تهدید فرمانده کل سپاه به «تنگه هرمز برای همه یا هیچ کس»
۱۳۹۷ تیر ۱۵, جمعه
فرمانده کل سپاه پاسداران، اشاره تلویحی چند روز پیش حسن روحانی درباره واکنش احتمالی ایران به تحریم‌های نفتی آمریکا را قاطعانه خواند و تاکید کرد که "آحاد مردم و مسئولین نظام" با او همراهی می‌کنند.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، سرلشکر محمدعلی جعفری روز گذشته (پنجشنبه ۱۴ تیر/ ۵ ژوئیه) گفته است: «یقینا، در شرایط محتمل با عملی شدن مواضع اخیر مسئولین اجرایی کشور که در حال پیش گرفتن رویکرد و نگاه انقلابی در صحنه نبرد امروز با دشمن به ویژه آمریکای مکار و جنایتکار هستند، می‌توان به دشمنان فهماند که استفاده از تنگه هرمز برای همه و یا برای هیچ‌کس چه معنا و مفهومی می‌تواند داشته باشد.»
رئیس جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه در جریان سفر خود به سوئیس در جمع ایرانیان مقیم این کشور با بیان اینکه "آمریکایی‌ها مدعی شده‌اند که می‌خواهند به طور کامل جلو صادرات نفت ایران را بگیرند" گفته بود: «آنها معنی این حرف را نمی‌فهمند، چرا که این اصلا معنی ندارد که نفت ایران صادر نشود و آن وقت نفت منطقه صادر شود. اگر شما توانستید، این کار را بکنید تا نتیجه‌اش را ببینید.»
در پی خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای با ایران، وزارت خزانه‌داری آمریکا اعلام کرد که تحریم‌های یک‌جانبه علیه جمهوری اسلامی طی دو دوره سه و شش ماهه دوباره اعمال خواهند شد.
دوره نخست بازگشت تحریم‌ها، ۱۳ مرداد آغاز و از جمله شامل خرید و فروش طلا و فلزات گران‌بها، صنایع خودروسازی، خرید و فروش قطعات هواپیما و معاملات با اسناد مبتنی بر دلار آمریکا می‌شود.
دور بعدی تحریم‌ها از روزهای ابتدایی ماه نوامبر (۱۳ آبان) آغاز می‌شوند و بیش از همه فعالیت بندرگاهی و کشتیرانی ایران، صادرات نفت، گاز و محصولات پتروشیمی، و هر گونه مبادله مالی با بانک مرکزی و دیگر موسسه‌های مالی و بانکی جمهوری اسلامی را هدف قرار می‌دهند.
استقبال فرماندهان سپاه، کنایه مشاور روحانی
در حالی که حسن روحانی در سخنان روز دوشنبه خود به طور مشخص از تنگه هرمز نامی نبرده، اظهارات او در رسانه‌های غربی تهدیدی تلویحی مبنی بر بستن احتمالی این گذرگاه استراتژیک دریایی ارزیابی شده و شماری از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران مانند جعفری از آن به عنوان "در پیش گرفتن رویکرد و نگاه انقلابی" در برابر آمریکا تقدیر کرده‌اند.
یک روز پیش از اظهارات جعفری، قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس (واحد برون مرزی سپاه پاسداران) در نامه کوتاهی خطاب به روحانی سخنان نقل شده از او در رسانه‌ها را "مبنی بر اینکه اگر نفت جمهوری اسلامی ایران صادر نشود، تضمینی برای صدور نفت کل منطقه نمی‌باشد" بسیار ارزشمند و "مایه مباهات و افتخار" توصیف کرد.
حسام‌الدین آشنا مشاور رئیس جمهوری ایران در یک پیام توئیتری نامه سردار سلیمانی به حسن روحانی را "مهمترین سند هماهنگی مطلق نیروی نظامی و مدیریت سیاسی کشور تحت زعامت ولایت امر" خواند.
