«پاکستان توان پرداخت بدهی ارزی خود به ایران را ندارد»

محمود تهی‌دست شنبه ۳۱ فروردین (۲۰ آوریل) درباره معضلات داد و ستد با پاکستان به خبرگزاری ایلنا گفت: «یکی از مشکلات ما این است که تجار ما از همتایان پاکستانی طلبکار هستند اما متاسفانه پاکستان توان پرداخت ارز را ندارد و بیشتر به دنبال استفاده از پول‌های ملی است.»

عضو هیأت رئیسه اتاق ایران و پاکستان گفت از سوی دیگر کالاهای پاکستانی مناسب بازار ایران نیز محدود هستند و این مسئله بازرگانان ایرانی را دچار مشکل کرده است. او افزود اگر مبادلات بین دو کشور کالا به کالا شود، بخشی از این مشکل برطرف خواهد شد.

دولت آمریکا در دور اول تحریم‌ها استفاده از دلار در معامله با ایران را ممنوع اعلام کرد و در دور دوم که از روزهای ابتدایی ماه نوامبر اعمال شد، در کنار صنایع نفت و گاز هر گونه همکاری بانک‌ها و موسسه‌های مالی بین‌المللی با ایران را مشمول تحریم کرد.

در پی این تصمیم ایران برای دریافت بهای کالاهای صادراتی خود به دلار و دیگر ارزهای معتبر جهان و انتقال آن به کشور دچار مشکل شده است. بر این پایه تهران به اجبار و به خصوص در ارتباط با کشورهایی مانند چین و هند که کالاهای مورد نیاز ایران را تولید می‌کنند به داد و ستد پایاپای روی آورده است.

بخش‌نامه‌های بدتر از تحریم

یکی دیگر از مشکلات بازرگانان ایرانی اصرار دولت به بازگشت ارز حاصل از صادرات برای تامین نیاز داخلی است. محمود تهی‌دست در این باره به ایلنا گفت: «وقتی دولت بخشنامه صادر می‌کند که در مقابل کالای صادراتی باید ارز وارد کشور شود به نوعی مشکلات ما دوچندان می‌شود و اگر دولت همانطور که در مورد عراق توافق دوجانبه انجام داد را برای پاکستان و افغانستان نیز عملیاتی کند بخش از مشکلات ما حل خواهد شد. در واقع بخشنامه‌های داخلی تاثیر بیشتری از تحریم‌ها بر مبادلات دوجانبه ما با پاکستان داشته است.»

عضو هیئت رئیسه اتاق ایران و پاکستان در عین حال تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی را بر روابط تجاری دوجانبه بی‌تاثیر عنوان کرده زیرا به گفته او "سیستم پاکستان قومی و قبیله‌ای است" و به همین دلیل تحریم‌ها بر آن تاثیر زیادی ندارد.

این فعال اقتصادی بخش خصوصی گفت: «حتی پاکستان می‌تواند به عنوان هاب برای ما عمل کند یعنی تجار پاکستان کالاهایی مانند گوشت، پیاز،... را وارد پاکستان کنند تا ما بتوانیم از طریق این کشور آن را وارد ایران کرده و نیاز خود را در شرایط تحریم برطرف کنیم.»

منظور از "هاب" مراکز ارائه خدمات پشتیبانی و واسطه‌ای برای دریافت کالا از یک کشور ثالث و ارائه و انتقال آن به طرف ایرانی است. در این حالت پاکستان می‌تواند در ازای بدهی بازرگانان خود، کالای مورد نیاز ایران را از کشور دیگری وارد و از این طریق با طرف ایرانی تسویه حساب کند.

بحث و گلایه درباره مشکلات داد و ستد با پاکستان در حالی مطرح شده که تهران خود را آماده پذیرایی از عمران خان، نخست وزیر این کشور می‌کند.

خوش‌بینی در آستانه سفر عمران خان به تهران

خبرگزاری دولتی ایرنا ۳۱ فروردین ماه به مناسبت این سفر در گزارشی زیر عنوان "ایران و پاکستان ۷۰ سال روی ریل دوستی" نوشت: «اگر نبود مرزهای جغرافیایی میان کشورها، تفکیک میان ایران و پاکستان به عنوان دو کشور مجزا، شاید کاری دشوار بود. مشترکات زبانی، فرهنگی، دینی، تاریخی و تمدنی و آداب و رسوم میان دو ملت ایران و پاکستان به حدی است که دو ملت و دو دولت همواره از یکدیگر با عنوان "برادر" یاد می‌کنند.»

این سخنان اندکی اغراق‌آمیز به نظر می‌رسد زیرا در سال‌های اخیر دولت ایران بارها پاکستان را به اهمال در کنترل مرزهای مشترک میان دو کشور، که به یکی از گذرگاه‌های مطمئن گروه‌های ضد حکومتی تبدیل شده متهم کرده است.

عضو هیأت رئیسه اتاق ایران و پاکستان به ایلنا گفته است: «متاسفانه به دلیل برخی مشکلاتی که در مرز دو طرف وجود دارد، دولت ما نسبت به این منطقه بی‌توجه است در حالی که بسیاری از تجار پاکستان می‌توانند بسیاری از نیازهای کالایی ما را در شرایط تحریمی برطرف کنند.»

به نوشته خبرگزاری ایرنا، گرچه در سفر عمران خان به تهران "طیف وسیعی از موضوع‌های مورد علاقه طرفین از جمله همکاری‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، مرزی، و مبارزه با تروریسم" در دستور مذاکرات قرار دارد اما با توجه به شرایط کنونی دو کشور در حوزه اقتصاد، "این موضوع را می‌توان در اولویت فهرست زمینه‌های مشترک همکاری میان دو همسایه قرار داد".

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

خبرگزاری رسمی دولت می‌گوید این ظرفیت وجود دارد که حجم بازرگانی میان ایران و پاکستان که در حال حاضر حدود یک میلیارد دلار در سال است "چندین برابر" شود. محمود تهی‌دست نیز گفته که مناسبات تجاری دو کشور می‌تواند تا ۲۰ یا حتی ۳۰ میلیارد دلار در سال افزایش یابد.

عضو هیأت رئیسه اتاق ایران و پاکستان درباره مهم‌ترین کالاهایی که بین دو کشور تبادل می‌شود می‌گوید: «بیشتر صادرات ما شامل مشتقات نفتی، آب معدنی، پلاستیک، سیمان،... است و واردات ما نیز برنج، میوه، پنبه،... است.»