سخنگوی وزارت خارجه ایران: خیلی منتظر اروپا نمی‌مانیم
۱۳۹۸ تیر ۳, دوشنبه
عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، امروز دوشنبه سوم تیرماه (۲۴ ژوئن) در نشست خبری خود ضمن انتقاد از "بدعهدی اروپا" در قبال توافق هسته‌ای، "حیات و ممات" این توافق را وابسته به اجرای تعهدات "تمام طرف‌های برجام" دانست.
به گزارش خبرگزاری ایلنا، سخنگوی وزارت خارجه ایران با بیان اینکه جمهوری اسلامی "در حال حاضر" به برجام متعهد است، گفت: «ایران علی‌رغم میل خودش به عکس‌العمل دست زد و تعهدات خود را کاهش داد. ما خیلی منتظر اروپا نخواهیم ماند و با کشورهای دوست در حال رایزنی هستیم و تلاش‌های ما ادامه دارد.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
در روزها و هفته‌های گذشته در پی افزایش تنش میان ایران و آمریکا و اعلام کاهش تعهدات جمهوری اسلامی در قبال توافق هسته‌ای، تلاش‌های دیپلماتیک بسیاری به قصد نجات برجام صورت گرفت. آخرین این تلاش‌ها سفر امانوئل بن، مشاور ارشد رئیس جمهوری فرانسه و اندرو موریسون، معاون وزارت خارجه بریتانیا در امور خاورمیانه به تهران در راستای نجات برجام و کاهش تنش‌ها در منطقه بود.
با آنکه معاون وزارت خارجه بریتانیا در امور خاورمیانه در سفر به تهران و دیدار با مقام‌های جمهوری اسلامی بر تعهد کشورش به برجام و تلاش برای راه‌اندازی کانال ویژه مالی برای معاملات غیردلاری با ایران موسوم به اینس‌تکس تأکید کرده است، سخنگوی وزارت خارجه ایران "شیوه" این کشور در متهم کردن جمهوری اسلامی به دست داشتن در حمله اخیر به نفتکش‌ها در نزدیکی تنگه هرمز را "غیرسازنده" عنوان می‌کند.
معاون وزارت خارجه بریتانیا در امور خاورمیانه با بیان اینکه "تقریبا" اطمینان دارد که "ایران مسئول حمله به نفتکش‌ها است"، گفته است که نگرانی دولت خود از اقدامات ایران در منطقه را برای مقام‌های جمهوری اسلامی روشن کرده است. به گفته او، برای کاهش تنش‌ها لازم است این اقدامات که در آن "خطر بزرگ اشتباه محاسبه وجود دارد" متوقف شوند.
عراقچی: اروپا حاضر به پرداخت اندک هزینه‌ای نیست
اندرو موریسون در دیدار خود با عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران، همچنین خواستار ادامه "پایبندی کامل" جمهوری اسلامی به برجام شده بود. به گزارش خبرگزاری دولتی ایرانا، عراقچی اما در دیدار با همتای بریتانیایی خود ضمن انتقاد به "تعلل و کوتاهی" اروپا در عمل به تعهدات آنها در قبال برجام گفت: «متأسفانه هیچ توازنی میان تکالیف و حقوق ما در برجام وجود ندارد و بنابراین دلیلی برای ادامه تعهد ایران به برجام باقی نمی‌ماند.»
معاون سیاسی وزیر خارجه ایران افزود: «ما متقاعد شده‌ایم که عدم پایبندی اروپا به تعهدات خود در برجام نه به دلیل ناتوانی بلکه بخاطر عدم اراده بوده است. اروپا حاضر نیست برای حفظ برجام اندک هزینه‌ای بپردازد. شرکت‌های اروپایی جرأت تخطی از دستورات خزانه‌داری آمریکا را ندارند و این به معنای عدم حاکمیت اروپا حتی در داخل مرزهای خود است.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
عباس عراقچی در این دیدار همچنین افزود که تصمیم ایران برای کاهش تعهداتش در قبال برجام "یک تصمیم ملی و غیرقابل بازگشت است و جمهوری اسلامی ایران تا تأمین خواسته‌های خود به این روند ادامه خواهد داد."
به گزارش ایرنا، عراقچی همچنین در خصوص اتهام بریتانیا به جمهوری اسلامی مبنی بر دست داشتن در حمله اخیر به نفتکش‌ها گفت: «همراهی نپخته با اقدامات قلدرمآبانه آمریکا حاصلی جز افزایش نفرت تاریخی ایرانیان نسبت به سیاست‌های انگلستان نخواهد داشت.»
شورای عالی امنیت ملی ایران ۱۸ اردیبهشت‌ماه گذشته از توقف بخشی از تعهدات خود در توافق برجام خبر داد. همزمان حسن روحانی، رئیس جمهوری و رئیس شورای عالی امنیت ملی ایران، در نامه‌ای به سران کشورهای باقی‌مانده در برجام مهلت ۶۰ روزه‌ای را برای اجرای "تعهدات" این کشورها، به خصوص در حوزه بانکی و نفتی تعیین کرد.
تعیین این مهلت اما با واکنش انتقادی سه کشور اروپایی طرف توافق هسته‌ای روبه‌رو شد. نه تنها فرانسه، بریتانیا و آلمان ضرب‌الاجل ایران را رد کردند، بلکه چین و روسیه نیز به عنوان متحدان این کشور، به جمهوری اسلامی توصیه کردند که به پایبندی خود به برجام ادامه دهد.
