کشورهای دارای نیروگاه اتمی از ژاپن چه آموختند؟

در حال حاضر در سراسر جهان ۲۱۰ نیروگاه ‌اتمی وجود دارد که در مجموع با ۴۴۲ راکتور فعال ‌در مدار، ۱۳ درصد از کل انرژی جهان را تأمین می‌کنند. نگاهی داریم به واکنش برخی از کشورهای صاحب این تکنولوژی به فاجعه‌ی اتمی ژاپن.

روسیه: «ساخت نیروگاه‌های اتمی متوقف نخواهد شد»

روسیه که به دنبال نقشی کلیدی در بازار انرژی اتمی در جهان است، در کنار کشورهایی مانند هند، چین و ایران در حال ساخت راکتورهای اتمی است. این کشور درست پس از رخداد اتمی ژاپن، اعلام کرد که از ساخت ۲۰ راکتور اتمی جدید در خاکش صرف نظر نخواهد کرد. ولادیمیر پوتین اعلام کرد که روسیه برنامه‌های خود را برای ساخت نیروگاه‌های جدید تغییر نخواهند داد اما «مسلماً نتایج وقایع اتمی اخیر در ژاپن را در برنامه‌های خود لحاظ خواهد کرد.»

آقای پوتین پیش‌تر از انرژی اتمی به عنوان "تنها آلترناتیو واقعی قوی" در برابر انواع دیگر روش‌های تأمین انرژی نام برده است. قرار است تا سال ۲۰۳۰ در روسیه ۲۶ راکتور اتمی تازه ساخته شوند. سهم انرژی اتمی در تأمین برق این کشور هم اکنون ۱۶ درصد است که تلاش می‌شود به ۳۳ درصد در سال ۲۰۳۰ برسد. روسیه قصد دارد در نزدیکی منطقه‌ی کالینینگراد با کمک کنسرن آلمانی زیمنس نیروگاه اتمی جدیدی بنا کند.

سویس: «اولویت با سلامت و امنیت شهروندان است»

سویس اعلام کرده است که موقتا برنامه‌ی ساخت نیروگاه‌های اتمی جدید خود را متوقف می‌کند. سیاستمداران سویس به بازرسان اتمی این کشور مأموریت داده‌اند که دلایل رخداد اتمی ژاپن را به دقت تجزیه و تحلیل کنند تا بر پایه‌ی آنها بتوان به استانداردهای ایمنی تازه‌تر یا شدیدتری رسید. دوریس لویت‌هارد (Doris Leuthard) وزیر محیط‌زیست و حمل و نقل و انرژی سویس قضاوت در مورد جستجو به دنبال جایگزینی برای نیروگاه‌های اتمی کنونی را منوط به نتایج این بررسی‌ها دانسته است. در ادامه‌ی توضیحات وزیر آمده است: «بالاترین اولویت را امنیت و سلامت شهروندان دارد.»

هند، دستور به بازبینی سیستم‌های ایمنی در راکتورها

هند هم در مورد برنامه‌‌های اتمی‌اش تجدیدنظر می‌کند. مونموهان سینگ، نخست‌وزیر هند روز دوشنبه (۱۴ مارس) از امتحان و بررسی مجدد ایمنی همه‌ی راکتورهای اتمی این کشور خبر داد. مون‌موهان سینگ که در پارلمان این کشور سخن می‌گفت، تأکید کرد که به سازمان انرژی اتمی این کشور دستور داده شده که سیستم‌های ایمنی را دوباره کنترل کنند و ضریب ایمنی و پایداری راکتورهای اتمی این کشور در برابر حوادثی مانند زلزله و سونامی بررسی کنند.

کشور هند بیش از ۲۰ نیروگاه اتمی دارد که بیشتر آنها در امتداد سواحل این کشور بنا شده‌اند.

فرانسه:« نیروگاه‌های ما ایمن‌اند»

برای نیکلا سارکوزی، رئیس جمهور فرانسه، صدور تکنولوژی اتمی مهم‌تر است. سارکوزی سخنی از نگرانی‌های ایمنی به میان نیاورده است. وزیر صنایع این کشور دو روز پس از زمین لرزه و انفجار راکتورهای اتمی ژاپن گفت: « تا زمانی که ذوب سوخت هسته‌ای رخ نداده، سخن از فاجعه زدن بی معناست.» اما کم کم از فرانسه هم صدای مخالفان انرژی اتمی شنیده می‌شود.

