گزارش تازه عفو بین‌‌الملل در مورد کشتار سال ۶۷؛ "نام‌های جعلی"، چهره‌های واقعی

تصاویر ۱۳ قربانی اعدام‌های سال ۶۷. از بالا چپ به راست: جبار شبانی، مریم پاکباز، ابوالقاسم زهرایی، نسرین رجبی، اقدس همتی، محمدرضا صادقی، سیمین خیریه صفایی، آصف رزم‌دیده، پرویز سلیمی، محمود پولچی، امیرهوشنگ هادی‌خانلو و سید احمد سیدین. حکومت ایران در جوابیه خود به نماینده ویژه سازمان ملل در رابطه با اعدام‌ این افراد گفته بود، این اسامی "جعلی" بوده و این افراد "وجود خارجی نداشته‌اند".

نسرین رجبی (نشسته در عکس) یکی از قربانیان کشتار ۶۷ بود. مقام‌های ایران سال ۶۸ در جوابیه‌ای به نماینده حقوق بشر سازمان ملل نه تنها قتل او را انکار کردند بلکه مدعی شدند این نام جعلی است و چنین کسی وجود خارجی ندارد. اما طاهره خرمی (ایستاده) به سازمان عفو بین‌الملل گفته او و نسرین رجبی هر دو به اتهام حمایت از مجاهدین خلق در اوایل دهه ۶۰ در ایلام زندانی شده بودند.

طبق گزارش عفو بین‌الملل در گواهی فوت قربانیان که با پیگیری و به درخواست خانواده آنان صادر شده، در بیشتر موارد اطلاعات نادرست، گمراه‌کننده یا ناقص در مورد علت، شرایط و تاریخ فوت درج شده است. تصاویری از گواهی‌های فوت مربوط به سه قربانی کشتار ۶۷ که به دست عفو بین‌الملل رسیده است.

تصویری از اقدس همتی و همسرش حسین مؤکدی در روز ازدواج. اقدس همتی نیز یکی از قربانیان کشتار ۶۷ بود که مقام‌های ایران اعدام او را انکار کردند. به رغم این انکار، مقام‌های امنیتی به خانواده اقدس همتی اطلاع داده بودند که او کجا دفن شده است.

پنج قربانی سال ۶۷ که در جریان کشتار جمعی در ایلام اعدام شدند. به گفته عفو بین‌الملل اجساد آنان توسط خانواده‌هایشان در یک گور جمعی در حومه گورستان صالح‌آباد در خارج از ایلام پیدا شد. از بالا سمت چپ: جسومه حیدری‌زاده، حکیمه ریزه‌بندی، نسرین رجبی، فرح اسلامی و مرضیه رحمتی.

تصاویری از سنگ قبر هشت قربانی اعدام‌های سال ۶۷: مجید عراقی، طاهر بزاز، اقدس همتی، محمدحسن رحیمی مطعم، مریم پاکباز، محمد صفائی (فخودی)، نسرین رجبی و پرویز سلیمی. به گفته عفو بین‌‌الملل ایران در سال ۶۸ در جوابیه خود به سازمان ملل این افراد را "دارای وجود خارجی" ندانسته و قتل آنان را انکار کرده بود. با این حال نهادهای امنیتی محل دفن آنان را به خانواده‌هایشان اطلاع داده بودند.

یک گور دسته‌جمعی در شهر قروه در استان کردستان که در جریان کشتار تابستان ۶۷ اجساد زندانیان سیاسی سنندج در آنجا به خاک سپرده شدند. تابستان دو سال پیش این قبر گروهی با بولدوزر تخریب و زیر و رو شد.

گمان می‌رود اجساد گروهی از زندانیان سیاسی در سال ۶۷ در یک گور دسته‌جمعی در این نقطه در مشهد به خاک سپرده شده باشد. به گفته عفو بین‌الملل این منطقه به شدت تحت کنترل امنیتی قرار دارد و به خانواده‌های قربانیان اجازه برگزاری هیچ‌گونه تجمع و مراسم یادبودی داده نمی‌شود. احتمال می‌رود در این قطعه زمین ساخت و ساز صورت بگیرد.

گورستان خاوران در جنوب شرق تهران که در گذشته از سوی مقامات قضایی و سازمان زندان‌ها به اسم "لعنت‌ آباد" خوانده می‌شد. در این گورستان پیکر کسانی که به دلایل سیاسی یا عقیدتی زندانی و اعدام شده بودند، به خاک سپرده شدند. اواخر سال ۶۷ شماری از خانواده‌های زندانیان سیاسی دریافتند که اجساد عزیزانشان به صورت مخفیانه و بدون نام و نشان در گورهای جمعی در خاوران دفن شده است.

عفو بین‌‌الملل در گزارش خود به تشریح سیاست‌های حکومت ایران در طول سه دهه گذشته برای پنهان کردن حقیقت از افکار عمومی در مورد "ناپدید کردن و اعدام سازمان‌یافته مخالفان" پرداخته است. عفو بین‌الملل از سازمان ملل خواسته تا درباره ناپدید شدن اجباری و اعدام‌ زندانیان سیاسی که در دهه ۶۰ خورشیدی بدون طی شدن روند قضایی و قانونی صورت گرفته، تحقیقات مستقل و کامل انجام شود.

در گزارش عفو‌ بین‌الملل با عنوان "اسرار به خون آغشته: چرا کشتار ۶۷ جنایت ادامه‌دار علیه بشریت است؟" آمده است: «تا زمانی ‌که جمهوری اسلامی به خانواده‌های قربانیان در مورد سرنوشت و محل دفن عزیزان‌شان اطلاعات ندهد و شفاف‌سازی نکند، هم‌چنان به "جنایت علیه بشریت" ادامه‌ می‌دهد.»