مهلت ایران به عراق برای خلع سلاح گروه‌های کرد تا ۲۸ شهریور
۱۴۰۲ شهریور ۶, دوشنبه
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز دوشنبه ۶ شهریور (۲۸ اوت) در نشست خبری خود با اشاره به قرارداد امنیتی بین ایران و عراق در مورد خلع سلاح احزاب و گروه‌های مسلح کرد در منطقه مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق گفت: «مهلت اجرای این توافق ۲۸ شهریورماه است و این مهلت به هیچ وجه تمدید نمی‌شود.»
کنعانی افزود، جمهوری اسلامی از دولت عراق انتظار دارد به طور کامل این قرارداد را اجرایی و عملیاتی کند. ایسنا به نقل از کنعانی نوشت: «موضوع امنیت برای جمهوری اسلامی ایران بسیار مهم است و نسبت به این موضوع سهل‌انگاری نمی‌کنیم و در پایان فرصت مشخص شده اگر این توافق اجرایی نشود ما به مسئولیت خود در راستای تامین امنیت کشور عمل می‌کنیم.»
هنوز مشخص نیست که موضوع "خلع سلاح" تنها شامل گروه‌ها و احزاب کرد ایرانی می‌شود یا تمام گروه‌های فعال داخل عراق را در بر می‌گیرد.
نخست‌وزیر عراق در گذشته از خلع سلاح همه گروه‌ها درعراق سخن گفته بود که به نظر می‌آید حشد‌الشعبی را نیز که مورد حمایت جمهوری اسلامی است، دربرمی‌گیرد.
بیشتر بخوانید: ایران به عراق برای مقابله با کردهای مخالف تا شهریور مهلت داد
محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق در اواخر اسفند ۱۴۰۱ در گفت‌وگو با شبکه الجزیره گفته بود: «توافقنامه امنیتی که امروز با ایران امضا کردیم شامل کنترل مرزها و تحویل دادن افراد تحت تعقیب می‌شود و امیدواریم که این توافق موجب ثبات در مرزها شود.»
السودانی افزوده بود: «به زودی به مرحله خلع سلاح همه گروه‌ها در عراق خواهیم رسید و هیچ سلاحی خارج از سلطه دولت در کار نخواهد بود.»
توافقنامه امنیتی میان ایران و عراق روز ۲۸ اسفند ۱۴۰۱ با حضور محمد شیاع السودانی، علی شمخانی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی و قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی نخست‌وزیر عراق به امضا رسید.
حدود سه ماه پیش الاعرجی راهی تهران شد. گفته شد که هدف از این سفر بررسی پرونده کنترل مرزهای مشترک و فعالیت گروه‌های کرد مخالف ایران در اقلیم کردستان عراق بوده است.
بیشتر بخوانید: ارزیابی وزیر اطلاعات از سه محور خطرآفرین برای جمهوری اسلامی
به گزارش میدل ایست نیوز به نقل از العربی الجدید، منابع بلندپایه عراقی در آن زمان گفته بودند که تلاش گسترده‌ای از سوی نخست‌وزیر عراق با مقامات اقلیم کردستان با هدف توقف فعالیت گروه های مخالف جمهوری اسلامی و دوربه مسافت کافی از مرزها و توقف فعالیت آنها در نوار مرزی با ایران و استقرار واحدهای امنیتی وابسته به مرزبانی عراق در مرز میان دو کشور در جریان است.
ایران به طور متناوب دست به حملات موشکی علیه پایگاه‌های حزب دمکرات کردستان ایران یا دیگر گروه‌ها و احزاب اپوزیسیون کرد ایرانی مستقر در منطقه نیمه خودمختار کردستان عراق در نزدیکی مرز با ایران می‌زند.
جابه‌جایی گروه‌ها "در سریع‌ترین زمان ممکن"
یک مقام دولتی عراق که نخواسته نامش فاش شود روز دوشنبه ۶ شهریور (۲۸ اوت) به خبرگزاری آسوشیتدپرس با تأیید امضای توافقنامه میان دو کشور گفته است که دولت مرکزی عراق در حال تلاش برای جابه‌جایی این گروه‌ها "در سریع‌ترین زمان ممکن" است که باید با موافقت مقامات حکومت اقلیم کردستان در اربیل و سلیمانیه صورت گیرد.
