گرایش روسیه به کدام کاندیداست: روحانی یا رئیسی؟
۱۳۹۶ اردیبهشت ۲۸, پنجشنبه
روز پنجم مه (۱۵ اردیبهشت) در مرکز مطالعات خاورمیانه انستیتوی شرق شناسی روسیه، میزگردی تحت عنوان "ایران در آستانه انتخابات ریاست جمهوری" برگزار شد. ولادیمیر ساژین کارشناس ارشد این مرکز در این همایش گفت با تغییر رئیس جمهور، استراتژی سیاست خارجی ایران تغییر اساسی نمی‌کند و گفت: «برای روسیه مهم این نیست که چه کسی رئیس جمهور می‌شود. ما به‌طور سنتی روابط دوستانه‌ای با ایران داریم و هر رئیس جمهوری در ایران تلاش خواهد کرد تا روابط با روسیه را حفظ کند و آنرا تحکیم بخشد.»
اما ولادیمیر یفسی‌اف، معاون رئیس "انستیتوی کشورهای مشترک المنافع" برخلاف این نظر اعلام کرد که پیروزی هر رئیس جمهور در مناسبات دو کشور تاثیر خواهد گذاشت. او گفت در زمان حسن روحانی روسیه و ایران توانستند گفت‌و گو‌های راهبردی انجام دهند و پیروزی حسن روحانی روابط روسیه و ایران را تحکیم خواهد کرد.
کارشناس روس: انتخاب روحانی به نفع روسیه است
النا دونایوا، کارشناس دیگر انستیتوی شرق‌شناسی که به تحقیق درباره مناسبات ایران و روسیه مشغول است، این نظر را تائید می‌کند. دونایوا در مصاحبه با دویچه وله فارسی می‌گوید: «برای روسیه تفاوتی ندارد که روحانی لیبرال بر سرکار بیاید و یا یک رئیس جمهور اصول‌گرا. اما آنچه مربوط به سیاست خود ایران در صحنه بین‌الملل است و در روابط ایران و روسیه تاثیر دارد این است که آقای روحانی که یک رئیس جمهور لیبرال و متعادل است از سیاست خارجی عاقلانه و غیرتهاجمی در منطقه و دنیا پیروی می‌کند و این به نفع روسیه است. اگر سیاست ایران مثل دوره احمدی‌نژاد یک سیاست تهاجمی علیه غرب و نظام بین‌المللی باشد به نفع روسیه نیست.»
این کارشناس مقیم مسکو در توضیح نظر خود تاکید می‌کند: «بین پوتین و روحانی روابط خوبی برقرار شده و بیش از هشت بار با هم ملاقات داشته‌اند. در آخرین دیدار روحانی از مسکو (۲۸ مارس/ ۸ فروردین) طرفین تاکید کردند که این مناسبات تا سطح استراژیک ارتقا می‌یابد. ما می‌دانیم که روحانی سیاست غرب‌گرائی در پیش نگرفته و نگاه به شرق هم در سیاست او وجود دارد و برای عضویت در "سازمان شانگهای" و همکاری با "اتحادیه اوراسیا" تلاش کرد.»
دونایوا معتقد است که پیروزی روحانی یا رئیسی مسئله داخلی ایران است و روسیه نمی‌خواهد در این عرصه دخالت کند: «ولی انتخاب روحانی برای روسیه نفع بیشتری خواهد داشت. چون در قیاس با دوره‌های مختلف بعد از انقلاب بیشترین مناسبات ایران و روسیه در دوره روحانی برقرار شده است.»
روسیه طرفدار روی کارآمدن یک دولت ماجراجو
برخلاف کارشناسان روس، افشار سلیمانی، سفیر سابق ایران در باکو و کی‌یف که درباره مسائل منطقه تحقیق می‌کند، نظر دیگری را مطرح می‌کند. او به دویچه وله می‌گوید روس‌ها از روی کارآمدن یک "دولت ماجراجو" در ایران استقبال می‌کنند و اگر سیاست خارجی ایران مبتنی بر تعامل و همکاری نباشد بیشتر امکان استفاده از ایران به عنوان کارت بازی برای روسیه وجود دارد.
سلیمانی تاکید می‌کند: «برای روس‌ها یک سیاست خارجی منسجم، تعاملی و تنش‌زدا در جمهوری اسلامی مقرون به صرفه نیست. بخاطر اینکه روسیه دوست دارد که ایران با بعضی از کشورها مشکل داشته باشد، تا بتواند از آن خلاء استفاده بکند. در دوره احمدی‌نژاد که سیاست خارجی تنش‌زا بود و اظهارات غیرواقع‌بینانه و تنش‌زایی که شخص احمدی نژاد انجام می‌داد، منافع ملی ایران آسیب می‌دید و ایران از همکاری با نظام بین‌الملل دور می‌شد و نتیجه آن این بود که علیه ایران تحریم‌هایی در شورای امنیت سازمان ملل، شورای حکام آژانس بین‌الملل انرژی اتمی وضع شوند و خود روسیه یکی از کشورهایی بود که بر علیه ایران به قطعنامه‌های تحریمی رای داد.»
روسیه به کدام کاندیدای ریاست جمهوری تمایل دارد؟
سفیر سابق ایران در آذربایجان و و اوکراین تاکید می‌کند در مجموع کلی سیاست خارجی روحانی منطقی‌تر است ولی آقای رئیسی سیاست خارجی خود را دقیقا اعلام نکرده است.
سلیمانی یادآور می‌شود «برداشت‌هایی که از جناح راست در گذشته می‌شود، نشان می‌دهد که روسیه همیشه تمایل دارد کسانی رئیس جمهور شوند که با غرب تنش داشته باشد تا بتواند بهره‌برداری بیشتری کند.» او معتقد است که سیاست خارجی ایران باید متوازن و فارغ از خلاء باشد تا دیگران از آن بهره‌برداری نکنند: «در این راستا با چین، روسیه و غرب همکاری کند. اگر غیر از روحانی کس دیگری انتخاب شود در سیاست خارجی چالش ایجاد خواهد شد و این به نفع منافع ملی ایران نیست.»