پیشروی بحران ارز به سوی دلار ۱۰ هزار تومانی

سخنگوی دولت حسن روحانی گفته است که دولت قطعا این مقدار دلار ندارد که مردم همه ریال‌هایشان را به ارز و سکه تبدیل کنند.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، محمدباقر نوبخت گفته است با اینکه ایران درآمدهای ارزی به قدر کافی دارد، اما نمی‌تواند پاسخگوی "اشتیاق مردم" به خرید ارز باشد. او افزود که ایران حدود ۵۳ ــ ۵۲ میلیارد دلار از منابع فروش نفت و حدود ۴۵ میلیارد دلار از صادرات غیرنفتی درآمد دارد.

به گفته‌ی سخنگوی دولت: «ما از بخش صادرات نفتی و غیرنفتی در مجموع حدود ۹۵ میلیارد دلار درآمد‌ها یا دریافت‌های ارزی داریم، در حالی که مصارف ما که عمدتاً در بخش واردات است از ۷۵ تا ۷۶ میلیارد دلار بیشتر نیست.

اشتیاق مردم به خرید ارز و سکه

نوبخت یادآور شد: واردات کالا هیچ وقت فراتر از ۴۷ تا ۵۰ میلیارد دلار نرفته است، اگر حدود ۲۰ میلیارد دلار واردات خدمات را هم اضافه کنیم، واردات ما از ۷۵ تا ۷۶ میلیارد دلار بیشتر نیست.

سخنگوی دولت درباره کمبود ارز در بازار گفت با اینکه منابع ارزی ایران از مصارف بیشتر است، "اما مشکلی که وجود دارد و در ۵ تا ۶ هفته گذشته شدت گرفت، یک اشتیاق و گرایش برای تبدیل موجودی ریال به ارز بوده است".

با توجه به اینکه بسیاری به دلیل وضعیت شکننده اقتصادی و پیامدهای ناشی از تحریم‌های آمریکا تلاش می‌کنند سرمایه‌های خود را به ارز تبدیل کرده واز کشور خارج کنند، نوبخت اذعان کرد: «ما برای خدمات و کالا‌ها ارز داریم، اما اینکه بتوانیم نوعی سرمایه خارج از کشور را تأمین کنیم ارز نداریم، و باید واقعیت را به مردم بگوییم این مقدار در توانایی ما نیست».

چهار عامل نوسانات ارزی

بر اساس پیش‌بینی یک اقتصاددان، قیمت دلار به احتمال بسیار به بالای ۱۰هزار تومان خواهد رسید. او می‌گوید در صورت تشدید تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی، قیمت ارز دچار نوسانات بیشتری نیز خواهد شد.

قاسم نوروزی، اقتصاددان و استاد دانشگاه قائم‌شهر معتقد است که چهار عامل دولت، رفتار بازار، رفتار روانی مردم و تراز تجاری کشور از علل این نوسانات ارزی است.

به گزارش خبرگزاری ایسنا، نوروزی با اشاره به این‌که دولت‌ها برای کاهش کسری بودجه دست به افزایش قیمت دلار زده تا با فروش ذخایر ارزی خود در بازار بتوانند بخشی از کمبود بودجه را جبران کنند.

او افزود: رفتار بازار به شکل سوداگری، بورس بازی و سفته بازی دلیل دوم افزایش قیمت ارز است.

عامل سوم اینکه: وقتی بازاری پر رونق شود بازاریان، تجار و مردم نقدینگی خود را به آن سمت برده و در آن بازار تزریق می‌کنند و زمانی که نقدینگی به آن بازار وارد شود قیمت آن کالا بالا رفته و این عامل سبب کمبود دلار می‌شود که نهایتا باعث برهم زدن تناسب عرضه و تقاضا و بالارفتن قیمت دلار خواهد شد.

این اقتصاددان رفتار روانی مردم متاثر از تورم و افزایش قیمت‌ها را به عنوان سومین عامل و تاثیرگذارترین آن نام برده می‌گوید: «مردم و سرمایه‌گذاران با پیش‌بینی این‌که اگر کالایی را که دچار افزایش قیمت شده، نخرند قیمت آن بالاتر می‌رود به آن هجوم برده و برای کسب سود بیشتر یا جلوگیری از ضرر حاصله باعث افزایش قیمت آن کالا می‌شوند؛ نمونه بارز آن در مورد خودرو و بازار روانی و هجوم مردم برای خرید آن به عینه وجود دارد.»

نوروزی درباره عامل چهارم افزایش قیمت ارز را تراز تجاری کشور می‌داند و می‌گوید: «تراز تجاری یعنی هزینه‌های وارداتی و درآمدهای صادراتی که هرچه هزینه بیشتر از درآمد باشد منجر به کاهش ذخایر ارزی کشور شده و در نتیجه قدرت کنترل بازار ارز از دست خواهد رفت که این موضوع منتج به بی ارزش شدن پول ملی می‌شود.»

بسیاری از کارشناسان فراتر از عوامل فوق، بحران در مناسبات بین‌المللی ایران را یک عامل عمده در تنش‌ها در بازار اقتصادی ایران، از جمله بازار ارز می‌دانند.

به‌ویژه خروج آمریکا از برجام و اثرات روانی تحریم‌هایی که در راه هستند، بخش‌های بزرگی از جامعه ایران را نسبت به چشم‌اندازهای اقتصادی نگران کرده و نقدینگی آنها را به سوی بازار ارز و سکه سوق داده است. خروج فزاینده‌ی سرمایه از کشور نیز از دیگر پیامدهای این نگرانی است.

ترفندهای جدید در معاملات قاچاقی

معاملات قاچاقی ارز بسیار بالاتر از قیمت ارز رسمی است. تعداد زیادی از دلال‌ها این روزها از طریق معاملات تلفنی، دلار و یورو را با قیمت فضایی و به صورت قاچاقی خرید و فروش می‌کنند.

به گزارش تسنیم، تعداد زیادی از این دلال‌ها دلار را از مردم با قیمتی کمتر می‌خرند و همان لحظه با قیمت بالاتر و به‌صورت تلفنی می‌فروشند؛ ارز را هم البته با پیک موتوری به دست خریدار می‌رسانند.

تسنیم می‌افزاید، این تمام کارهای دلال‌های خیابان فردوسی نیست؛ دلال‌ها می‌گویند این روزها کاسبی‌شان فقط از طریق تبدیل کردن ارز مسافران خارجی به ریال می‌چرخد.

یکی از آنها که در نزدیکی ساختمان بانک مرکزی در خیابان فردوسی ایستاده گفته است: "مسافران خارجی برای بازدید موزه ملی حاضرند یورو را با قیمت ۹۵۰۰ تومان تبدیل کنند."