سیاستمداران احزاب اپوزیسیون در این کشور درخواست کرده‌اند بحث در این‌باره به رأی شهروندان فرانسوی گذاشته شود. روز یکشنبه‌ی (۱۳ مارس) ۳۰۰ تن از مخالفان انرژی اتمی این کشور به نشانه‌ی اعتراض در مقابل برج ایفل تجمع کردند.

ایتالیا: «نباید که همیشه همه چیز را دوباره تغییر داد»

در ایتالیا کشوری زلزله‌خیز در اروپا، موضع مشخصی در قبال حوادث اتمی اخیر در ژاپن دیده نمی‌شود. برنامه‌ی ساخت ۱۳ نیروگاه اتمی جدید در این کشور اعلام شده است. تنها بر سر محل ساخت این نیروگاه‌ها بحث است. برلوسکونی در سال ۲۰۰۹ در پارلمان این کشور، بستر قانونی استفاده‌ی مجدد از انرژی اتمی را فراهم کرد. بر این اساس سال ۲۰۱۳ قرار است ساخت نخستین راکتور فشاری آبی (EPR) اروپا در این کشور انجام شود .

روز ۱۲ ژوئن سال ۲۰۱۱ مردم ایتالیا فراخوانده شده‌اند که در یک رفراندم با "آری یا خیر به اتم" در مورد انرژی اتمی در کشورشان تصمیم گیری کنند. نتیجه‌ی این رفراندم کاملاً نامشخص است. در حالی که اپوزیسیون و سازمان‌های مدافع محیط زیست خواهان تجدید نظر در مورد استفاده‌ی مجدد از انرژی اتمی در این کشورند، دولت تا کنون از اعلام موضع رسمی در این مورد خودداری کرده است. گفته می‌شود که اعضای حزب برلوسکونی PdL اعلام کرده‌اند موضع دولت در باره‌ی انرژی اتمی تغییری نکرده است.

اتریش

وزیر محیط زیست اتریش از اتحادیه اروپا خواسته است تا در مورد تمامی نیروگاه‌های اتمی اروپا "تست استرس" به اجرا درآید برلاکوویچ گفته است: «مردم اروپا با توجه به حوادث ژاپن احساس امنیت نمی‌کنند و به همین دلیل تست استرس در نیروگاه‌های اتمی در سراسر اروپا باید به سرعت انجام گیرد.» سی سال پیش در اتریش در جریان یک همه‌پرسی، شهروندان این کشور مخالفت خود را با به دست آوردن انرژی از اتم اعلام کردند و به این ترتیب نیروگاه اتمی تسونتن‌دورف که برای بهره‌برداری آماده بود، هیچ‌گاه کار خود را آغاز نکرد.از آن زمان تاکنون در این کشور آگاهی عمومی بالایی در مخالفت با انرژی اتمی وجود دارد.

چین، ادامه‌ی برنامه‌های اتمی

چین بزرگترین مصرف‌کننده‌ی انرژی در جهان روز دوشنبه بر ادامه‌ی برنامه‌های خود برای گسترش استفاده از انرژی هسته‌ای تأکید کرد. در چین ۱۳ راکتور اتمی با ظرفت ۸ / ۱۰ گیگا‌وات در مدار هستند. تا سال ۲۰۲۰ قرار است این ظرفیت تا ۸۶ گیگاوات افزایش یابد. ۲۵ راکتور هسته‌ای هم اکنون در این کشور در دست ساخت‌اند و ۵۰ راکتور دیگر در مرحله‌ی برنامه‌ریزی.

آمریکا

در آمریکا صدای مخالفان انرژی اتمی بلندتر می‌شود. سناتور لیبرمن درخواست تعویق ساخت نیروگاه‌های تازه‌ی اتمی را داده است.

آمریکا در مجموع ۱۰۴ نیروگاه اتمی دارد که یک پنجم برق آمریکا از این طریق تأمین می‌شود. ۲۳ نیروگاه اتمی در آمریکا بر اساس نقشه‌های مشابه با نیروگاه‌های فوکوشیما ساخته شده‌اند. بیش از دو دهه است که در این کشور اجازه‌ی ساخت نیروگاهی جدید داده نشده است.

فنلاند

این کشور هم اعلام کرده است که با توجه به حوادث اخیر در ژاپن تآسیسات اتمی خود را از نظر ضریب امنیت ازرسی خواهد کرد. فنلاند ۴ نیروگاه اتمی دارد و یک نیروگاه تازه در دست ساخت است. سال گذشته پارلمان این کشور با ساخت دو نیروگاه دیگر موافقت کرد.

