توافق در مورد آزادی زندانیان آمریکایی در ایران "نزدیک است"
۱۴۰۲ خرداد ۲۵, پنجشنبه
تهران و واشنگتن به حصول توافق برای آزادی زندانیان آمریکایی در ایران نزدیک می‌شوند.
سید بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان که کشورش نقشی محوری در میانجیگیری در این زمینه دارد در مصاحبه‌ای با سایت خبری- تحلیل المانیتور گفت که نوعی جدیت در رویکرد هر دو طرف دیده می‌شود.
ایران و آمریکا پس از روی کار آمدن دولت بایدن برای نجات برجام ۸ ماه مذاکره پرنوسان داشتند که نهایتا در شهریور سال گذشته متوقف ماند که عامل عمده آن به روایت مقام‌های آمریکایی تقاضاهای فرابرجامی ایران بوده است.
در کنار مذاکرات برجامی گفت‌وگوها برای رهایی زندانیان دو تابعیتی آمریکا هم جریان داشته است. سیامک نمازی، عماد شرجی و مراد طاهباز سال‌هاست که به اتهام "جاسوسی" در زندان‌های جمهوری اسلامی هستند. واشنگتن پیوسته اتهامات این شهروندان خود را رد کرده است. تحلیل‌گران بعید می‌دانند که آمریکا قبل از اقدام ایران برای آزادی این زندانیان مذاکرات نتیجه‌بخشی در باره سرنوشت برجام با ایران داشته باشد. و این شائبه وجود دارد که ایران حالا آزادی آنها را با خواست‌هایی مالی مرتبط کرده است.
بحث آزادی ا ین زندانیان حالا با آزادشدن دارایی‌های ایران در کره جنوبی گره خورده است که به دلیل تحریم‌های آمریکا بلوکه شده‌اند. سازوکار پیشنهادی ناظر بر دسترسی مستقیم ایران به این دارایی‌ها نیست، بلکه هزینه آنها برای اهداف بشردوستانه را دنبال می‌کند.
البوسعیدی در مصاحبه با المانیتور گفته است که عمان عمدتا به عنوان محلی برای مذاکرات عمل می‌کند و نقش میانجیگرانه ندارد، بلکه به روند مذاکرات کمک می‌کند. او افزده است که دو طرف به حصول توافق نزدیک هستند و مسئله حالا به موضوعات فرمالیته و به طور مشخص به چارچوب زمانی آزادسازی‌دارایی‌های ایران مربوط می‌شود.
تایید چند منبع دیگر
یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم به المانیتور گفته است که کشورش از طریق کانال‌های مختلفی در منطقه فشار می‌آرود که ایران پس از ماه‌ها فعل و انفعالات منفی به راه کاهش و رفع تنش برگردد.
آزادی زندانیان آمریکایی یکی از این گام‌های ایران تلقی می‌شود. المانیتور به نقل از علی واعظ، کارشناس امور ایران در گروه بحران نوشته است که پیوند روشنی میان مذاکرات و توافق برای آزادی زندانیان و مسائل فراتر میان واشینگتن و تهران وجود دارد. او گفته است که دو طرف در ماه مارس (اسفند) به حصول چنین توافقی نزدیک شده بودند، ولی حمله شبه‌نظامیان نزدیک به ایران در عراق به یک پایگاه آمریکا در سوریه که به کشته‌شدن یک کارفرمای آمریکایی منجر شد مذاکرات را دچار وقفه کرد.
واعظ کمک عمانی‌ها به مذاکرات را در جهت یافتن توافقی برای آزادی زندانیان ارزیابی کرده، توافقی که "بر خلاف گذشته پایدار و عاری از تنش و نوسان باشد". او پیش‌بینی کرده است که در هفته‌های آینده توافق بر سر آزادی زندانیان دو تابعیتی محقق خواهد شد.
یک دیپلمات اروپایی هم که در ارتباط با مذاکرات قرار دارد تایید کرده است که حصول توافق نزدیک است.
یک سخنگوی نمانیدگی ایران در سازمان ملل هم به المانیتور گفته است که "این دور از مذاکرات برای تبادل زندانیان از دو سال پیش در دستور کار قرار دارد و حالا توافق در آستانه دسترسی است."
میانجیگری‌های متعدد و متفاوت
کشورهای مختلفی در منطقه برای خارج‌کردن مذاکرات میان ایران و آمریکا از بن‌بست، چه در مسئله پرونده هسته‌ای و چه در مورد آزادی زندانیان آمریکایی در حال میانجگیری و کمک به تفاهم هستند.
در همین راستا روز دوشنبه، دوباره دوری از گفت‌وگوها میان علی باقری کنی، معاون وزارت خارجه ایران و سرمذاکره این کشور در احیای برجام با مدیرکل‌های سیاسی وزارت خارجه کشورهای تروئیکای اروپا ( آلمان، فرانسه و بریتانیا) انجام شد.
پیشتر در اوایل خرداد هیثم بن طارق، سلطان عمان از ایراندیدار کرد، دیداری که اندکی پس از آزادیامدادگر بلژیکی، اولیور وندکاستیل در قبال آزادی اسدالله اسدی صورت گرفت و عمان در این تبادل نقشی محوری داشت.
چند روز پس از دیدار سلطان عمان ایران یک شهروند دانمارکی و دو شهروند دوتابعیتی اتریش را هم اززندان آزاد کردکه در این مورد نیز گزارش‌ها از میانجیگری عمان حکایت داشتند.
هنوز هم بیش از ده شهروند اروپایی در زندان‌های ایران در حبس هستند و سرنوشت آنها هم موضوع گفت‌وگوهای متفاوتی است.
آزادسازی بخشی از دارایی‌های ایران در عراق که قرار است تنها صرف خرید دارو و مواد غذایی و انتقال حجاج ایرانی شود هم بخشی از توافقاتی است که در هفته‌های اخیر میان تهران و واشنگتن رقم خورده است.
وزیر خارجه عمان در ادامه مصاحبه خود از وجود "فضایی مثبت" در ارتباط با پرونده هسته‌ای ایران سخن گفته است. او افزوده است که از نظر عمان "رهبری ایران در حصول یک توافق بر سر این مسئله جدی است و می‌گویند تا زمانی که طرف مقابل حسن نیت متقابل داشته باشد مایلند به روند مذاکرات ادامه دهند."