دورخیز تولیدکنندگان نفت برای گرفتن سهم ایران در بازار
۱۳۹۷ شهریور ۵, دوشنبه
دور دوم تحریمهای آمریکا علیه ایران که صنعت نفت جمهوری اسلامی را شامل می‌گردد، از ماه نوامبر به اجرا گذاشته می‌شود. ایران امسال تا کنون روزانه حدود دو و نیم میلیون بشکه نفت خام صادر کرده است. اما کارشناسان معتقدند با اجرایی شدن تحریمهای جدید میزان نفت صادراتی ایران دست‌کم یک میلیون بشکه در روز کاهش پیدا خواهد کرد.
جان بولتون، مشاور امنیت ملی رئیس جمهور آمریکا، اخیرا اعلام کرد واشنگتن آماده شده تا با استفاده از ابزار تحریم میزان نفت صادراتی ایران را به "صفر" برساند.
حذف کامل نفت ایران از بازارهای جهانی کاهش بیش از چهار درصد میزان عرضه را به دنبال خواهد داشت و در صورت عدم وجود منابع جدید به احتمال بسیار زیاد موجب بالا رفتن قیمت نفت خام در جهان خواهد شد.
در این شرایط دیگر تولیدکنندگان نفت برای پر کردن جای ایران در بازارهای جهانی به تکاپو افتاده‌اند.
به گزارش سایت "اویل پرایس" بر اساس پیش‌بینی‌های کارشناسان، عراق برای گرفتن بازار شمال غرب اروپا که در دست ایران بوده، خیز برداشته است. هلند و فرانسه دو مشتری ثابت نفت ایران بوده‌اند، اما به نوشته "اویل پرایس" بررسی‌ها نشان داده این دو کشور در ماه اوت هیچ وارداتی از ایران نداشته‌اند و به نظر می‌رسد در هفته‌های آینده نیز این وضعیت تغییری نکند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
در مقابل، عراق در همین ماه بیش از هفت میلیون بشکه نفت به این دو کشور صادر کرده که نسبت به میزان صادرات ماهانه این کشور در سال گذشته به شدت افزایش داشته است.
"اویل پرایس" در ادامه خاطرنشان کرده که با وجود تلاش عراق برای کسب سهم بازار ایران، در میزان فروش نفت ایران به کشورهای جنوب اروپا و مدیترانه شرقی تغییری رخ نداده است.
پالایشگاه‌های ساراس و انی از ایتالیا، هلنیک پترولیوم از یونان و توتال از فرانسه مشتری یک پنجم از صادرات نفتی ایران هستند. تمامی این کمپانی‌ها برای خرید نفت از ایران به منابع مالی آمریکایی نیاز دارند و گفته می‌شود هشدار‌های دونالد ترامپ نسبت به هر گونه معامله با ایران موجب شده این شرکت‌ها به فکر توقف خرید نفت خام ایران باشند.
تحریم نفت ایران بازارهای آسیایی را نیز بی‌تأثیر نخواهد گذاشت. بازار آسیا یکی از پررقابت‌ترین بازارهای نفتی جهان است و تولیدکنندگان نفت برای به دست آوردن سهم هر چه بیشتر رقابت شدیدی با یکدیگر دارند. به نوشته "اویل پرایس" شرکت‌های بزرگ هندی مثل "ریلاینس اینداستریز" در جهت حفظ روابط تجاری خود با آمریکا، خرید نفت از ایران را متوقف کرده‌اند.
هند در ماه اوت واردات نفت خود از عراق را به بیش از ۲۰۰ هزار بشکه در روز افزایش داده و در مقابل از میزان واردات نفت خود از ایران نزدیک به ۶۰۰ هزار بشکه در روز کم کرده است.
افزایش تولید اوپک، مخالفت ایران
عربستان سعودی، امارات متحده عربی و کویت، سه کشور مهم عضو اوپک، در ماه اوت روزانه حدود ۸۰۰ هزار بشکه نفت خام بیشتر نسبت به ماه ژوئيه به آسیا صادر کرده‌اند. در مقابل، ایران در این ماه روزانه ۷۰۰ هزار بشکه کمتر صادر کرده است.
