حصر کروبی، موسوی و رهنورد؛ بالاخره "گشایشی" هست یا نه؟
۱۳۹۷ آذر ۱۹, دوشنبهمجتبی ذوالنوری، از اصولگرایان تندروی مجلس ایران گفت، از آنجا که بدون عذرخواهی محصوران، نظام جمهوری اسلامی نمیتواند "پاسخگوی افکار عمومی" باشد، نمیتوان انتظار داشت که آنها آزاد شوند.
ذوالنوری امروز دوشنبه ۱۹ آذر (۱۰ دسامبر) خبرهای منتشرشده در مورد "گشایش" در موضوع حصر کروبی، موسوی و رهنورد را رد کرد و مدعی شد که: «رفع حصر کروبی تا زمانی که اصلاحطلبان کاسب حصر به میدان نیامده بودند، پیشرفت خوبی داشت.»
این نماینده نزدیک به جبهه پایداری مسئولیت محقق نشدن رفع حصر سه تن از معترضان به نتیجه انتخابات سال ۸۸ را اصلاحطلبان دانست و گفت: «در واقع برخی دوستان اصلاحطلب که کاسب حصر هستند نگذاشتند روند رفع حصر کروبی جلو برود. چرا که در صورت آزادی کروبی و موسوی آنها دیگر خریدار ندارند و دستاویزی برای افکار عمومی و تاثیر بر آنها برای کاسبان حصر وجود ندارد. لذا زمانی که رفع حصر داشت صورت میگرفت اصلاحطلبان زمینه آن را خراب کردند تا از آن جلوگیری کنند.»
ادامه سخنان مجتبی ذوالنوری چشمانداز امیدوارکنندهای را برای رفع حصر ترسیم نمیکند. به گفته او: «فعلا گشایشی در خصوص حصر صورت نخواهد گرفت چرا که از سوی آن افراد هم اقدام مثبتی صورت نگرفته است.»
"پوسته" حصر و "کاسههای داغتر از آش"
حسامالدین آشنا، مشاور رئیس جمهوری ایران، روز گذشته با اشاره به اینکه "شک نکنید که شرایط آقای موسوی از نظر حصر بسیار تغییر کرده است"، تأکید کرده بود: «حصر برداشته نشده، اما از نظر من شاید تا برداشته شدن حصر یک پوسته مانده است. آنچه باید توسط دولت و رییس شورای عالی امنیت ملی اتفاق بیفتد، افتاده است و آنچه که مانده تنها یک پوسته است که امیدواریم به دعای شما و به همت آنها که حاضر شدند در این زمینه هزینه دهند، این اتفاق بیفتد.»
اظهارات روز گذشته علی مطهری در خصوص حصر اما چندان حاکی از خوشبینی نبود. نایب رئیس دوم مجلس ایران در سخنرانی خود در دانشگاه اصفهان به مناسبت روز دانشجو، ضمن اشاره به دیدارش با علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، گفت: «من اعتراض کرده و گفتهام که این موضوع به نفع کشور نیست، مخالفتم را مطرح کردم. با نظر رهبری میشود مخالفت کرد. حتی خود ایشان هم این را مطرح کردند، اما در عمل کاسههای داغتر از آش نمیگذارند.»
اما برخی جریانهایی که مطهری آنها را به "کاسه داغتر از آش" متهم میکند، متقابلا طرفداران رفع حصر را به تلاش برای "فروپاشی" جمهوری اسلامی متهم میکنند.
نیمی از مجلس "به دنبال فروپاشی نظام"
جواد کریمی قدوسی، نماینده مشهد در مجلس شورای اسلامی، شنبه گذشته در توییتر نوشت: «۵۰ درصد این مجلس به دنبال فروپاشی نظام جمهوری اسلامی است. سران فتنه ۸۸ به دنبال سقوط نظام جمهوری اسلامی بودند و حالا امروز ۵۰ درصد نمایندگان مجلس پشت تریبون میروند و از سران فتنه دفاع میکنند.»
در ادبیات رایج حکومتی ایران از اعتراضهای سال ۸۸ به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری به عنوان "فتنه" و از مهدی کروبی، میرحسین موسوی و زهرا رهنورد به عنوان "سران فتنه" نام برده میشود.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
توییت کریمی قدوسی موجی از اعتراض برانگیخت. این نماینده تندروعملا با اظهاراتش، با توجه به شمار ۲۹۰ نفره نمایندگان مجلس، نه تنها اصلاحطلبان بلکه نمایندگان "مستقل" و اصولگرایان میانهرو را هم در صفوف تلاشگران برای فروپاشی نظام جای داده است.
ابولفضل سروش، عضو شورای مرکزی فراکسیون امید مجلس، یکی از معترضانی بود که به خاطر این اظهارات خواستار "دقت بیشتر" در "بررسی صلاحیت امثال کریمی قدوسی" از سوی شورای نگهبان شد. به گفته سروش "حضور و مواضع" چنین افرادی در مجلس "مصالح انقلاب، نظام، مردم و وحدت ملی را به خطر میاندازد.»
