واکنش وزارت خارجه ایران به پیشنهاد مذاکره بدون پیش‌شرط ترامپ
۱۳۹۷ مرداد ۱۰, چهارشنبه
پیام توئیتری محمد جواد ظریف و اظهارات بهرام قاسمی در گفت‌وگو با خبرگزاری دولتی ایرنا را می‌توان نخستین واکنش رسمی جمهوری اسلامی به پیشنهاد مذاکره بدون پیش‌شرط دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده تلقی کرد. متن این پیام و این سخنان شامگاه سه‌شنبه، نهم مرداد منتشر شد.
پیام ظریف به زبان انگلیسی نوشته شده و ترجمه فارسی آن، چنان که در پایگاه رسمی اطلاع‌رسانی وزارت خارجه آمده چنین است: «ایران و ایالات متحده ۲ سال مذاکره داشتند. به همراه سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا به علاوه چین و روسیه یک توافق چندجانبه بی‌نظیر - برجام - را تدوین کردیم. این توافق کارایی داشته است. تنها ایالات متحده مقصر خروج از توافق و ترک میز مذاکره است. تهدید، تحریم و بازی‌های تبلیغاتی کارایی ندارند، احترام را آزمایش کنید: احترام به مردم ایران و به تعهدات بین‌المللی.»
سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز درباره پیشنهاد اخیر ترامپ گفته است: «پیشنهاد گفت‌وگو با ایران از سوی آقای ترامپ در شرایطی ارائه می‌شود که دولت ایالات متحده آمریکا بدون هیچ توجیهی و بر خلاف تمام موازین بین‌المللی از برجام خارج شده و تحریم‌های غیرعادلانه خود را مجددا بر مردم ایران تحمیل کرده است.»
دونالد ترامپ هشتم ماه مه (۱۸ اردیبهشت) فرمان اجرایی خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران را امضاء کرد و متعاقب آن وزارت خزانه‌داری این کشور اعلام کرد که تحریم‌های تعلیق شده علیه جمهوری اسلامی در دو دوره سه و شش ماهه دوباره اعمال خواهند شد.
پس از این اقدام، جنگ لفظی میان تهران و واشنگتن بالا گرفت. با این همه ترامپ روز دوشنبه در کنفرانس خبری مشترک با نخست‌وزیر ایتالیا گفت که اگر ایرانی‌ها آمادگی داشته باشند او نیز حاضر است با آنها ملاقات کند.
دونالد ترامپ در پاسخ به پرسش‌ها درباره شرایط ملاقات با مقامات ایرانی چند بار تاکید کرد که هیچ شرطی برای گفت‌وگوی مستقیم با تهران ندارد. مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا اندکی بعد یکی از شرط‌های این ملاقات را تغییر نحوه برخورد حکومت ایران با مردم این کشور عنوان کرد.
جمهوری اسلامی "اهل گفت‌وگو و منطق"
بهرام قاسمی درباره مذاکره مستقیم با آمریکا به خبرگزاری ایرنا گفت: «جمهوری اسلامی ایران در عمل ثابت نموده که اهل گفت‌وگو و منطق است و چنانچه تعهدی بپذیرد بدان پایبند می‌ماند. اما آیا آقای ترامپ هم می‌تواند چنین ادعایی بکند؟ مذاکره شرایط و الزاماتی دارد که تا کنون در گفتار و رفتار آقای ترامپ و همکارانش نشانه‌ای از آن دیده نشده است.»
سخنگوی وزارت خارجه با تکرار سخنان ظریف گفته است: «تحریم و فشار نقطه مقابل گفت‌وگو است که نیازمند احترام متقابل و پایبندی به تعهدات بین‌المللی است.»
در حالی که دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی اصل گفت‌وگو و مذاکره را رد نکرده و آمریکا را به "احترام به مردم ایران و به تعهدات بین‌المللی" فرامی‌خواند، فرمانده کل سپاه پاسداران می‌گوید مذاکره مستقیم ایران با آمریکا تا پایان دوره ریاست جمهوری ترامپ "و حتی رؤسای جمهوری بعدی" هم اتفاق نخواهد افتاد.
فرمانده سپاه: مذاکره هرگز!
به گزارش خبرگزاری فارس سردار محمد علی جعفری شامگاه سه‌شنبه، نهم مرداد در نامه‌ای خطاب به ترامپ نوشته است: «شما این آرزو را به گور خواهید برد که مقامات جمهوری اسلامی ایران از شما درخواست ملاقات کنند یا اجازه ملاقات با شما را از ملت‌شان دریافت نمایند. هرگز چنین روزی را نخواهید دید.»
نایب رئیس مجلس شورای اسلامی روز گذشته در سخنان کم‌سابقه‌ای بدون نام بردن از سپاه پاسداران، نظامیان تحت فرماندهی رهبر جمهوری اسلامی را عامل اصلی ناکامی توافق هسته‌ای و اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) معرفی کرد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا علی مطهری در جمع خبرنگاران گفت: «مسئول وضعیت جاری کشور آنهایی هستند که با هوا کردن موشک تلاش کردند برجام اجرا نشود که البته به هدفشان هم رسیدند.»
برنامه‌های موشکی مناقشه‌برانگیز سپاه یکی از علت‌های خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و برجام عنوان شده است. سپاه این برنامه‌ها را از دستاوردهای افتخارآمیز خود می‌داند و علی خامنه‌ای با هر گونه مذاکره بر سر آن مخالفت می‌کند.
سپاه آبان ماه سال ۹۵، در فاصله میان امضای توافق هسته‌ای میان ایران و شش قدرت جهانی و اجرایی شدن برجام، موشک عماد با برد ۱۷۰۰ متر را آزمایش کرد که آمریکا این کار را نقض قطعنامه شورای امنیت ناظر بر توافق هسته‌ای خوانده است.
خامنه‌ای تصمیم‌گیرنده پرتاب موشک
در پی بحث‌هایی که در مورد تحریک‌آمیز بودن این اقدام سپاه در گرفت، سرلشکر حسن فیروزآبادی، رئیس پیشین ستاد کل نیروهای مسلح به خبرگزاری تسنیم گفت: «هیچ موشکی در این کشور شلیک نمی‌شود مگر اینکه مصوبه فرمانده کل قوا را داشته باشد.» او افزود که حتی تصمیم‌گیری در مورد زمان پرتاب موشک نیز با علی خامنه‌ای است.
نایب رئیس مجلس در جمع خبرنگاران گفته است که بخشی از حکومت جمهوری اسلامی از ابتدا مایل به اجرای برجام نبود و "بالاخره به هدفش هم رسید".
تا کنون رهبر جمهوری اسلامی که تصمیم‌گیرنده نهایی سیاست‌های خارجی کلان جمهوری اسلامی محسوب می‌شود به پیشنهاد مذاکره ترامپ واکنشی نشان نداده است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
با این همه حمید ابوطالبی، مشاور حسن روحانی در یک پیام توئیتری نوشت: «احترام به ملت بزرگ ایران، کاهش خصومت‌ها، و بازگشت آمریکا به برجام، هموارکننده مسیر سنگلاخ کنونی است.»
علی مطهری نیز اصل مذاکره مستقیم با آمریکا را که در چهار دهه گذشته تابو محسوب می‌شده، منتفی نمی‌داند و می‌گوید: «اگر ترامپ از برجام خارج نشده بود و تحریم‌های جدید به تصویب نمی‌رساند، مذاکرات اشکال نداشت.»