ممنوعیت نوازندگی زنان به لغو اجرای ارکستر سمفونیک انجامید
۱۳۹۴ آذر ۸, یکشنبه
قرار بود ارکستر سمفونیک تهران در مراسم اختتامیه دومین دوره از مسابقات کشتی آزاد جام باشگاه‌های جهان سرود جمهوری اسلامی، قطعه ایران و قطعه علمدار را اجرا کند، اما تنها ۱۵ دقیقه پیش از به روی صحنه رفتن اعضای ارکستر اعلام شد که زنان نوازنده اجازه نواختن روی صحنه را ندارند.
از ارکستر سمفونیک تهران خواسته شد تا بدون حضور نوازندگان زن به روی صحنه برود، اما این خواسته با مخالفت شدید رهبر ارکستر سمفونیک تهران روبه‌رو شد و در نهایت برنامه لغو شد.
"برخورد با زنان نوازنده خجالت‌آور بود"
علی رهبری، رهبر ارکستر سمفونیک تهران، در توضیح آنچه در مجموعه ورزشی آزادی تهران رخ داد به خبرگزاری ایسنا گفت: «دلیل اصلی لغو این اجرا خیلی ساده بود. ما به مجموعه ورزشی آزادی دعوت شدیم و آنجا همه چیز برای اجرا آماده بود. صندلی‌ها را برای نوازندگان چیده بودند و همه‌چیز خوب به نظر می‌رسید، اما وقتی تنها ۱۵ دقیقه به اجرا زمان مانده بود و ما داشتیم برای اجرای سرود رسمی کشور آماده می‌شدیم، ناگهان اعلام کردند که زنان نباید روی صحنه ساز بزنند.»
علی رهبری این خواسته مسئولان را "اهانتی بزرگ" به ارکستر سمفونیک تهران دانست و گفت: «من از این اتفاق ناراحت شدم و گفتم امکان ندارد این اهانت را بپذیرم. یا همه با هم اجرا می‌کنیم یا سالن را ترک می‌کنیم. عده‌ای هم رایزنی کردند تا این مشکل حل شود، اما در نهایت گفتند، اصلا نمی‌شود، خانم‌ها ساز بزنند. من هم پاسخ دادم، اصلا اجرا نمی‌کنیم.»
رهبر ارکستر سمفونیک تهران با اعلام اینکه برخورد مسئولان با زنان نوازنده "خجالت‌آور" بود، گفت: «قرار بود زنان فقط چند قطعه مشخص را اجرا کنند. چرا نباید آنها بتوانند سرود رسمی کشورشان را اجرا کنند؟ بارها گفته‌ام، من هم در این کشور بزرگ شده‌ام و خط قرمزها را خیلی بهتر از دیگران می‌شناسم،اما تا وقتی ارکستر را هدایت می‌کنم، اجازه چنین برخوردی را نخواهم داد. آنها خودشان ما را دعوت و در عین حال، به ما بی‌احترامی کردند.»
موضوع منع حضور نوازندگان و همسرایان زن بر روی صحنه در ایران مسئله تازه‌ای نیست. پیش از این در برخی از شهرستان‌ها نیز چنین برخورد‌هایی با زنان نوازنده شده بود.
کمتر از یک سال پیش بود که از حضور دختر "عالم قاسم‌اف" در تالار وحدت به عنوان هم‌سرا جلوگیری شد. نمونه دیگر پایین آوردن "حریر شریعت‌زاده" نوازنده دف و همسر "سالار عقیلی" از روی صحنه بود که قصد داشت در کنسرتی همسرش را همراهی کند.
اعتراض اهالی موسیقی به حذف نوزندگان زن
علیرضا قربانی، خواننده موسیقی ایرانی که او هم طعم حذف زنان از گروهش را چشیده است، مدتی پیش در اعتراض به حذف شش نوازنده زن گروه خود گفته بود: «اینکه چطور می‌توانیم زنان را از موسیقی حذف کنیم، به نظر من یک مقدار برخورنده است و جای تفکر و اعتماد بیشتری دارد.»
پیروز ارجمند، مدیر دفتر موسیقی وزارت ارشاد هم پیش از این به روزنامه شرق گفته بود: «این نوع تفکیک جنسیتی و مستثنا کردن زنان، با سیاست‌های وزارت ارشاد منافات دارد. اگر زنان برای حضور روی سن مشکل دارند، مربوط به دیدگاه وزارت ارشاد نیست، بلکه در ارتباط با نهادهای دیگر است.»
حسین علیزاده، نوازنده و آهنگساز هم در واکنش به حذف زنان در عرصه موسیقی پیش از این گفته بود: «در گذشته زنان تنها در چند شهر اجازه حضور بر روی صحنه را نداشتند، اما در حال حاضر تقریبا همه شهرها دارند هماهنگ می‌شوند که در گروه نوازنده و هم‌خوان زن نباشد.
اظهارات افراد یا گروه‌های غیرمرتبط با موسیقی
به اعتقاد بسیاری از اهالی هنر، وضعیت موسیقی در دولت حسن روحانی به مراتب بدتر و از زمان دولت پیشین در ایران شده است.
مسئولان دفتر موسیقی وزارت ارشاد بارها از دخالت افراد یا گروه‌های غیرمرتبط گلایه کرده‌اند، اما این اظهارنظرها درباره موسیقی و حضور زنان تا به امروز ادامه داشته است.
برای مثال چندی پیش محمد یزدی، رئیس دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری و عضو شورای نگهبان، در سخنانی به حسن روحانی، رئیس جمهوری و علی جنتی، وزیر ارشاد، درباره موسیقی و خوانندگی زنان هشدار داده بود.
محمد یزدی در این باره گفته بود: «در اسلام تک‌خوانی زن حرام است. همه مراجع در این مورد متفق‌القول هستند. حتی همخوانی‌هایی که در بین آنها تک‌خوانی زن باشد هم حرام است. ترویج موسیقی نیز حرام است.»
اظهارات دیگری هم در این مورد مطرح شده است. نمونه دیگر سخنان امام جمعه مشهد بود که چندی پیش گفت: «برگزاری کنسرت "مطرب‌بازی" و حمایت دولت از برگزاری کنسرت‌های موسیقی تاسف‌برانگیز است.»
مخالف با حضور نوازندگان و همسرایان زن در شهرستان‌های ایران از سال پیش آغاز شده بود، اما این بار به نظر می‌رسد، با درخواست حذف نوازندگان زن در پایتخت، دامنه ایجاد محدودیت برای زنان عرصه موسیقی در حال وسیع‌تر شدن است.