نماینده سازمان ملل: بحران آب ایران جدی است
۱۳۹۵ شهریور ۵, جمعه
گری لوئیس که در دفتر سازمان ملل متحد در تهران مسئولیت هماهنگی‌های لازم برای اجرای منشور سازمان ملل متحد را بر عهده دارد، از جمله در زمینه بحران آب با خبرگزاری ایرنا گفت‌وگو گرد.
گری لوئیس با اشاره به تغییرات اقلیمی در ایران هشدار داد که ایران در آینده گرم‌تر و خشک‌تر می‌شود. او تصمیم‌هایی که در ۳۰ تا ۴۰ سال گذشته توسط دولت‌های مختلف گرفته شد را عامل چالش‌های زیست‌محیطی امروز ایران نامید.
بیشتر بخوانید: ایران در عراق زمین کشاورزی اجاره می‌کند
باور لوئيس این است که مشکل محیط زیست ایران بسیار جدی است و تا دو ـ سه دهه آینده گریبان بسیاری از مردم این کشور را خواهد گرفت. به نظر لوئیس، بسیاری از این مشکلات مانند خشکی دریاچه ارومیه متوجه تصمیم‌هایی در سطح ملی است.
اما در مورد برخی مشکلات نیز تقصیر بر گردن تصمیم‌های دو طرف مرزهاست. گری لوئيس تشریح کرد: «بیشتر آب آشامیدنی مشهد از سد دوستی تامین می‌شود که فکر می‌کنم آبی که از این سد وارد ایران می شود حدود ۱۵ درصد است. همانگونه که اشاره کردید الان افغان‌ها سد سلما را در این کشور ساخته‌اند که باعث می‌شود آب کمتری وارد سد دوستی شده و آب سد پایین آمده و مردم به آب کمتری دسترسی دارند.»
در مورد رودخانه هیرمند هم افغانستان دوباره آنجا سد زده که با آن کشاورزی می‌کند و مجددا آب کمتری وارد ایران می‌شود. لوئيس در این باره گفت: «به خاطر همین الان آب خیلی کمتری در این منطقه وجود دارد تا وارد هامون شود. خیلی وقت‌‌ها آبی هم که وارد ایران می‌شود، مستقیم وارد هامون نشده و به چاه نیمه واقع در منطقه تغییر مسیر می‌دهد."
کاهش آب ورودی به ایران و ورود این آب به چاه نیمه باعث شده که مردم چاه نیمه وضعیت اسف‌باری داشته باشند و نتوانند ماهیگیری یا کشاورزی کنند.
نقش سازمان ملل متحد
سازمان ملل متحد می‌تواند در برخی موارد مانند هامون که ذخیره‌گاه زیستی کره شناخته شده وارد عمل شود. در مورد رودخانه هامون و هری‌رود این سازمان با ر‌وسای جمهور ایران و افغانستان گفت‌وگو و تلاش کرده مردم منطقه را با راه‌های تطبیق با شرایط کمبود آب یا بی‌آبی آشنا سازد.
با این حال به گفته هماهنگ‌کننده مقیم سازمان ملل، برای اجرایی کردن طرح‌های زیست‌محیطی سازمان ملل ایران و کشورهای همسایه باید با یکدیگر توافق و در زمینه اجرای طرح‌ها همکاری کنند.
در مورد عراق هم رودهای دجله و فرات در حال خشک شدن‌اند و خشکی این نواحی ذرات شن و ماسه را وارد ایران می‌کند. اما گری لوئيس مشکل بزرگ در عراق را این واقعیت می‌داند که ۸۰ درصد از کانون‌های شن و ماسه در این کشور تحت کنترل گروه "دولت اسلامی" (داعش) قرار دارد.
او می‌گوید، سه چهارم ریزگردها از عراق وارد ایران می‌شود و منشاء یک‌چهارم آن، خود ایران است و حتی بعضی از ریزگردها از کویت، عربستان و اردن می‌آیند. او ایران را مسئول ۱۰درصد ریزگردهایی می‌داند که در این کشور وجود دارد.
لوئیس که با خبرگزاری ایرنا گفت‌وگو می‌کرد، رسانه‌ها را موظف به اطلاع‌رسانی درست دانست تا هر ایرانی متوجه جدیت بحران آب شده و "برای تمیز کردن بالکن و جلوی خانه خود از آب شرب استفاده نکند."
به عقیده گری لوئیس ۵۴ ساله و اهل باربادوس، شهروندان ایرانی دو برابر میزان لازم از آب استفاده می‌کنند و تغییر الگوی مصرف موضوعی جدی است که هر ایرانی باید آن را به گوش جان بسپرد.
در ماه‌های اخیر بارها مسئولان مختلف در مورد بحران آب هشدار داده‌اند. به موجب هشدار شاهرخ فاتح، رئیس مرکز ملی خشکسالی در سازمان هواشناسی، ۷۳ درصد از مساحت ایران در درازمدت با درجات مختلف با خشکسالی روبرو خواهد شد و در سال‌های آینده این پدیده زندگی میلیون‌ها شهروند ایرانی را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
بیشتر بخوانید: هشدار به دولت برای حل مشکل کم‌آبی و خشکسالی
حمید چیت‌چیان، وزیر نیرو نیز در مردادماه در "کنفرانس ملی اقتصاد آب" هشدار داد که اگر در میزان مصرف آب تجدید نظر نشود بحران آب تمدن ایرانی را تهدید خواهد کرد.