واکسیناسیون کرونا در ایران؛ وعده‌ها و واقعیت‌ها
۱۴۰۰ اردیبهشت ۳, جمعه
بر پایه آمار رسمی وزارت بهداشت، از شروع شیوع ابتلا به کرونا در ایران تا سوم اردیبهشت نزدیک به دو میلیون و ۳۵۹ هزار مبتلا به ویروس کرونا در این کشور شناسایی شده و ۶۸ هزار و ۷۴۶ نفر از مبتلایان به بیماری کووید۱۹ جان خود را از دست داده‌اند.
جمهوری اسلامی از نظر تعداد مبتلایان، بدون توجه به میزان جمعیت در رده ۱۴ جدول جهانی ابتلا به کرونا قرار دارد و در میان کشورهای منطقه پس از ترکیه درگیرترین کشور با پاندمی کرونا به شمار می‌رود.
از نظر واکسینه کردن شهروندان، ایران به جز معدود کشورهای منطقه نظیر افغانستان از بقیه بسیار عقب‌تر است و در قیاس با کشوری مانند ترکیه با جمعیتی تقریبا یک‌سان گام‌های اول را هم بر نداشته است.
در ترکیه تا آخر فروردین ماه بیش از ۲۰ میلیون دوز واکسن تزریق شد، در ایران این تعداد تا سوم اردیبهشت از ۷۱۸ هزار و ۵۱۰ دوز بیشتر نبوده است.
واکسینه کردن شهروندان در ایران از ۲۱ بهمن با تعداد محدودی واکسن روسی "اسپوتنیک وی" آغاز شد. علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا ۲۳ اسفند سال گذشته وعده داد تا پایان سال بیش از یک میلیون نفر از کادر درمان و گروه‌های آسیب‌پذیر واکسینه شوند.
ظاهرا منظور رئیسی تزریق یک دوز واکسن به این افراد بوده که آن هم تحقق نیافت. برای مصونیت در برابر ابتلا به بیماری کووید۱۹ از همه واکسن‌هایی که تا کنون وارد ایران شده‌اند تزریق دو دوز ضروری است.
حساب کردن روی واکسن واردنشده
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، سخنگوی ستاد ملی یک هفته پیش از پایان سال گذشته گفته بود تا آن زمان یک میلیون و ۲۶۰ هزار دوز واکسن وارد ایران شده است.
۵۰۰ هزار دوز از واکسن‌هایی که رئیسی خبر در اختیار داشتن آن را داده بود تولید شرکت هندی بهارات بوده که دادستان هند به خاطر نیاز داخلی با صدور ۳۷۵ هزار دوز آن مخالفت کرد.
به عبارت دیگر کل واکسن‌هایی که تا پایان سال گذشته وارد ایران شده بود کمتر از ۹۰۰ هزار دوز بوده است. بسیاری دیگر از وعده‌هایی که مسئولان داده‌اند نیز تا کنون متکی بر تفاهم‌نامه یا ثبت سفارش و تقاضای دریافت واکسن بوده که اغلب در عمل به جایی نرسیده است.
در روزهای گذشته روند واکسیناسیون در ایران، به نسبت وضعیت قبلی این کشور تا حدی سرعت گرفته اما تعداد ناچیز واکسن‌های تزریق شده در حدود دو ماه و نیم گذشته چندان امیدوارکننده نیست.
با این همه و با وجود کندی زیاد روند تزریق واکسن‌های به ظاهر موجود، وعده دادن‌ها و شعارهای مسئولان همچنان ادامه دارد.
وعده وزیر بهداشت برای صدور واکسن کرونا
وزیر بهداشت اول اردیبهشت در نشست ستاد محلی مقابله با کرونا در استان البرز اعلام کرد که تولید مشترک واکسن روسی "اسپوتنیک وی" هفته آینده یا هفته بعد در این استان آغاز خواهد شد.
سعید نمکی ابراز اطمینان کرد که ایران در پایان بهار و از خرداد به بعد، به یکی از "تولید کنندگان بسیار خوب" واکسن کرونا و از صادرکنندگان آن به جهان تبدیل شود.
حدود ۷۰۰ هزار دوز واکسنی که تا کنون در ایران تزریق شدند از چهار نمونه مختلف هستند. کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت در یک پیام توئیتری فهرست تفکیکی این واکسن‌ها را منتشر کرد.
"واکسن ممنوعه" در میان چهار واکسن تزریق شده
جالب اینجاست که ۱۵۵ هزار دوز از این واکسن‌ها تولید شرکت بریتانیایی – سوئدی آسترازنکا است، در حالی که رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای دی ماه سال پیش واردات واکسن‌های بریتانیایی و آمریکایی را ممنوع اعلام کرد.
ظاهرا توجیه واردات این واکسن‌ها تولید آنها در کره جنوبی است. شرکت‌های بزرگ داروسازی اغلب محصولات خود را در کشورهای مختلف جهان تولید می‌کنند و منطقا این توجیه می‌تواند شامل واکسن دو شرکت آمریکا و آلمانی فایزر – بیون‌تک نیز بشود.
ایران برای تامین نیاز داخلی به تولید مشترک واکسن امید زیادی بسته است. یکی دیگر از این گونه واکسن‌ها قرار است با همکاری انستیتو پاستور ایران و انستیتو فینلای کوبا به زودی وارد مرحله سوم کارآزمایی بالینی شود.
علیرضا بیگلری، رئیس انستیتو پاستور دوم اردیبهشت در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا ابراز امیدواری کرد این واکسن تا پایان خرداد و خاتمه مراحل کارآزمایی بالینی برای واکسیناسیون عمومی به کار گرفته شود.
بیگلری می‌گوید روند تولید انبوه واکسن در ماه‌های نخست به طور معمول کم است و رفته رفته افزایش می‌یابد. او پیش‌بینی کرد تولید در ابتدا یک میلیون دوز در ماه باشد و از مهر و آبان به پنج تا شش میلیون دوز در ماه افزایش یابد.
تزریق ۱۱ میلیون و ۶۰۰ هزار دوز واکسن در ماه؟
در صورتی که تمام مراحل تولید انبوه واکسن‌های مشترک مطابق پیش‌بینی‌ها با موفقیت جلو برود باز هم تحقق وعده وزیر بهداشت برای تبدیل ایران به صادرکننده واکسن به جهان به سادگی ممکن نیست زیرا نیاز داخلی قابل توجه است.
به گفته علیرضا رئیسی واکسیناسیون در ایران در چهار مرحله انجام می‌شود و در مجموع شامل بیش از ۶۴ میلیون نفر خواهد بود. قرار است واکسینه کردن این تعداد تا پایان سال جاری انجام شود که برای این کار دسترسی به ۱۲۸ میلون دوز واکسن و امکانات لازم برای تزریق آن مورد نیاز است.
برای تحقق وعده واکسینه کردن تمام افراد بالای ۱۸ سال ایران تا پایان سال ۱۴۰۰ باید در ۱۱ ماه باقیمانده از سال هر ماه بیش از ۱۱ میلیون و ۶۰۰ هزار دوز واکسن تزریق شود.