پیامدهای خروج آمریکائی ها از قرقیزستان

هر ماه ۱۵هزار نيروی نظامی و۵۰۰ تن بار به مقصد افغانستان از طريق پایگاه هوائی ماناس در قرقیزستان جا به جا می‌شود. مجلس قرقیزستان حکم تخليه نیروهای آمریکائی از ماناس را صادر کرد و۱۸۰ روز برای نقل مکان از مناس فرصت داد.

بالاخره مجلس قرقیزستان تصمیم گرفت پایگاه هوائی آمریکائی ها در ماناس تعطیل گردد. برخی از تحلیل گران خروج نیروهای آمریکايی را "پیروزی تاکتیکی" روسیه قلمداد می‌کنند. تصميم قرقيزستان براي تعطيل کردن پايگاه آمريکائی ها در ماناس به روسيه کمک خواهد کرد تا این کشور گذرگاه کليدي که آمريکا از آن براي انتقال سرباز و تدارکات به افغانستان استفاده مي‌کند، تسلط پيدا کند.

نفوذ دوباره روسیه در آسیای مرکزی

بحران مالی دنیا و نیاز شدید قرقیزستان به کمک های خارجی سبب شد که این کشور دست کمک به روسیه دراز کند. قرار است روسیه به شرط بسته شدن پایگاه هوائی آمریکا در ماناس ۲ ملیارد دلار به این کشور کمک کند.

امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان نیز از روسیه دیدار کرد و از نتایج مذاکره با دیمتری مدودیف، رئیس جمهور روسیه ابراز خرسندی کرد. حال تاجیکستان نیز به کمک روسیه چشم دوخته است.

بنظر برخی از کارشناسان محلی از جمله آتاگلدی غارایف، تحلیل گر مقیم عشق آباد کمک های روسیه به نفوذ بیشتر این کشور در کشورهای تازه استقلال یافته آسیای مرکزی منجر خواهد شد. وی می گوید: "روسیه حضور کشور ثالث در آسیای میانه را تحمل نخواهد کرد و به هر قیمتی جلوی آن را خواهد گرفت." برخی از تحليلگران همچنین هشدار می‌دهند که خروج ناگهانی آمريکا ممکن است سبب بی ثباتی و ناآرامی در آسيای مرکزی شود.

افزایش تاثیر روسیه بر ایران

بنظر آتاگلدی غارایف کارشناس ترکمن، آمریکا و نیروهای ناتو مجبورند محموله های خود را از مسیر روسیه وارد افغانستان کنند: "روی این حساب روسیه در عملیات ناتو در افغانستان تاثیرمستقیمی خواهد داشت و به کشورهای افغانستان، پاکستان، هندوستان وحتی ایران نیز تاثیر خواهد گذاشت. بنظر این کارشناس روسیه با بیرون راندن آمریکا مانع نفوذ چین در آسیای مرکزی نیز خواهد شد. ولی این کارشناس به این مسئله هم اشاره می‌کند که کشورهای آسیای مرکزی تلاش می‌کنند استقلال خود را حفظ کنند واز سلطه و نفوذ روسیه رهایی یابند.

بیم رهبران آسیای مرکزی از نفوذ روسیه

آمریکا پایگاه نظامی ماناس را زمانی از دست می دهد که باراک اوباما، رئیس جمهور این کشور حضور بیشتر نیروهای نظامی آمریکائی ها در افغانستان را خواستار شده است. ولی خروج نیروهای آمریکائی از ماناس بیم رهبران سیاسی کشورهای آسیای مرکزی را هم برانگیخته. آنها از احیای سلطه نظامي و ديپلماتيک روسیه در منطقه بیم دارند. ترکمنستان، ازبکستان و تاجیکستان که با افغانستان مرزهای مشترک و طولانی دارند بلافاصله برای انتقال کالاهای غیر نظامی ناتو به افغانستان تمایل نشان داده اند و اعلام آمادگی کرده اند که با ناتو همکاری کنند.

آمریکائی ها از ماناس به کجا می‌روند؟

جایگزینی کشورهای آسیای مرکزی بجای پاکستان برای نیروهای ناتو اهمیت حیاتی دارد. کشورهای آسیای مرکزی به غیر از قرقیزستان با ترانزیت کالاهای غیر نظامی از طریق کریدور هوای به افغانستان مخالفتی نمی‌کنند. نماینده دفتر مطبوعاتی وزارت حوادث غیر مترقبه ی قزاقستان نیز اطلاع داد که ترانزیت بارهای غیرنظامی از طریق قزاقستان به افغانستان بدون هر گونه مشکلی انجام می شود. در حال حاضر آمریکا محموله های خود را از طریق دریای بالتیک، با گذر از روسیه، قزاقستان و ازبکستان به افغانستان منتقل می کند. ديپلمات‌های آمريکايی می‌گويند روز چهارشنبه نخستين محموله حاوی ۱۰۰ کانتينر، روی قطاری در ليتوانی، به مقصد افغانستان بارگيری شده است.

هنوز آمریکا بجای پایگاه هوائی ماناس جایگزینی انتخاب نکرده، ولی کشورهای آسیای مرکزی عملا به کشورهای ترانزیت محموله های ناتو و آمریکا و همچنین "جایگزین پاکستان" تبدیل شده‌اند.