علیرضا رحیمی، دیگر نماینده اصلاحطلب مجلس نیز در توئیتر خطاب به کریمی قدوسی نوشته است: «وقتی نیمی از نمایندگان مجلس به دروغ به فروپاشی نظام متهم میشوند یعنی نیمی از ملت که پشتوانه نمایندگان هستند را در مقابل حاکمیت فرض کردهاید.» او همچنین نوشت: «دفاع از ولایت فقیه، ابزار تفرقهافکنی جماعتی شده است.»
قاسم میرزایی نیکو، عضو دیگر فراکسیون امید نیز در اعتراض به سخنان کریمی قدوسی گفت: «نمایندگان مجلس حق قانونی و حقوقی را برای پیگیری این مسئله دارند و به نظر من دوستانی که در هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان هستند حتما باید به این موضوع رسیدگی کنند.»
میرزایی نیکو افزود: «من شخصا خواستار پیگیری این موضوع توسط هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان هستم. او میگوید ۵۰ درصد نمایندگان یعنی حدود ۱۵۰ نفر بهدنبال فروپاشی نظام هستند، پس باید نام آنها را بگوید.»
معضل "پاسخگویی نظام به افکار عمومی"
اصلاحطلبان در عین حال متهم به ایجاد "بنبست" در رفع حصر شدهاند. مجتبی ذوالنوری در بخشی از سخنان امروز خود با اشاره اینکه "اصلاحطلبان صحنه بازی رفع حصر را برهم زدند تا به نتیجه نرسد"، گفت: «محصورین در شرف عذرخواهی بودند اما برخی اصلاحطلبان مانع این موضوع شدند.»
ذوالنوری اصلاحطلبان را "کاسبان حصر" نامیده و گفته است که آنها "کروبی را وادار کردند تا آن نامه را بنویسد و مقصر عدم رفع حصر آنها هستند."
این نماینده مجلس با بیان اینکه "برخی اصلاحطلبان زمینههای نامهنگاری را فراهم کردند و کروبی را وادار کردند تا نامه بنویسد"، افزود: «پس از آن هم تمام گشایشهایی که در خلال رفع حصر در حال صورتپذیری بود به بنبست خورد.»
مهدی کروبی در بهمنماه سال گذشته (۱۳۹۶) در نامهای سرگشاده به علی خامنهای، خواستار پاسخگویی رهبر جمهوری اسلامی به عملکردش به جای سخن گفتن از "جایگاه اپوزیسیون" شده بود. او همزمان خامنهای را مسئول سیاستهای دهههای گذشته دانسته و خواستار "اصلاح ساختاری نظام" شده بود.
کروبی همچنین شهریورماه گذشته طی نامهای خطاب به اعضای مجلس خبرگان، از آنها خواسته بود تا به مهمترین وظیفه خود که نظارت بر عملکرد رهبر جمهوری اسلامی است عمل کنند. او در این نامه تأکید کرده بود که همچنان به اصلاحات باور دارد، اما به اصلاحاتی که به "انحصار قدرت در ید یک فرد" برای همیشه پایان دهد. کروبی همچنین از اعضای مجلس خبرگان خواسته بود تا به "وضعیت نهادهای نظامی و اقتصادی زیر نظر رهبری" رسیدگی کنند.
مجتبی ذوالنوری که این نامه را دلیل به "بنبست" خوردن "گشایشهای" رفع حصر دانسته، با تأکید بر لزوم "عذرخواهی سران فتنه" گفته است: «طبیعتا تا زمانی که عذرخواهی از جانب محصورین صورت نگیرد، از جانب نظام هم نمیتوان توقعی داشت، چرا که نظام نمیتواند پاسخگوی افکار عمومی باشد.»
پیشتر گفته شده بود که اسحاق جهانگیری، معاول اول رئیس جمهوری ایران، در نامهای به رهبر جمهوری اسلامی "با تشریح مشکلات کشور" و به قصد برونرفت از آنها در "اوضاع حساس کنونی"، خواستار "آزادی محصوران و رفع محدودیتها" شده است. عبدالله ناصری، عضو شورای مشورتی اصلاحات، شنبه گذشته ضمن تأیید این خبر گفته بود که نامه مذکور مربوط به حدود شش ماه قبل و پس از اعتراضات سراسری دیماه ۹۶ میشود.
مهدی کروبی، میرحسین موسوی و همسرش زهرا رهنورد از بهمن ماه سال ۸۹ در حصر خانگی و زیر نظر مأموران وزارت اطلاعات به سر میبرند. اواخر سال گذشته اخباری مبنی بر تعدیل برخی محدودیتها در رابطه با محصوران منتشر شد. اردیبهشتماه گذشته نیز زهرا رهنورد از پیشنهاد "شفاهی" به خود برای "حق تردد محدود" با اطلاع مأموران خبر داده و گفته بود که این پیشنهاد را نپذیرفته است.
حسن روحانی در کارزار انتخابات ریاستجمهوری سال ۱۳۹۲ وعده داده بود که مشکل حصر را حل خواهد کرد. رئیس جمهوری اسلامی که همزمان رئیس شورای امنیت ملی ایران است، با انتقادهای زیادی روبهروست مبنی بر اینکه اقدامی مشهود و ثمربخش برای رفع حصر انجام نداده است.