پیشنهاد مداخله نظامی اعراب در بحران سوریه

اخضر ابراهیمی در تلاش است برای توقف کشتار در سوریه راه حلی دیپلماتیک بیابد. بر همین اساس در ژنو کنفرانسی با حضور کشورهای غربی و روسیه برگزار شد. روز جمعه (۱۱ ژانویه/ ۲۲ دی) ابراهیمی در پایان این کنفرانس گفت که هیچ پیشرفت قابل توجهی در این نشست حاصل نشده است.

شیخ حمد بن جاسم آل ثانی، نخست وزیر و وزیر امور خارجه قطر، در سخنانی که از تلویزیون الجزیره پخش شد، تصریح کرد: «اعراب باید به طور جدی در مورد اعزام نیروهای خود به سوریه برای اطمینان از برقراری آرامش و امنیت در این کشور در صورت شکست تلاش‌های دیپلماتیک فکر کنند».

شیح حمد که ریاست کمیته ویژه اتحادیه عرب در بحران سوریه را نیز بر عهده دارد، مدعی شد که این اقدام مداخله در سوریه به سود یک طرف علیه طرف دیگر نیست.

در ماه دسامبر سال گذشته میلادی (۲۰۱۲) دولت‌های عربی حوزه‌ی خلیج فارس که از مخالفان دولت بشار اسد حمایت می‌کنند، پیشنهاد مشابهی را مطرح کرده بودند. شیح حمد بن خلیفه آل ثانی، امیر قطر، در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل گفته بود که با توجه به ناکامی شورای امنیت سازمان ملل، کشورهای عربی باید نسبت به مداخله در سوریه برای متوقف‌کردن جنگ داخلی در این کشور اقدام کنند.

قطر، عربستان سعودی و ترکیه از شورشیان عمدتا سنی مخالف حکومت سوریه حمایت می‌کنند. در مقابل حکومت جمهوری اسلامی ایران حامی دولت بشار اسد است. بشار اسد و بسیاری از سران حکومت سوریه از اقلیت علوی هستند که شاخه‌ای تشیع محسوب می‌شود.

ادامه مخالفت با راه حل سیاسی بدون اسد

نماینده ویژه سازمان ملل و اتحادیه عرب در تلاش است که بر اساس توافقات حاصل‌شده پیشین در ژنو، یک دوره زمانی برای انتقال قدرت در سوریه تعیین و مکانیزم آن نیز مشخص گردد. با این حال اختلاف روسیه و مخالفان غربی رژیم بشار اسد موجب شده است که نتیجه‌ای مشخص به دست نیاید.

حکومت روسیه که تاکنون از بشار اسد حمایت کرده است، روز شنبه بار دیگر با اعلام پشتیبانی از تلاش‌های اخضر ابراهیمی تصریح کرد که اصرار به کنارگیری اسد از قدرت نمی‌تواند به عنوان یک پیش‌شرط برای پایان‌یافتن خشونت‌ها مطرح گردد.

در بیانیه وزارت امور خارجه روسیه در این باره تصریح شده است که هرگونه تغییری در سوریه باید بدون دخالت نیروهای خارجی و توسط خود مردم سوریه صورت گیرد.

ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس کناره‌گیری اسد از قدرت را یک گام مهم برای پایان یافتن خشونت‌ها در سوریه می‌دانند؛ موضوعی که روز جمعه گذشته میان نمایندگان آمریکا و رسیه بحث شد اما به نتیجه‌ای نرسید.

شیخ حمد بن جاسم آل ثانی، نخست‌وزیر قطر، با اشاره به حمایت از طرح صلح ابراهیمی می‌افزاید: «سوال این این که این طرح چه زمانی به نتیجه می‌رسد. ما نمی‌توانیم برای همیشه منتظر دست‌یابی به نتیجه باشیم».

اصرار اسد به حضور در روند انتقال قدرت

با وجود همه تلاش‌های بین‌المللی و برخی پیشرفت‌های نظامی شورشیان در سوریه همچنان رئیس جمهور این کشور بر انجام اصلاحات در درون حکومت خود بدون دادن هیچ‌گونه نقشی به مخالفان اصرار دارد؛ مخالفان مسلحی که وی از آن‌ها به عنوان "تروریست‌های وابسته به خارجی‌ها" یاد می‌کند.

هفته گذشته رسانه‌های حامی حکومت سوریه از طرحی خبر دادند که بزودی توسط بشار اسد ارائه خواهد شد. برقراری آتش‌بس بین طرف‌های درگیر، حضور ناظران بین‌المللی در سوریه جهت نظارت بر اجرای درست آتش‌بس، تشکیل مجلس موسسان برای اصلاح قانون اساسی، تشکیل دولت وحدت ملی و برگزاری انتخابات پارلمانی با نظارت بین‌المللی از مفاد طرح یادشده هستند. بر اساس این طرح، بشار اسد در سال ۲۰۱۴ در کنار دیگر نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری برای به دست‌گرفتن سکان هدایت کشور کاندیدا خواهد شد.

اما شورشیان هرگونه راه حلی که بر پایه‌ی برکناری بشار اسد از قدرت نباشد، را رد می‌کنند.

بر اساس گزارش سازمان ملل، از شروع اعتراض‌ها در سوریه (مارس ۲۰۱۱) بیش از ۶۰ هزار نفر در این کشور کشته شده‌اند. اعتراض‌ها در ماه‌های ابتدایی به صورت مسالمت‌آمیز دنبال می‌شد اما دولت سوریه با استفاده از نیروهای نظامی به سرکوب مخالفان پرداخت.

با افزایش سرکوب‌ها بخش‌های جدا شده از ارتش سوریه و همچنین برخی گروه‌های مسلح مخالف دولت دست به اقدامات نظامی متقابل زدند. در پی این اقدامات بخش‌هایی از سوریه از کنترل دولت خارج شده و درگیری‌ها به اطراف دمشق رسیده است. با این حال به باور ناظران سیاسی به نظر نمی‌رسد دو طرف توان این را داشته باشند که از طریق اقدام نظامی موفقیت مورد نظر خود را کسب کنند.