نظرات متفاوت ایران و غرب در آستانه‌ی مذاکرات استانبول
۱۳۸۹ دی ۲۱, سه‌شنبه
سخنگوی وزارت امورخارجه ایران، رامین مهمانپرست در کنفرانس خبری سه‌شنبه ۲۱ دی (۱۱ژانویه) اعلام کرد: «مذاكرات ايران و كشورهای گروه ۵+۱ در تاريخ ۲۱و ۲۲ ژانويه مصادف با اول و دوم بهمن در استانبول برگزار میشود و اين زمان مورد توافق طرف‌ها قرار گرفته است.»
در آستانه این مذاکرات که توافق بر سر آن تنها نتیجه دور پیشین مذاکرات گروه ۵+۱ و ایران در ژنو بود، جمهوری اسلامی ایران دست به اقدام تازهای زد. این کشور از نمایندگان شماری از کشورهای جهان دعوت کرد تا جهت بازدید از مراکز هستهای به ایران سفر کنند. از میان کشورهای گروه ۵+۱ یعنی اعضای دائم شورای امنیت و آلمان که طرف اصلی مذاکرات اتمی با ایران هستند تنها روسیه و چین برای بازدید از تأسیسات اتمی ایران دعوت شدند. اقدامی که به ترفندی سیاسی برای ایجاد تفرقه میان گروه ۵+۱ تعبیر شده است.
"حسن نیت" برای "حسن نیت" مقابل
خبرگزاری رویترز به نقل از یک دیپلمات ارشد غربی در تهران خاطر نشان می‌کند: «جمهوری اسلامی ایران از ادامه مذاکرات استقبال می‌کند اما حاضر به تعلیق غنیسازی اورانیوم نیست.» این دیپلمات غربی، دعوت برای بازدید از تأسیسات اتمی را تلاش تازهای از سوی ایران برای متقاعد کردن جامعه جهانی و ادامه برنامه غنیسازی اورانیوم می‌داند.
در حالیکه روسیه و چین پاسخ روشنی به دعوت ایران نداده‌اند، اتحادیه اروپا که در شمار مدعوین قرار داشت بی‌درنگ اعلام کرد: «بازدید از تأسیسات هستهای وظیفه بازرسان آژانش بین‌المللی اتمی است.» این اتحادیه بدون توضیح بیشتر موضع خود را در مورد دعوت ایران روشن کرد. این موضع‌گیری اتحادیه اروپا به آغازی بد برای مذاکرات استامبول تعبیر میشود.
دولت ایران پافشاری می‌کند که دعوت برای بازدید از تأسیسات اتمی نشانه "حسن نیت" این کشور است. علاءالدین بروجردی نماینده مجلس ایران نیز با همین توصیف، روز یکشنبه ۱۹ دی (۹ژانویه) به خبرگزاری دولتی ایرنا گفت: «مذاکرات استانبول می‌تواند فرصتی طلایی برای گروه ۵+۱ باشد. وقت آن است که غرب تحریم‌های ناعادلانه علیه ایران را لغو کند.» این خواسته همان چیزی است که محمود احمدی‌نژاد پیشتر مطرح کرده بود.
رئیس دولت دهم پس از مذاکرات ژنو خواستار حسن نیت کشورهای غربی در مذاکرات استانبول شد. احمدی‌نژاد لغو تحریم‌ها بین‌المللی علیه ایران را نشانی از این "حسن نیت" عنوان کرد. اما نمانیدگان گروه ۵+۱ انتظار دارند که مذاکرات استانبول، به متقاعد شدن ایران به توقف برنامه غنیسازی اورانیوم بیانجامد.
دو نظر متفاوت درباره اثرات تحریم‌ها
در آستانه مذاکرات استانبول، وزیر امورخارجه آمریکا با سفر به کشورهای حاشیه خلیج فارس خواستار فشار بر جمهوری اسلامی ایران شده است. هیلاری کلینتون دوشنبه ۲۰ دی (۱۰ژانویه) در ابوظبی گفت: «تازه ترین آمارها حاکی است که تحریم‌ها جواب داده است. این تحریم‌ها شرایط را برای ایران در راستای تعقیب جاه‌طلبی‌های اتمی‌اش سخت‌تر کرده است.»
اما رامین مهمانپرست سخنگوی وزرات امورخارجه ایران، سه‌شنبه ۲۱ دی (۱۱ ژانویه) در تهران گفت، تحریم‌ها تاثیری بر ایران نداشته است. او در مورد محورهای اصلی مذاکرات استامبول افزود: «توافقی که دو طرف در اجلاس ژنو انجام دادند ادامه‌ی گفت‌وگوها برای همکاری در زمینه‌ی یافتن موضوعات مشترک و زمینه‌های مشترک برای همکاری‌هاست.» سخنگوی وزارت خارجه ایران افزود: «ما معتقدیم کشورهای ۱+۵ و ایران می‌توانند در این موضوعات نقش جدی داشته باشند. این گفت‌وگو و همکاری می‌تواند برای آینده‌ی کشورهای منطقه و بین‌الملل مفید و موثر باشد.»