کنفرانس ژنو؛ امیدها و تردیدها درباره آینده افغانستان

در روزهای ششم و هفتم آذر ماه (۲۷ و ۲۸ نوامبر) کنفرانسی در مقر اروپایی سازمان ملل متحد در ژنو برگزار می‌شود که بررسی وضعیت افغانستان و نتایج کمک‌های تعهد شده مالی به بازسازی این کشور از مهم‌ترین محورهای آن گزارش شده است.

توبی لانسر، معاون رئیس مأموریت  سازمان ملل متحد در افغانستان (UNAMA)، در مراسم گشایش این کنفرانس گفت: «شهروندان افغانستان در یکی از دشوارترین موقعیت‌های تاریخ خود قرار دارند، با این همه در دو سال گذشته در بسیاری از حوزه‌ها پیشرفت‌های مهمی حاصل شده است.»

این مقام سازمان ملل در عین حال اذعان می‌کند که خطر گرسنگی حدود سه میلیون و ۶۰۰ هزار نفر از جمعیت ۳۵ میلیون نفری افغانستان را تهدید می‌کند و بیش از نیم میلیون نفر به خاطر درگیرهای نظامی و خشکسالی آواره شده‌اند.

او افزود که دولت افغانستان از زمان کنفرانس بروکسل در سال ۲۰۱۶ دستاوردهای زیادی داشته، در امور زیربنایی سرمایه‌گذاری کرده، با فساد و رشوه‌خواری مبارزه کرده و اصلاح ساختار نیروهای امنیتی و نظامی را به پیش برده است. لانسر می‌گوید اصلاحات در افغانستان سریع‌تر و بهتر از پیش‌بینی‌ها انجام شده است.

کشورها و نهادهای شرکت‌کننده در کنفرانس بروکسل متعهد شده‌اند تا سال ۲۰۲۰ میلادی برای بازسازی افغانستان ۱۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون یورو در اختیار این کشور قرار دهند.

لانسر که هماهنگ کننده کمک‌های انسانه‌دوستانه سازمان ملل در افغانستان است می‌گوید به رغم پیشرفت‌های قابل توجه در اصلاحات، افغانستان همچنان با چالش‌های جدی روبرو است.

آوارگان خشونت و خشکسالی

به گزارش خبرگزاری آلمان توبی لانسر خاطر نشان کرد که شمار غیرنظامیانی که در افغانستان قربانی خشونت و درگیری شده‌اند از تعداد قربانیان جنگ داخلی یمن بیشتر است. همچنین به علت ادامه خشکسالی، بخشی از حدود یک دهم شهروندان افغان روزها از دسترسی به یک وعده غذا نیز محروم می‌مانند.

معاون رئیس مأموریت سازمان ملل در افغانستان می‌گوید در کنفرانس ژنو در مورد راه‌حل سیاسی برای پایان دادن به درگیری‌ها نیز گفت‌وگو خواهد شد و نکته محوری برای این سازمان راه‌حلی  است که از حمایت مردم این کشور برخوردار باشد.

برنامه‌های اصلی کنفرانس ژنو که نمایندگان بیش از ۶۰ کشور و نهاد بین‌المللی در آن شرکت دارند، روز چهارشنبه با سخنرانی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، و اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان، آغاز می‌شود.

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، نیز یکی از شرکت‌کنندگان در این کنفرانس خواهد بود اما زلمای خلیل‌زاد، نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان، برنامه خود برای حضور در این مراسم را لغو کرده است.

بدبینی فعالان جامعه مدنی

در مقابل خوش‌بینی نماینده سازمان ملل نسبت به آینده افغانستان، فعالان مدنی تصویری کاملا متفاوت از این کشور ترسیم می‌کنند و معتقدند به دلیل حضور گسترده اسلامگرایان افراطی طالبان و تروریست‌های گروه دولت اسلامی (داعش)، اوضاع در دو سال گذشته وخیم‌تر شده و کشور در آستانه فروپاشی قرار دارد.

ثریا  پاکزاد، از تشکل "صدای زنان"، از وجود خانواده‌هایی در افغانستان سخن می‌گوید که به دلیل فقر مجبور به فروش دختران خردسال خود شده‌اند. او می‌گوید خانواده‌هایی که به دلیل خشکسالی در وضعیت معیشتی وخیمی قرار دارند طی چهار ماه گذشته دست‌کم ۷۰ دختر خردسال خود را که برخی از آنها پنج سال بیشتر سن نداشته‌اند به مردان مسن فروخته‌اند.

مطابق تازه‌ترین گزارش آژانس هماهنگ‌کننده کمک‌های انسان‌دوستانه در افغانستان که همزمان با شروع کنفرانس ژنو منتشر شد، از ابتدای سال جاری میلادی تا کنون بیش از ۳۰۱ هزار نفر به خاطر درگیری‌های نظامی در شهرها و روستاهایشان، سکونتگاه خود را ترک کرده و آواره شده‌اند.

افزایش آوارگان درون‌مرزی

مطابق این گزارش تنها طی یک هفته گذشته بیش از ۱۹ هزار و ۵۰۰ نفر از شهروندان افغانستان بی‌خانمان و آواره شهرها و مناطق دیگر شده‌اند. اغلب آنها ساکنان مرکز ولایت غزنی بوده‌اند که در روزهای گذشته شاهد درگیری‌ها، انفجارها و حمله‌های مسلحانه زیادی بود.

سازمان ملل در سال گذشته میلادی مشخصات بیش از ۴۵۰ هزار آواره و پناهجوی درون کشوری را در افغانستان ثبت کرده است. این سازمان می‌گوید به دلیل عدم دسترسی به مناطقی که درگیری‌های مسلحانه در آنها شدید است نمی‌توان مطمئن بود که این آمار تمام آوارگان را شامل شود.

به جز کسانی که به خاطر درگیری‌های مسلحانه در کشور خود آواره شده‌اند شمار افغان‌هایی که به دلیل ادامه خشکسالی شدید در جنوب افغانستان آواره شده‌اند بیش از ۲۰۰ هزار نفر برآورد می‌شود.

۵۵ کشته در یک عملیات انتحاری

حدود یک هفته پیش در یک عملیات انتحاری و انفجاری که در زمان برگزاری مراسمی در کابل رخ داد دست‌کم ۵۵ نفر جان خود را از دست دادند و ده‌ها نفر مجروح شدند. مدت‌هاست که افغانستان یک هفته بدون خونریزی و انفجار را تجربه نکرده است.

اسلامگرایان افراطی طالبان از سال ۱۹۹۶ تا دخالت نظامی ائتلاف به رهبری آمریکا در سال ۲۰۰۱ بر بخش بزرگی از افغانستان تسلط داشتند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

با قدرت‌گیری مجدد گروه طالبان، رئیس جمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ از بیش از یک سال پیش شمار نظامیان آمریکایی در افغانستان را افزایش داد و بر حملات هوایی به مواضع شورشیان افزود.

به اعتقاد برخی از ناظران، افزایش حضور نظامی آمریکا در افغانستان بهبودی در وضعیت این کشور به وجود نیاورد و باعث تشدید عملیات نظامی گروه طالبان نیز شد.

در حال حاضر مذاکرات و تلاش‌هایی برای یافتن یک راه‌حل مسالمت‌آمیز برای پایان دادن به خشونت در افغانستان در جریان است. گفته می‌شود به تازگی دیداری نیز میان برخی فرماندهان گروه طالبان و نمایندگانی از جانب دولت آمریکا صورت گرفته که درباره نتایج احتمالی آن تا کنون گزارشی منتشر نشده است.