گرفته شده، بسیار دورتر از پایگاه‌های روسیه در لاذقیه و طرطوس است.
آمریکا و متحدانش در کشورهای حاشیه خلیج فارس خواهان کناره‌گیری اسد از قدرت هستند، برای همین طرح مسکو با محوریت بقای اسد می‌تواند با مقاومت جدی روبرو شود. همچنین بعید به نظر می‌رسد که اپوزیسیون سوریه جایی برای اسد در دستگاه قدرت این کشور در نظر بگیرد.
تکذیب دوپهلوی روسیه
روسیه ساعاتی پس از انتشار گزارش رویترز از طرح یاد شده به صورت محتاطانه‌ای خبر را تکذیب کرد. میخائیل بوگدانف، معاون وزیر خارجه روسیه اعلام کرد که هیچ سند مشخصی در این زمینه تنظیم و تهیه نشده است. خبرگزاری رسمی "تاس" به نقل از بوگدانف نوشت که "ایده‌هایی جهت بحث‌های آتی" در جریان هستند.
طرح روسیه برای سوریه در حالی برملا شده که عربستان پیش‌نویس قطعنامه‌ای را برای محکومیت دخالت ایران و روسیه در سوریه به شورای حقوق بشر سازمان ملل تسلیم کرده است.
این پیش‌نویس مورد حمایت قطر و برخی کشورهای عربی است و نمایندگان آمریکا، بریتانیا و فرانسه نیز آن را از نظر گذراند‌‌ه‌اند. گرچه مفاد این قطعنامه در صورت تصویب الزام‌آور نخواهد بود، اما به گفته دیپلمات‌ها، می‌تواند اعتبار ایران و روسیه در نهادهای سازمان ملل را زیر سوال ببرد.
بیشتر بخوانید: تلاش عربستان برای محکومیت "دخالت" ایران در سوریه
روز شنبه (۱۴ نوامبر/۲۳ آبان) دومین نشست بین‌المللی سوریه در وین با شرکت بیش از ۲۰ کشور آغاز به کار می‌کند. نشست پیشین که دو هفته قبل برگزار شد، بدون نتیجه ملموسی پایان گرفته بود.
روز سه‌شنبه (۱۰ نوامبر/۱۹ آبان) اعلام شد که وزارت خارجه روسیه با دیپلمات‌های ایرانی و آلمانی و مخالفان بشار اسد، برای هماهنگی در باره نشست آتی سوریه تماس گرفته است.
وزارت امور خارجه روسیه روز سه‌شنبه همچنین اعلام کرده بود که معاون وزارت خارجه با هیئتی از مخالفان رژیم سوریه در مسکو دیدار کرده است. این گروه به نمایندگی از "جبهه تغییر و آزادی" به روسیه سفر کرده بودند. گفته می‌شود که آنها از مخالفان میانه‌روی رژیم بشار اسد هستند.
بیشتر بخوانید: تماس روسیه با ایران و آلمان برای برون‌رفت از بحران سوریه
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در تماس با همتای آلمانی خود، فرانک والتر اشتاین‌مایر گفته بود، لازم است فهرستی از سازمان‌های تروریستی فعال در سوریه تا پیش از نشست بعدی تهیه شود. لاروف افزوده بود که این گروه‌ها نباید مشمول مقررات آتش‌بس در سوریه شوند.