نکاتی که میتوان از "انتخاب پزشکی" آنجلینا جولی آموخت
۱۳۹۲ اردیبهشت ۲۵, چهارشنبه
تصمیم آنجلینا جولی، هنرپیشه و کارگردان ۳۷ ساله و سفیر سازمان ملل در امور پناهندگان، برای برداشتن دو سینه خود برای کاهش خطر ابتلا به سرطان واکنشهای متعددی را از سوی نزدیکان و هواداران وی به همراه داشت.
خانم جولی روز سهشنبه (۱۴ مه) در یادداشتی مهمان تحت عنوان "انتخاب پزشکی من" که در روزنامه نیویورک تایمز به چاپ رسید، فاش ساخت حامل ژن معیوب BRCA1 بوده و به دلیل احتمال بالای ابتلا به سرطان سینه مجبور به اتخاذ چنین تصمیم دشواری شده است.
در این نوشته که با قلمی تأثیربرانگیز نگاشته شده، آنجلینا جولی به سابقه ابتلا به سرطان تخمدان در مادرش که در نهایت به درگذشت وی در سال ۲۰۰۷ منجر شد، اشاره کرده و نوشته: «مادرم یک دهه با سرطان مبارزه کرد و در سن ۵۶ سالگی درگذشت. او آنقدر زنده ماند تا بتواند نوههای اولش را ببیند و در آغوش بکشد. اما فرزندان دیگرم هیچگاه شانس شناختن او و چشیدن طعم عشق و مهربانیاش را نیافتند.»
خانم جولی در یادداشت خود فاش ساخت که بر اساس تشخیص پزشکان احتمال ابتلا به سرطان سینه در وی ۸۷ درصد و احتمال ابتلا به سرطان تخمدان ۵۰ درصد بوده است.
وی ادامه داده است که پس از اطلاع از این امر برای هرچه کمتر کردن ریسک ابتلا به سرطان دست به عمل جراحی ماستکتومی (برداشتن پستان) زده است. به نوشته وی نخستین مرحله از این عمل جراحی پیچیده در ماه فوریه انجام شد و پایان ماه آوریل آخرین مرحله از عمل روی وی صورت گرفت.
آنجلینا جولی دلیل خود را از علنی ساختن این تصمیم و نوشتن چنین یادداشتی بهرهگیری دیگر زنان از تجربه خود و تلاش برای بالا بردن آگاهی از روشهای پزشکی موجود برای پیشگیری از سرطان سینه خوانده است. او با تشکر از همراهی برد پیت، نامزدش، در این دوران نوشته است: «میتوانم به فرزندانم بگویم که نیازی نیست نگران از دست دادن من به دلیل سرطان سینه باشند.»
تقدیر از "جسارت ستودنی" آنجلینا جولی
یادداشت خانم جولی سیل فراوانی از کامنتهای خوانندگان را به همراه داشته که از وی به دلیل "جسارت فوقالعاده" و در میان گذاشتن چنین تجربهای تقدیر کردهاند.
یکی از خوانندگان که خود را زنی در آستانه ۴۰ سالگی و دارای ژن معیوب BRCA معرفی کرده، نوشته است: «آنجلینا جولی نمادی از یک زن زیبا در جهان به شمار میرود. پس اگر او چنین جسارتی را داشته که دست به چنین کاری بزند و این تجربه را با دنیا سهیم شود، این حرکت کمک میکند تا اقدام دیگر حاملان ژن BRCA که آنها نیز با اتخاذ چنین تصمیمی روبرو هستند، کمتر از سوی دیگران به عنوان عملی افراطی قضاوت شود. وقتی دیگران میشنوند که من چنین کاری را انجام میدهم، بیشتر امکان دارد که بگویند، بله من کسان دیگری را میشناسم که آنها هم همین کار را کردهاند، تا اینکه به من بگویند، حرف احمقانهای میزنم.»
برد پیت در گفتوگویی با روزنامه بریتانیایی "ایونینگ استاندارد" اقدام آنجلینا جولی را "قهرمانانه" خواند و گفت: «تمام آنچه برایش آرزو میکنم تندرستی و عمر طولانی در کنار من و فرزندانمان است. این روزی شاد برای خانواده ماست.»
جان وویت، پدر آنجلینا جولی و هنرپیشه هالیوود، به روزنامه "نیویورک دیلی نیوز" گفته است که از طریق اینترنت از تصمیم دخترش باخبر شده است.
او اضافه کرده است که دو روز پیش از انتشار این یادداشت، آنجلینا جولی را به همراه برد پیت دیده بوده اما آنها هیچ حرفی در این مورد نزده بودند.
آنجلینا جولی و جان وویت سالها با یکدیگر رابطه نداشتند اما سرانجام در سال ۲۰۱۱ آشتی کردند.
کریستی فانک، جراح آنجلینا جولی نیز با ستایش از شجاعت وی گفت: « سرطان سینه و تخمدان هر روز جان شمار زیادی را میستاند. ما امیدواریم که توجه عمومی که او با این اقدام خود در سراسر جهان به وجود آورده، جان انسانهای بیشماری را نجات دهد.»
کاترین مکلین از مؤسسه خیریه مبارزه با سرطان "Livestrong" مستقر در ایالت تگزاس آمریکا نیز با ستودن اقدام آنجلینا جولی در نوشتن چنین یادداشتی اظهار امیدواری کرد که این تجربه "توجه بیشتری" را نسبت به "مراقبتهای بهداشتی مقرون به صرفه برای همه زنان" به وجود آورد.
آنجلینا جولی در یادداشت خود هزینه سه هزار دلاری آزمایش BRCA1 و BRCA2 در آمریکا را مانعی برای بسیاری از زنان در انجام آنها خوانده است.
