وزیر کشور: تهدید اصلی در امور داخلی است
۱۳۹۵ مهر ۵, دوشنبه
عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور ایران، یکشنبه شب (۴ مهر/ ۲۵ سپتامبر) با حضور در یک برنامه تلویزیونی درباره آسیب‌های اجتماعی در کشور به‌ویژه "حاشیه‌نشینی" سخن گفت.
رحمانی فضلی گفت: «در موضوع حاشیه‌نشینی اگر به سابقه تاریخی نگاه کنیم پس از اصلاحات ارضی و دگرگونی که بعد از جنگ جهانی در منطقه خاورمیانه به وقوع پیوست، نسخه‌های صادر شده برای نظام برنامه‌ریزی این منطقه با مشکلات بسیاری همراه بود. یکی از دلایل مهم ایجاد مشکلاتی همانند حاشیه‌نشینی، به‌هم‌ریختگی ساختار اقتصادی کشورها بود که با اصلاحات ارضی آغاز شد.»
وزیر کشور سال ۱۳۴۲ را سرآغاز مهاجرت چشمگیر در ایران دانست و گفت: «ورود منابع مالی زیاد حاصل از فروش نفت و افزایش قیمت نفت موجب افزایش فعالیت‌های شهری و ارائه خدمات شهری بیشتر شد که به تبع این امر، سیل مهاجرت از روستاها به شهرها اتفاق افتاد.»
اصلاحات ارضی که در سال ۱۳۴۱ اجرا شد یکی از اقدام‌های اساسی محمدرضا پهلوی، شاه سابق ایران بود که پیامدهای اجتماعی گسترده‌ای داشت. الغای نظام ارباب - رعیتی موجب سرازیر شدن نیروی کار به شهرها، گسترش شهرنشینی و شکل‌گیری حاشیه‌نشینی در شهرهای بزرگ به‌ویژه پایتخت شد، پدیده‌ای که به گفته جامعه‌شناسان در شکل‌گیری بحران و انقلاب سال ۱۳۵۷ نقش مهمی داشت.
سرعت‌گیری روند خالی شدن روستاها
اما پس از انقلاب سال ۵۷ روند خالی شدن روستاها و گسترش حاشیه‌نشینی سرعت بیشتری پیدا کرد و بر اثر آن جمعیت روستایی کشور سال‌به‌سال کاهش می‌یافت. به گفته وزیر کشور، در سال ۱۳۴۵ جمعیت روستایی ایران ۶۲ درصد جمعیت کل کشور را تشکیل می‌داد. در سال ۹۰ جمعیت روستایی کشور به ۶/ ۲۸ درصد کاهش یافت.
سرعت خالی شدن روستاها در دوره ۸ ساله احمدی‌نژاد ۳ برابر شد. گزارش بانک جهانی نشان می‌دهد که سرعت شهرنشینی در ایران تقریبا دو برابر میانگین جهانی است.
خالی‌شدن روستاها علاوه بر گسترش حاشیه‌نشینی، پدیده تازه‌ای به نام "تهدید امنیت غذایی" را به وجود آورده است. زیرا روستائیان که قبلا بار اصلی تولید مواد غذایی برای جمعیت شهرنشین کشور را به دوش می‌کشیدند اکنون خود در حاشیه شهرها به مصرف‌کننده تبدیل شده‌اند.
بیشتر بخوانید: ناطق نوری: در ۳۷ سال گذشته سیر قهقرایی داشته‌ایم
وزیر کشور از وجود دست‌کم ۱۱ میلیون حاشیه‌نشین در سراسر کشور خبر داد و گفت که تنها در استان خراسان رضوی بیش از یک میلیون حاشیه‌نشین وجود دارد.
وزیر کشور توزیع نامتعادل منابع میان شهر و روستا و نیز میان استان‌های کشور را یکی از دلایل گسترش حاشیه‌نشینی در تهران اعلام کرد. او گفت: «۵۳ درصد از تسهیلات کشور به شهر تهران اختصاص پیدا می‌کند لذا بقیه جمعیت کشور نیز به این شهر مهاجرت می‌کنند تا از این امکانات بهره‌مند شوند و این سیکل مداوم تکرار می‌شود.»
رحمانی فضلی گفت: «در حال حاضر به دلیل اختصاص بیشترین منابع مالی و بیشترین توزیع ثروت در شهر تهران موجب تجمع جرم، بزهکاری و آسیب‌های اجتماعی در این شهر شده به طوری که ۱۰ تا ۱۲ هزار معتاد متجاهر در تهران وجود دارد.»
او تأکید کرد: «اگر یک چهارم هزینه‌هایی که در مناطق حاشیه‌نشین انجام می‌شود در روستاها و شهرهای کوچک کشور خرج می‌شد، هیچ‌گاه گرفتار این مشکلات نمی‌شدیم.»
وزیر کشور گفت که آسیب‌های اجتماعی تهدید اصلی داخلی است زیرا مخرج مشترک همه آسیب‌های اجتماعی شامل اعتیاد، طلاق و ... نارضایتی مردم است.