گفتوگو میان مقامات افغانستان و نمایندگان طالبان در اسلو
۱۳۹۴ خرداد ۲۷, چهارشنبهبه گفته انورالحق احدی، وزیر پیشین بازرگانی افغانستان در "نشست صلح اسلو"، پایتخت نروژ گفتوگویی سه ساعت و نیمه میان نمایندگان طالبان و هیئت حکومت افغانستان در روز سهشنبه (۱۶ ژوئن/۲۶ خرداد) صورت گرفته است.
احدی که خود نیز در این نشست شرکت داشته به دویچه وله گفت که حکمت کرزی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه افغانستان پیشنهادهای جامعی را به طالبان ارائه کرد و نمایندگان طالبان نیز دیدگاههای خود و موضوعاتی را که مانع صلح میدانند مطرح کردند.
ریاست هیئت طالبان در نشست اسلو را طیب آغا به عهده داشته و سهیل شاهین و رسول حلیم نیز اعضای این هیئت بودهاند. احدی گفت: «طالبان به صورت مشخص گفتند که هدف آنها انحصار قدرت نیست.»
احدی در ارزیابی خود از گفتوگوهای انجام شده تصریح کرد که وقتی انحصار قدرت مطرح نباشد، رقابت سیاسی برای تمام احزاب در انتخابات مطرح میشود. او افزود: «فکر میکنم این موضوع راه را برای توافق بر سر یک نظام باز میکند. فکر میکنم حالتی بوجود آمده که از لحاظ نظامسازی جایی برای صحبت با طالبان ایجاد شده است.»
شورای عالی صلح افغانستان پیشتر گفته بود که این نشست، به معنای آغاز مذاکرات رسمی با طالبان نیست. اعضای این شورا گفتهاند که هنوز هیچ نشستی که از آن به عنوان گفتگوی رسمی با طالبان یاد شود، برگزار نشده است.
به گفته احدی، هر دو هیئت ترجیح میداند که "بحثها به صورت سیستماتیک" صورت بگیرد. او با تاکید به این که این بحثها وقت بیشتری خواهد گرفت، افزود :«من میخواهم کمی مثبت باشیم، به این معنی که فکر میکنم شانس پیشرفت بیشتر است.»
به گفته وزیر پیشین بازرگانی افغانستان: مواضع نمایندگان طالبان با گرایشات مردم افغانستان بسیار نزدیکتر از گذشته شده است، بهویژه در قسمت حقوق زنان. اما این به معنای آن نیست که گروه طالبان صددرصد این حقوق را پذیرفتهاند، "اما تا حدود در نظرات آنان انعطاف بوجود آمده است."
دولت افغانستان تا کنون پذیرش قانون اساسی و دست آوردهای ۱۴ سال گذشته را از جمله پیششرطها در مذاکرات صلح عنوان کرده است. اما طالبان قانون اساسی افغانستان را نمیپذیرند و بر احکام شریعت تاکید دارند.
احدی با بیان این که قانون اساسی، دمکراسی و حقوق زنان به عنوان اصول اساسی از جانب دولت افغانستان مطرح است، تاکید کرد که در مواضع نمایندگان طالبان "اشاره قوی به حقوق مردم و حقوق زنان وجود داشت". او افزود: «مشاهدات من این است که برخی مواضع مشترک میان دو طرف وجود دارد.»
هرچند هنوز مشخص نیست که مذاکرات صلح به صورت رسمی چه زمانی شروع میشود، اما در این اواخر به صورت مرتب مشورههای غیررسمی در قطر و نروژ در نروژ صورت گرفته است.
داعش بهجای طالبان
خبرگزاری تسنیم در "گزارشی اختصاصی" از ورود هیئتی متشکل از اعضای دفتر سیاسی طالبان افغانستان در قطر به تهران در روز دوشنبه (۱۸ مه/ ۲۸ اردیبهشت) خبر داد. رهبری این هیئت را طیب آغا، مسئول دفتر سیاسی طالبان در قطر برعهده داشته است.
طیب آغا که در نشست اسلو نیز ریاست هیئت طالبان را بر عهده داشته، معاون مطبوعاتی و مترجم ملا عمر، رهبر طالبان است. گفته میشود که سفر نمایندگان طالبان به تهران و دیدار با مقامات ایران در پی نزدیکی سیاسی و نظامی میان پاکستان و افغانستان از اهمیت ویژهای برخوردار است.
عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران در ۱۲ خرداد گفت که سفر نمایندگان طالبان به تهران را "تایید نمیکند." اما قاری محمد یوسف احمدی، سخنگوی طالبان، گزارش خبرگزاریهای "فارس" و "تسنیم" پیرامون سفر نمایندگان این گروه به تهران درست خواند.
به نظر کارشناسان یکی از نگرانیهای اصلی در مورد روند صلح پایان یافتن پروژه طالبان و جایگزینی آن توسط گروه "دولت اسلامی" است. به گفته این کارشناسان اگر طالبان با حکومت صلح کنند، این احتمال وجود دارد که تغییری در روند جنگ در افغانستان رخ ندهد و حتی درگیریهای خونین با خشونت و افراطگرایی بیشتر ادامه یابند.
افرادی که تاکنون به داعش پیوستهاند، جنگجویان پیشین گروه طالبان بودهاند.