وعدههای متقابل مرکل و اردوغان در مسئله پناهجویان
۱۳۹۴ مهر ۲۶, یکشنبهآنگلا مرکل، صدراعظم آلمان پس از ملاقات با نخستوزیر ترکیه و برگزاری یک کنفرانس خبری، با رئیس جمهوری این کشور نیز دیدار کرد. مرکل یکشنبه صبح (۱۸اکتبر/۲۶ مهر) برای پیشبرد گفتوگوهای مربوط به بحران پناهجویی و مذاکره برای عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا وارد استانبول شد.
مرکل در بدو ورود به ترکیه و در دیدار با احمد داوداوغلو، نخستوزیر این کشور گفت ورود ترکیه به اتحادیه اروپا مستلزم اجرای طرحی است که بروکسل برای ساماندهی وضعیت پناهجویان تهیه کرده است.
بسته مالی اروپا به ترکیه
طبق این طرح، اتحادیه اروپا یک بسته کمک مالی به ارزش سه میلیارد یورو به دولت ترکیه میدهد تا صرف بهبود وضعیت متجاوز از دو میلیون پناهجوی سوری و عراقی در این کشور کند.
دولت ترکیه باید با این بسته، بستر اقامت قانونی، حق اشتغال، بیمه درمانی و همچنین حق شهروندی پناهجویان را فراهم سازد.
اتحادیه اروپا نیز به ازای برآورده شدن این مقدمات، تعهد میدهد که فرایند صدور ویزا برای شهروندان ترکیه را آسانتر کند و روند پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا را شتاب دهد.
طرح اتحادیه اروپا به قصد آن ارائه شده که جلوی تشدید موج آوارگان به سمت اروپا را بگیرد. دولت ترکیه این طرح را یک «پیشنویس» خوانده و تضمینی برای اجرای آن نداده است.
صدراعظم آلمان در ملاقات با داوداوغلو، همتای ترکیهای خود، رفتار ترکیه در پذیرش پناهجویان خاورمیانه را ستود و گفت ترکیه با وجود پذیرش دو میلیون پناهجوی سوری و عراقی، از حمایتهای کافی بینالمللی برخوردار نشده است.
ترکیه مهمترین کریدور ورود پناهجویان به اتحادیه اروپاست. شهروندان ترکیه برای سفر به کشورهای حوزه شنگن، نیاز به روادید دارند و دو دولت از اواخر سال ۲۰۱۳، گفتوگوهایی را به منظور سهولت در روند صدور ویزا آغاز کردهاند.
مرکل گفت میداند که ترکیه برای برآورده کردن این خواست نیاز به پول دارد. او وعده کرد که آلمان سهم خود در این راه را ادا کند.
داوداوغلو ابراز امیدواری کرد که از ژوئیه سال ۲۰۱۶، شهروندان ترکیه بتوانند بدون ویزا به کشورهای اروپایی حوزه شنگن سفر کنند. او همچنین ابراز امیدواری کرد که مذاکرات متوقف شده پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا دوباره به مجرای خود بیفتند.
مرکل در کنفرانس مطبوعاتی خود در استانبول گفت: «ترکیه و آلمان منافع و علایق مشترکی دارند تا بحران پناهجویی به صورتی مسالمتجویانه حل شود.»
منطقه حائل امنیتی
داوداوغلو دوباره بر ایده ترکیه مبنی بر ایجاد یک منطقه امنیتی در شمال سوریه تاکید ورزید. نخست وزیر ترکیه گفت این کاملا ضروری است که موج پناهجویی کاهش یابد زیرا با توجه به نبرد سنگین در حلب، موج جدیدی از پناهجویان به خارج از سوریه سرازیر میشود.
صدراعظم آلمان با ایجاد منطقه حائل در ترکیه برای دور کردن خطر داعش از مرزهای این کشور موافق است اما نسبت به ایده دولت ترکیه برای ایجاد یک ناحیه ویژه اسکان پناهجویان سوری ابراز تردید میکند.
مرکل میگوید ترکیه در موقعیت جغرافیایی خطیری قرار دارد و عاقلانه خواهد بود اگر منطقهای حائل ایجاد شود تا داعش در آستانه مرزهای این کشور قرار نگیرد.
او در مخالفت با ایجاد محدوده ویژه اسکان پناهجویان سوری گفته است: «معلوم نیست مسئول ایجاد آن در شمال سوریه که خواهد بود و این هم معلوم نیست که آیا حملات هوایی نیروهای ائتلافی میتوانند کمکی به حفاظت از جان پناهجویان در این منطقه بکنند یا خیر.»
آشتی با کردها
سفر مرکل به ترکیه، تنها دو هفته پیش از برگزاری انتخابات پیشهنگام پارلمانی در این کشور صورت میگیرد. مرکل در استانبول ابراز امیدواری کرد که دولت ترکیه در آستانه انتخابات پارلمانی این کشور، روند آشتی و مسالمت با کردها را در پیش بگیرد.
از هفتهها قبل تا کنون، کشمکش میان دولت ترکیه و حزب ممنوعه پکک تشدید شده است. ارتش ترکیه و شبهنظامیان پکک در مناطق مرزی در حال نبرد با یکدیگرند.
انفجار دو بمب در هفته گذشته در آنکارا در "میتینگ صلح" حزب دمکراتیک خلقها که به کردها نزدیک است، بیش از ۱۲۷ کشته بر جای گذاشت.
حزب یاد شده، انگشت اتهام را به سوی حزب حاکم نشانه رفت. مقامات دولتی ترکیه میگویند داعش مظنون اصلی این دو بمبگذاری است.
اپوزیسیون ترکیه به دلیل درگیری دولت با کردها، از سفر مرکل به ترکیه انتقاد کرده و میگوید این سفر و دیدار با مقامات دولتی، کمکی خواهد بود به حزب حاکم عدالت و توسعه، نه جامعه مدنی این کشور.