آشنا در ادامه این یادداشت و ظاهرا با کنایه به انتقادهای تند اصولگرایان تندرو و نظامیان از مذاکرات و توافق هسته‌ای میان ایران و کشورهای ۱+۵ نوشت: «واقعیت این است که دکتر روحانی همان است که بود. هم مرد مذاکره است هم مرد مبارزه؛ او مرد روزهای سخت است.»
«منظور روحانی بستن تنگه هرمز نبود»
همزمان با خشنودی و حمایت سپاهیان از آنچه تهدید روحانی به بستن تنگه هرمز در صورت جلوگیری از صادرات نفت ایران خوانده می‌شود، حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی تاکید کرده که منظور رئیس دولت دوازدهم بستن تنگه هرمز نبوده "چرا که این موضوع تحت مقررات بین‌المللی بوده و باید رعایت شود".
فلاحت‌پیشه، ۱۳ تیرماه به پایگاه اطلاع‌رسانی مجلس گفت: «منظور رئیس جمهور این است که اگر قرار باشد بر اساس اراده‌ها، قوانین بین‌المللی بر هم بخورد باید برای همه باشد به خصوص که سیاست ایران بر اساس دیپلماسی بین‌المللی فعالیت می‌کند که اگر طی آن، سیاست ایران شکست بخورد، این شکست باید برای تمامی دنیا باشد. به ویژه اینکه ۴۶ درصد مسیر کلی صادرات نفت از خلیج فارس صورت گرفته و این منطقه نقش مهمی در چرخش نفت دارد.»
مقامات ارشد ایالات متحده به طور مشخص به سخنان روز دوشنبه حسن روحانی واکنش نشان ندادند اما فرماندهان نظامی این کشور اظهارات سرداران سپاه در روزهای گذشته را بی‌پاسخ نگذاشته‌اند.
واکنش ارتش آمریکا و "معنی" بستن تنگه هرمز
دریادار بیل اوربان، سخنگوی فرمانده مشترک ارتش آمریکا روز پنجشنبه، پنچم ژوئیه در پاسخ به پرسشی درباره تهدیدهای اخیر ایران به خبرگزاری رویترز گفته است که ایالات متحده با همکاری متحدان خود در منطقه، آزادی کشتیرانی و حمل نفت از تنگه هرمز را تضمین می‌کند.
تهدید به بستن تنگه هرمز در جمهوری اسلامی سابقه‌ای طولانی دارد و به خصوص در جریان جنگ هشت ساله میان ایران و عراق بارها تکرار شده است. این تهدیدها هیچ‌گاهی عملی نشده و در نهایت به تقویت حضور ناوگان دریایی ارتش آمریکا و متحدانش در منطقه منجر شده است.
خبرگزاری رویترز با استناد به سخنان چند سال پیش یک مقام ارشد ارتش آمریکا می‌گوید جمهوری اسلامی فقط قادر است تنگه هرمز را برای مدت معینی ببندد اما پس از آن نظامیان آمریکایی و متحدانشان این گذرگاه دریایی را بازگشایی خواهند کرد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
در سال‌های پایانی دولت محمود احمدی‌نژاد نیز که تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا و تحریم‌های بین‌المللی صادرات نفت ایران را به کمتر از یک میلیون بشکه در روز تقلیل داده بود، برخی مقام‌های دولتی و فرماندهان سپاه بارها تهدید کرده بودند که با بستن تنگه هرمز مانع عبور نفتکش‌ها از این مسیر می‌شوند.
بسیاری از ناظران معتقدند این گونه تهدیدها که به گفته فلاحت‌پیشه مغایر با مقررات بین‌المللی است و کارشناسان عملی کردن آن را در طولانی مدت ناممکن ارزیابی می‌کنند، برای جمهوری اسلامی دستاوردی جز تقویت اتهام بی‌ثبات کردن منطقه و ناخشنودی کشورهای صادرکننده نفت در حاشیه خلیج فارس نداشته است.