آشوبهای چین، دردسر تازه برای دیپلماسی جمهوری اسلامی

رسانه‌های جمعی در ایران اخبار ناآرامی‌های هفته گذشته در استان سین کیانگ چین را به صورت بسیار کمرنگ منعکس کردند. دولت جمهوری اسلامی نیز در این باره سکوت اختیار کرد. اکنون منابع گوناگون به کشتار مسلمانان اویغور توسط رژیم چین اعتراض می‌کنند.

آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در بیانیه‌ای از دولت ایران خواسته است که در اعتراض به "سرکوب مسلمانان" در چین موضعی قوی و مناسب اتخاذ کند. در بیانیه آقای مکارم شیرازی، تصریح شده که روابط دوستانه و نزدیک اقتصادی و سیاسی با چین نباید موجب سکوت درباره این فجایع شود.

جامعه مدرسین حوزۀ علمیۀ قم نیز در بیانیه‌ای، از وزارت امور خارجه ایران خواسته است که سرکوب مردم مسلمان چین را از طریق دیپلماتیک پیگیری کند.

تعارضات سیاست خارجی جمهوری اسلامی

جمهوری اسلامی حمایت از مسلمانان را در سراسر جهان وظیفه اصلی سیاست خارجی خود می‌داند، اما برخی از رسانه‌ها و محافل داخل ایران انتقاد می‌کنند که این سمت‌گیری گاه قربانی مصالح سیاسی جمهوری اسلامی می‌شود. برای نمونه جمهوری اسلامی از مسلمانان فلسطین و بالکان دفاع می‌کند، اما بر کشتار مسلمانان چچن چشم می‌بندد، زیرا نمی‌خواهد متحدان بین‌المللی خود را برنجاند. جمهوری اسلامی از مسلمانان در چاد و سومالی دفاع می‌کند، اما به مسلمانان چین که برای مطالبۀ حقوق اولیۀ خود قیام کرده‌اند، کاری ندارد، زیرا در جبهه‌گیری‌های جهانی به حمایت چین کمونیست نیازمند است.

برخی از فعالان مدنی و سیاسی بر این تعارضات در سیاست خارجی انگشت گذاشته‌اند. حمیدرضا ترقی عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه از جریان‌های محافظه‌کار ایران، در مصاحبه‌ای به دلایل مبهم بودن سیاست خارجی جمهوری اسلامی اشاره می‌کند. به گفته آقای ترقی حاکمان از سویی مسئولیت دارند به کشتار مردم مسلمان اعتراض کنند، اما از سوی دیگر به حمایت جمهوری خلق چین در قضایای بین‌المللی نیاز دارند.

معصومه ابتکار یکی از چهره‌های اصلاح‌طلب در تارنمای خود یادآور شده است که خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی حتی از بیان این واقعیت طفره رفته است که بیشتر معترضان در استان سین کیانگ که با سرکوب خشن روبرو شدند، مسلمان هستند.

سیاست ضدغربی تا دفاع از دولت کمونیستی!

دولت ایران نه تنها در قبال ناآرامی‌های چین موضع جدی و روشنی اتخاذ نکرد، بلکه از انعکاس اخبار هولناک کشتار مردم در رسانه‌های گروهی نیز خودداری کرد. خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) معترضان مسلمان اقوام اویغوری چین را متهم کرد که به تحریک آمریکا شورش کرده‌اند، زیرا ایالات متحده قصد دارد در این منطقه "انقلاب مخملی" راه بیندازد و رژیم کمونیستی چین را تضعیف کند.

ایرنا نوشت: «پشت پرده ناآرامی‌های سین کیانگ ایالات متحده قرار دارد... و رسانه‌های غربی تلاش زیادی برای دامن زدن به این درگیری‌ها انجام داده‌اند و سعی کردند به مانند ماجرای تبت در وسعت ماجرا مبالغه را به نهایت برسانند.» بنابراین به نظر خبرگزاری جمهوری اسلامی نه تنها درباره مبارزات حق‌طلبانۀ مردم سین کیانگ، بلکه درباره نارضایتی مردم منطقه تبت نیز "مبالغه" شده است!

خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی به رژیم چین حق می‌دهد که از "وحدت و یکپارچگی داخلی" خود در برابر "مداخلات آمریکا و غرب" دفاع کند. علاوه بر این ایرنا برای تحریف واقعیات قیام مردم استان سین کیانگ، آشکارا از شرایط مسلمانان در چین ستایش می‌کند و وضع آنها را رو به بهبود می‌داند!

ادامه سرکوب و کشتار

برخی دیگر از محافل و چهره‌های سیاسی برای توجیه سکوت جمهوری اسلامی، جنبش مسلمانان اویغوری را متهم کردند که به نظرات طالبانی گرایش دارد، و بنابراین حق آنهاست که سرکوب شوند!

به نظر بیشتر کارشناسان اعتراض مردم اویغور بیشتر جنبۀ حق‌طلبانه و عدالت‌جویانه دارد و کمتر صبغۀ دینی. با وجود این بسیاری از محافل و گروه‌های مسلمان به سرکوب خونین مردم این منطقه اعتراض کردند.

رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه به شدت از دولت چین انتقاد کرد و شیوه برخورد آن با اعتراضات را نمونه‌ای از "نسل‌کشی" دانست. نیهات ارگون، وزیر تجارت و صنایع ترکیه نیز کشورش را به تحریم کالاهای چینی فرا خواند.

بنا به گزارش‌های رسمی طی ناآرامی‌های استان سین کیانگ ۱۸۴ نفر جان خود را از دست داده‌اند. اما به گفته‌ی منابع دیگر بیش از هزار نفر در این خشونت‌ها کشته و چند هزار نفر زخمی شده‌اند

AM/FW