هشدار به آژانس در نخستین سخنرانی رئیس مجلس هشتم
۱۳۸۷ خرداد ۸, چهارشنبهعلی لاریجانی که مهر ماه گذشته به دلیل اختلاف نظر با رئیس جمهور محمود احمدینژاد از دبیری شورای عالی امنیت ملی کنارهگیری کرد در نخستین روز تکیه زدن بر کرسی ریاست مجلس هشتم نشان داد که پروندهی هستهای جمهوری اسلامی همچنان از دغدغههای اصلی اوست. لاریجانی صبح امروز در سخنانی تند به آژانس بینالمللی انرژی اتمی هشدار داد فریبکاری نکند و «از پاسکاری دیپلماتیک مسائل هستهای ایران با گروه ۱+۵» بپرهیزد. او بخشهایی از تازهترین گزارش البرادعی را که از سوی رسانههای نزدیک به دولت مثبت ارزیابی شده بود چند پهلو خوانده است.
تازهترین گزارش مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مورد فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی عصر دوشنبه، ششم خرداد، منتشر شد. این دوازدهمین گزارش محمد البرادعی در این مورد بود و مانند اغلب گزارشهای قبلی او در واکنشهای رسمی از سوی تهران مثبت ارزیابی شده است. این گزارشها به درخواست شورای حکام آژانس و شورای امنیت سازمان ملل تهیه شده و ادامهی تهیهی آنها نشانگر ابهامهایی است که لااقل در این دو نهاد در مورد ماهیت صلحآمیز فعالیتهای هستهای تهران وجود دارد. به رغم این، نمایندهی دائم ایران در آژانس میگوید «این گزارش مدرک دیگری حاکی از این است که همهی فعالیتهای هستهیی کشور صلحآمیز است.» به گزارش ایسنا، علی اصغر سلطانیه در گفتگو با خبرگزاری فرانسه تاکید میکند، ایران همهی ابهامها را روشن کرده و هیچ سوالی را بیپاسخ نگذاشته است.
البرادعی در گزارش اخیر خود بار دیگر تایید میکند که در فعالیتهای اعلام شدهی هستهای ایران هیچگونه انحرافی مشاهده نکرده است. با این حال او مانند گزارش قبلی بار دیگر به عدم همکاری کافی تهران و موافقت نکردن با بازدید از برخی مکانها اشاره دارد. سه عضو اروپایی گروه موسوم به پنج به علاوه یک، پنج عضو دائمی شورای امنیت و آلمان، چنین بخشهایی از گزارش را دلیلی بر رفع نشدن نگرانیهای خود عنوان کردهاند. وزارت امور خارجه فرانسه در بیانیهای با اشاره به بخشهایی از گزارش که ابهام در مورد تغییر کلاهک موشک بالستیک شهاب ۳ میپردازد اظهار میکند «این اطلاعات تأییدکننده نگرانیهای جامعه جهانی است.» مقامهای انگلیس و آلمان نیز معتقدند این گزارش نشان میدهد که جمهوری اسلامی پرسشهای مربوط به احتمال نظامی بودن برخی از فعالیتهای هستهای را بیپاسخ گذاشته است.
دیروز و امروز رسانههای نزدیک به دولت گرچه گزارش را مثبت ارزیابی کردهاند، بخشهایی از آن را دو پهلو میخوانند. خبرگزاری فارس مینویسد بخشهایی از گزارش با فشار و اعمال نظر آمریکا در آن گنجانده شده است. این خبرگزاری روز گذشته در یک گزارش تحلیلی مدعی است «رفتار آژانس ناشی از رفتاری فنی و حقوقی نیست، بلکه انعکاسی از خواسته چند کشوری است که خواهان رشد و توسعه علمی و فنی ایران نیستند.»
در کنار موضعگیریهای رسمی مسئولان هستهای و اظهار نظرهای خبرگزاریها، آنچه رئیس تازه انتخاب شدهی مجلس هشتم در نخستین سخنرانی خود از این مسند ابراز کرد، میتواند از اهمیت خاصی برخوردار باشد. به ویژه آنکه این شخص، کسی است که بیش از دو سال سرپرست تیم مذاکرهکنندهی هستهای و طراح برنامهای بوده که انتظار میرفت با اجرای آن تمام ابهامها میان آژانس و تهران برطرف شود.
علی لاریجانی صبح امروز، هشتم خرداد، پس از انتخاب شدن به عنوان رئیس موقت مجلس اظهار داشت «آژانس متاسفانه در بندهایی چنان چند پهلو سخن گفته است تا بعد رسانهای گزارش را قوی کند.» او با بیان این که در دو روز گذشته شاهد جوسازیهایی بودهایم هشدار میدهد «در صورت ادامه این رفتار، مجلس هشتم با ورود به پرونده، حد و مرز جدیدی برای همکاری با آژانس ایجاد میکند.»
به نظر میرسد لاریجانی که به دلیل اختلاف نظر با رئیس جمهور از سرپرستی تیم مذاکرهکننده هستهای استعفا داد، اکنون قادر است با در دست گرفتن ریاست قوهی قانونگذاری از راهی دیگر بر روند مذاکرات تاثیری بیشتر داشته باشد. به ویژه آنکه آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی در پیامی به مناسبت گشایش مجلس هشتم، ضمن تاکید بر همکاری صمیمانه میان قوا، از دولت میخواهد «به قوانین مجلس یکسره پایبند باشد و از آن تخلف نکند.»
بهزاد کشمیریپور