با وجود این اما ایران دوشنبه گذشته از "مرحله دوم کاهش تعهدات هسته‌ای" خود رونمایی کرد. بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، با بیان اینکه این کشور تا روز ششم تیرماه آینده از سقف ۳۰۰ کیلو اورانیوم غنی‌شده عبور خواهد کرد، همزمان درباره آب سنگین تولیدی در تاسیسات آب سنگین اراک هم گفت: «ممکن است در سنوات آینده میزان استفاده از آب سنگین در داخل افزایش یابد.»
دیداری "نه خیلی خوب"
در پی سفر هایکو ماس وزیر خارجه آلمان و شینزو آبه نخست‌وزیر ژاپن به ایران که نتیجه ملموسی به همراه نداشت، به نظر می‌رسد که سفرهای اخیر مقام‌های بریتانیایی و فرانسوی هم با ناکامی همراه بوده است. پیش از سفر معاون وزارت خارجه بریتانیا به ایران، مشاور ارشد رئیس جمهوری فرانسه نیز در راستای کاهش تنش‌ها و تلاش برای نجات برجام به تهران سفر کرده بود.
سخنگوی وزارت خارجه ایران در مورد این سفر گفته است: «این سفر انجام شد و دیدارهایی نیز انجام شد که نمی‌توانم بگویم خیلی خوب بود. بحث‌ها نیز پیرامون برجام بود و مواضع ایران در این دیدار مجددا به طرف فرانسوی اعلام شد و ایشان به کشورشان بازگشتند.»
عباس موسوی در بخش دیگری از سخنان امروز خود، در پاسخ به این پرسش که آیا ایران در صورت آغاز تراکنش‌های مالی با اروپا گام دوم کاهش تعهدات را متوقف می‌کند یا نه، گفت: «اگر این تراکنش‌ها صوری باشد، قطعا ایران را راضی نخواهد کرد.». او همچنین افزود: «ایران باید به درآمدهای نفتی خود پیش از خروج آمریکا از برجام برگردد.»
"نه مذاکره، نه تسلیم"
سخنگوی وزارت خارجه ایران از سوی دیگر در واکنش به قصد آمریکا در خصوص اعمال تحریم‌های جدید علیه جمهوری اسلامی گفت: «شما تناقض را می‌بینید که صحبت از مذاکره و مذاکره بدون پیش‌شرط می‌کنند و در عین حال فشارها بر ملت ما ادامه دارد. قطعا از راه فشار نه مذاکره می‌کنیم و نه تسلیم خواهیم شد.»
هدف قرار دادن پهپاد آمریکایی در روز پنجشنبه گذشته به تنش در منطقه خلیج فارس اوج تازه‌ای بخشید. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مدعی شد که یک پهپاد آمریکایی را پس از ورود به "قلمرو هوایی ایران" در منطقه کوه مبارک استان هرمزگان سرنگون کرده است. آمریکا اما ضمن تأیید خبر سرنگون شدن پهپاد خود، ورود به قلمرو هوایی ایران را تکذیب کرد و گفت که این پهپاد در "محدوده هوایی بین‌المللی" در پرواز بوده است.
سپس دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، اعلام کرد که ایران "اشتباه خیلی بزرگی" کرده است. طبق گزارش‌ها، او ابتدا دستور حمله به "سه هدف" در ایران را صادر کرده، اما به گفته خود، برای پرهیز از کشته شدن حدود "۱۵۰ ایرانی" این دستور را اندک‌زمانی پیش از حمله لغو کرده است. ترامپ شنبه گذشته با آنکه احتمال اقدام نظامی علیه ایران را منتفی ندانست، در عین حال از تصمیم خود برای عدم حمله به ایران دفاع کرد و در برابر خبرنگاران گفت که کشته شدن احتمالی ۱۵۰ نفر تناسبی با سرنگون کردن هواپیمای بدون سرنشین نداشته است.
دونالد ترامپ همچنین گفت در صورتی که جمهوری اسلامی از ساخت بمب اتم صرف نظر کند، او "بهترین دوست" ایران خواهد بود. ترامپ افزود که در این صورت ایران می‌تواند کشوری "مرفه" شود. او همزمان ابراز امیدواری کرد که رهبری جمهوری اسلامی "آنقدر هوشمند باشد که از مردم خود محافظت کند."
هشدار اروپا
مقام‌های جمهوری اسلامی در حالی "دلیلی" برای ادامه تعهد خود به برجام ندیده و اعلام می‌کنند که دیگر "منتظر اروپا" نخواهند ماند که مقام‌های اروپایی بارها نسبت به خروج ایران از توافق هسته‌ای هشدار داده‌اند. ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه، هفته گذشته با بیان اینکه "خطر جنگ هنوز برطرف نشده" هشدار داده بود که زمان در حال از دست رفتن است.
دیپلمات‌های ارشد اروپایی نیز سه‌شنبه گذشته با اشاره به تلاش‌های آلمان، فرانسه و بریتانیا برای حفظ برجام، به خبرگزاری رویترز گفته بودند که در صورت نقض این توافق توسط جمهوری اسلامی نقش دیپلماتیک این سه کشور دیگر خاتمه خواهد یافت. آنها همچنین با اشاره به تهدید ایران به نقض محدودیت‌های کلیدی برجام پس از ششم تیرماه تأکید کرده بودند که به هیچ عنوان در خصوص مسایل هسته‌ای از خود "بردباری" نشان نخواهند داد.
صدراعظم آلمان نیز همزمان هشدار داده بود که نقض برجام از سوی ایران بدون پیامد نخواهد بود. آنگلا مرکل همچنین ضمن ابراز امیدواری نسبت به پایبندی ایران به برجام، شرایط را "بسیار جدی" خوانده و اعلام کرده بود: «ما و همه طرف‌هایی که در این زمینه نگرانی دارند، همه تلاش خود را به کار خواهیم گرفت تا برای ایران هم روشن شود که نباید شرایط وخیم‌تر نشود.»