سرطان سینه، شایعترین سرطان در میان زنان
سرطان سینه یکی از شایعترین سرطانها در میان زنان به شمار میرود. به گفته رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت ایران در سال گذشته، میزان ابتلا به این سرطان در کشور ۳۳ نفر از هر ۱۰۰ هزار نفر است. رشید رمضانی این سرطان را در اکثر استانها دارای رتبه اول خواند و میانگین ابتلا به آن در ایران را ۴۵ سالگی اعلام کرد. احتمال ابتلا به این نوع سرطان در دهه ۴۰ تا ۵۰ سالگی بیش از هر زمان دیگری در زنان وجود دارد.
تشخیص زودهنگام سرطان سینه تا حد قابلتوجهی میتواند در آسانتر و موفقیتآمیز کردن درمان آن کمک کند.
خودآزمایی سینهها از سوی زنان به طور مرتب در روزهای اولیه پس از قطع خونریزی ماهیانه بسیار توصیه میشود. در صورت لمس توده یا سفت شدن بافت قسمتی از سینه بایستی به پزشک مراجعه شود. هر چند باید این نکته را در نظر گرفت که لمس توده در پستان یا مشاهده آن در ماموگرافی لزوما به معنای بدخیم بودن توده نیست و با انجام آزمایشمیتوان از بدخیم نبودن توده اطمینان حاصل کرد.
در میان راههای مختلف تصویربرداری از پستانها ماموگرافی بهترین روشبرای تشخیص زودهنگام این سرطان در زنان شناخته میشود. به توصیه پزشکان زنان بایستی از سن ۴۰ سالگی به صورت سالیانه ماموگرافی کنند. ماموگرافی میتواند سرطان سینه را ده سال قبل از آنکه قابل لمس شود، شناسایی کند.
زنانی که یکی از اعضای درجه یک خانوادهشان نظیر مادر یا خواهر به سرطان سینه مبتلا شدهاند، احتمال ابتلا به این نوع سرطان را بیشتر از دیگران دارند. ماموگرافی در این گروه از زنان بایستی از ۳۵ سالگی صورت بگیرد.
در برابر ژنهای موروثی چه میتوان کرد؟
زنانی که ژنهای BRCA1 یا BRCA2 را به ارث بردهاند بیش از زنان دیگر در خطر ابتلا به سرطانهای سینه و تخمدان قرار دارند. تخمین زده میشود که از هر ده زن، یک نفر در طول عمرش به سرطان سینه مبتلا شود. در میان زنان که این مشکل ژنتیکی را به ارث بردهاند، این آمار به هشت تن از میان ده تن افزایش مییابد.
میزان ابتلا به سرطان تخمدان در این گروه از زنان متفاوت است. انجام آزمایش ژنتیکی بر روی این زنان میتواند میزان خطر ابتلا به سرطانهای ذکر شده را مشخص کند. چنانچه شماری از اعضای خانواده یک زن مبتلا به سرطان تخمدان یا سرطان سینه بودهاند، توصیه میشود که این آزمایش ژنتیکی بر روی وی انجام شود.
البته بایستی در نظر داشت که ابتلا یکی از اعضای خانواده به این سرطانها به هیچوجه به معنای به ارث بردن این ژنها نیستند. بر اساس دستورالعملهای پزشکی تنها در "حدود ده درصد" موارد به انجام این تست توصیه میشود.
این تست البته هزینه بالایی دارد و برای مثال در کشور آلمان زمان انتظار برای دریافت نتیجه تست به دلیل تقاضای زیاد، بسیار طولانی است. این پروسه از زمان اتخاذ تصمیم برای انجام این تست تا دریافت جواب نهایی ممکن است چندین ماه یا حتی در برخی موارد تا یکسال به طول بیانجامد. از همین رو مراکز درمانی که این تست را انجام میدهند، به دلیل فشار روانی بالایی که متقاضیان در این مدت زمانی متحمل میشوند، خدمات مشاورهای به آنان ارائه میکنند.
برداشتن سینهها، راهی برای کاهش خطر
برداشتن سینهها نظیر اقدامی که آنجلینا جولی انجام داد، یکی از راههای کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه در این گروه از زنان است. با این حال در دستورالعملهای پزشکی توصیه اکید به انجام آن نشده است. برداشتن سینهها نمیتوانند عدم ابتلا به سرطان سینه را به صورت صد در صد تضمین کنند.
چنانچه زن دیگر قصد بچهدار شدن نداشته باشد، در مقابل توصیه به برداشتن تخمدانها میشود. برداشتن تخمدانها علاوه بر کاهش خطر ابتلا به سرطان تخمدان میتواند تا ۵۰ درصد خطر ابتلا به سرطان سینه را نیز کاهش دهد. انجام چنین عملی البته یائسگی زودرس را به همراه دارد و همچنین در دراز مدت میتواند موجب ایجاد پوکی استخوان شود.
اگر زنی با افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه تصمیم به حفظ سینهها و برنداشتن آنها بگیرد، توصیه اکید میشود که از ۲۵ سالگی هر شش ماه یکبار روی وی هم سونوگرافی و هم آزمایش لمس پستانها از سوی پزشک انجام بگیرد و سالی یکبار نیز ام آر آی کند.
به توصیه پزشکان باید از ۳۰ سالگی انجام ماموگرافی سالیانه به اقدامات فوق اضافه شود. تمامی این آزمایشها باید در مراکز مجهز که در درمان سرطانهای سینه خانوادگی تخصص دارند، انجام شود.
درمان هورمونی راه دیگر برای این گروه از زنان به شمار میرود، هر چند بایستی عوارض جانبی متعددی را که احتمال بروز آنها بالاست، در نظر گرفت.
در آلمان استفاده پیشگیرانه دارو توصیه نمیشود.