این منبع از اعلام محل دقیق انتقال شبه‌نظامیان خلع‌سلاح شده خودداری کرد، اما گفت که این مکان در منطقه کردستان عراق خواهد بود. به گفته او، آنها "کمپی برای زندگی خواهند داشت و بدون اسلحه خواهند بود".
بیشتر بخوانید: حمله سپاه بە مواضع احزاب کرد؛ سفیر ایران در عراق احضار شد
اکثر گروه‌های اپوزیسیون کرد ایرانی در عراق هر کدام با یکی از دو حزب اصلی کردستان عراق (حزب دموکرات کردستان با مرکزیت اربیل و حزب اتحادیه میهنی کردستان که پایگاه آن در سلیمانیه است) همسویی دارند یا با دیگری در تضاد هستند.
این مقام عراقی گفته است: «پیش از این سلیمانیه اربیل را به همکاری با این گروه‌ها و اربیل سلیمانیه را به همکاری با آنها متهم می‌کرد، اما دولت مرکزی عراق با آنها در مورد انتقال این گروه‌ها توافق کرده است. ما در تلاش هستیم تا جایی که ممکن است این جابه‌جایی در ۱۹ سپتامبر (۲۸ شهریور) رخ دهد.»
به نظر می‌آید هم اکنون گروه‌های کرد فعال در مناطق مرزی در حال رایزنی یا جابه‌جایی هستند. یک گروه کرد در تیرماه سال جاری گفته بود که خلع‌سلاح شده است، به فعالیت سیاسی روی آورده و خود را برای انتقال به مکانی امن آماده می‌کند.
بیشتر بخوانید: یک عضو رهبری حزب دمکرات کردستان در اربیل "ترور شد"
سروه ناصری، عضو کمیته مرکزی کومله (سازمان کردستان حزب کمونیست ایران) در مصاحبه اختصاصی در تیرماه ۱۴۰۲ با شارپرس اقلیم کردستان عراق اعلام کرد، این گروه خلع سلاح را می‌پذیرند.
به گزارش آکام نیوز او گفته است، ما نمی‌خواهیم برای مردم کردستان عراق دردسر ایجاد کنیم و حکومت اقلیم کردستان را دچار مشکل کنیم. به همین خاطر می‌پذیریم که از اردوگاه زرگویز خارج شویم و در مکانی که تحت نظر سازمان ملل باشد اسکان داده شویم.
خانم ناصری افزود: «در اردوگاه‌های ما سلاح‌های سنگین وجود ندارد و همین سلاح‌هایی که در اختیار داریم برای محافظت از خودمان در برابر خطرهای احتمالی است.»
کومله سال‌هاست که فعالیت مسلحانه خود را کنار گذاشته و به فعالیت سیاسی روی آورده است. گفته می‌شود که هر دو شاخه سازمان کومله خلع‌سلاح شده‌اند.
بیشتر بخوانید: از سرگیری حملات پهپادی و موشکی سپاه پاسداران به اقلیم کردستان عراق
حزب دموکرات کردستان ایران نیز در مورد خلع‌سلاح می‌گوید که این امر مستلزم تضمین امنیت اردوگاه‌ها و اعضای این حزب و نهادهای آن است.
خالد عزیزی، سخنگوی حزب دموکرات کردستان ایران حدود یک ماه پیش در مصاحبه با شبکه "رووداو" گفت که اعضای این حزب برای دفاع از خود سلاح حمل می‌کنند و نه حمله به ایران، و نمی‌خواهند اراضی اقلیم کردستان و عراق را به میدان جنگی با ایران تبدیل کنند.
عزیزی در این مصاحبه گفت، ایران "شاهد جنبش مدنی، سیاسی و مردمی گسترده‌ای است" و افزود که حزب دموکرات کردستان ایران به ارسال پیشمرگه به ایران نیاز ندارد. او تاکید کرد که مساله کردها در ایران از طریق راه‌های نظامی حل نمی‌شود.