ایران پیش‌تر اعلام کرده بود به رغم تحریمهای نفتی آمریکا به تولید نفت خام خود ادامه خواهد داد.
با این حال رقبای ایران در اوپک طی نشستی در ماه ژوئن موافقت کردند تا میزان تولید خود را در ماه ژوئیه افزایش دهند. جمهوری اسلامی این اقدام اوپک را به شدت محکوم کرده و تأکید کرد هیچ‌کدام از اعضای اوپک نبایستی اجازه داشته باشند که سهم صادرات یک تولیدکننده دیگر را در بازار از او بگیرند.
عربستان سعودی و برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس که در اوپک عضویت دارند با رد درخواست ایران، بر این باورند که هر گاه یکی از کشورهای عضو قادر به تولید نفت مطابق سهمیه خود نباشد، سایر اعضا می‌توانند با افزایش تولید خود، این کاهش را جبران کنند. استدلال عربستان و متحدانش در اوپک بر این محور استوار است که هر گاه اوپک در مجموع نتواند میزان تعیین شده برای نفت خود را روانه بازار کند، به مرور زمان سهمیه خود را در تامین نیازهای جهانی نفت خام از دست خواهد داد.
چین و هند به دنبال تشکیل کلوب نفتی
چین نیز با خرید حدود ماهانه یک میلیار دلار، یکی از مهمترین مشتریان نفتی ایران به شمار می‌رود. مقامات چین اوایل ماه اوت اعلام کردند این کشور به رغم تحریمهای آمریکا به خرید نفت از ایران ادامه می‌دهد. با این حال شرکت "یونی‌پک" چین اخیرا اعلام کرد از ماه اکتبر امسال، پس از یک وقفه دو ماهه خرید نفت خام از آمریکا را از سر خواهد گرفت.
آژانس بین‌المللی انرژی اخیرا هشدار داده بود با اجرایی شدن تحریمهای نفتی ایران، احتمال دارد که ترکیب تحریم‌ها با مشکلات تولید در کشورهای دیگر، دست به دست هم دهند و حفظ عرضه جهانی نفت را در حجم کنونی با چالش روبرو کنند. این نهاد بین‌المللی مستقر در وین اضافه کرده بود، "در آنصورت آینده بازار در مقایسه با امروز ناآرام‌تر خواهد بود".
وزیر نفت هند اخیرا اعلام کرده بود این کشور به همراه چین قصد دارد تا اقدام به تأسیس "کلوب خریداران نفت" کند، تا به این وسیله قدرت چانه‌زنی خود با فروشندگان را بالاتر برده و همچنین با وارد کردن نفت خام از آمریکا تسلط اوپک بر بازار نفتی آسیا را کاهش دهد.
چین و هند پیش‌تر به ایران پیشنهاد کرده بودند که با اجرایی شدن تحریم‌ها، نفت ایران را در ازای پرداخت یوآن و روپیه از این کشور بخرند. به گزارش رویترز، ایران در فاصله ماه‌های آوریل تا ژوئن بزرگترین تأمین‌کننده نفت پالایشگاه‌های هند بوده، اما این کشور از ترس پیامدهای نقض تحریمهای آمریکا در پی کاهش میزان واردات خود از ایران است. دولت هند ماه ژوئن به پالایشگاه‌های این کشور دستور داد تا خود را برای کاهش قابل توجه و حتی قطع کامل واردات نفت از ایران آماده کنند.
به گزارش رویترز از آغاز امسال میزان صادرات نفت خام ایران به اروپا به حدود ۴۱۵ هزار بشکه در روز رسیده، در حالی که صادرات عربستان دو برابر شده و عراق نیز با افزایش ۳۰ درصدی صادرات نفت خام خود به اروپا روبرو بوده است.