سوئد

فردیریک راین‌فلد نخست وزیر سوئد همچنان بر سر تصمیمی که در ژوئن سال گذشته گرفته شد، پایدار مانده است. بر اساس این تصمیم چنانچه یکی از راکتورهای اتمی این کشور از مدار خارج شود، اجازه‌ی ساخت راکتوری تازه داده می‌شود.

سوئد دارای ۱۰ راکتور اتمی است. نخست وزیر سوئد پس از انتشار اخبار فاجعه‌ی اتمی ژاپن گفت: «ما باید مشخص کنیم که ریسک‌های ایمنی وجود دارند و از آنها باید درس گرفت». سوئد سال ۲۰۱۰ قانون ممنوعیت ساخت نیروگاه‌های اتمی در این کشور را که در سال ۱۹۸۰ به تصویب رسیده بود، کنارگذاشت.

جمهوری چک، ضرورتی به بازبینی تدابیر ایمنی نیست

مقامات این کشور باوجود انفجارهای روی داده در راکتورهای اتمی ژاپن، ضرورتی برای بازبینی دوباره‌ی ضریب امنیت تآسیسات اتمی خود در برابر زمین‌لرزه‌های احتمالی نمی‌بینند. سازمان امنیت اتمی این کشور روز ۱۵ مارس اعلام کرد که نیروگاه اتمی تمه‌لین زلزله‌ای به شدت ۵ / ۵ ریشتر را تحمل خواهد کرد.

« لهستان روی خط زلزله نیست»

لهستان همچنان بر ساخت اولین نیروگاه اتمی خود در سال ۲۰۱۶ اصرار می‌ورزد. محل احداث این نیروگاه به احتمال زیاد در سارنوویچ خواهد بود. قرار است سال ۲۰۲۰ برق حاصل از این نیروگاه اتمی در مدار جریان یابد.

رئیس جمهور لهستان، دونالد توسک در واکنش به رخدادهای ژاپن گفت: «برای ساخت نیروگاه‌های اتمی، امکانات تکنیکی و ساختمانی وجود دارد، اما نیاید غلو کرد. فراموش نکنیم که لهستان روی خط زلزله نیست.»

ترکیه و نیروگاه‌هایی که روس‌ها خواهند ساخت

ترکیه هم قصد ندارد دست از برنامه‌های اتمی خود برای ساخت دو نیروگاه بردارد. اولین نیروگاه اتمی این کشور قرار است در کنار دریای مدیترانه بنا شود. ساخت این نیروگاه بر عهده‌ی کارشناسان روسی نهاده شده است.

اسلواکی

در این کشور تغییری در سیاست‌های اتمی دیده نمی‌شود. در سه شهر این کشور در مجموع ۶ نیروگاه اتمی با راندمان ۱۷۶۰ مگاوات دایر می‌باشد. دو راکتور اتمی دیگر در دست ساخت‌اند که بهره‌برداری از آنها قرار است تا پایان ۲۰۱۲ صورت گیرد.

بلغارستان، ساخت نیروگاه در منطقه‌ای زلزله‌خیز

بلغارستان برای کسب جواز ورود به اتحادیه‌ی اروپا در سال ۲۰۰۷ چهار راکتور فرسوده‌ی نیروگاه اتمی Kosloduj در کنار رود Donau را خاموش کرد.

دومین نیروگاه اتمی این کشور قرار است توسط کارشناسان روسی ساخته شود. این نیروگاه در شهر Belene ساخته خواهد شد. فعالان محیط زیست خواهان توقف ساخت این نیروگاه هستند چرا که در منطقه‌ی زلزله خیز واقع است.

بریتانیا از حوادث ژاپن درس خواهد گرفت

سیاستمداران انگلیس می‌گویند که از حوادث ژاپن درس خواهند گرفت. وزیر انرژی این کشور اعلام کرده است که تدابیر ایمنی برای ساخت نسل جدید نیروگاه‌های اتمی این کشور بازبینی و به‌روز خواهند شد.

در انگلیس ۱۰ راکتور اتمی فعال وجود دارد که ۱۸ درصد از برق کشور را تأمین می‌کنند. این راکتورها قرار است تا سال ۲۰۲۳ خاموش شده و از سال ۲۰۱۸ نسل جدیدی از راکتورها وارد مدار شوند.

یلدا کیانی
تحریریه: علی امینی