آغاز ماراتن دو ماهه کاخ سفید برای تصویب نهایی توافق وین
۱۳۹۴ تیر ۲۴, چهارشنبه
کاخ سفید اعلام کرد روز چهارشنبه (۱۵ ژوئیه/ ۲۴ تیر) ساعت ۱۹ به وقت محلی نشست مطبوعاتی باراک اوباما، رئیس جمهوری ایالات متحده برگزار می‌شود. توافق هسته‌ای قدرت‌های جهانی با جمهوری اسلامی موضوع این نشست است. پیشتر هم اعلام شده بود که جو بایدن، معاون باراک اوباما، صبح چهارشنبه به وقت محلی با اعضای دمکرات مجلس نمایندگان آمریکا دیدار می‌کند.
روز سه‌شنبه و بلافاصله پس از حصول توافق، کاخ سفید نمایندگان دولت‌های خارجی در آمریکا، سازمان‌های غیردولتی و روزنامه‌نگاران را در جریان توافق حاصل شده در وین گذاشت. به گفته جاش ارنست، اوباما خبر توافق را شخصا به برخی از نمایندگان کنگره آمریکا داده است.
رئیس جمهوری آمریکا همچنین با آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهوری فرانسه، دیوید کامرون، نخست‌وزیر بریتانیا و فدریکا موگرینی، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا تلفنی گفت‌وگو کرد. او البته مخالفان و منتقدان توافق هسته‌ای را هم فراموش نکرد. اوباما با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، و سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان هم تلفنی صحبت کرد.
رئیس جمهوری آمریکا بار دیگر بر "حمایت مستمر" کشورش از اسرائیل تأکید کرد. دولت اسرائیل معتقد است توافقنامه وین "راه ایران برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای و حمایت از گروه‌های تروریستی منطقه" را باز می‌کند.
بیشتر بخوانید: "آغاز تلاش اسرائيل برای به شکست کشاندن توافق هسته‌ای"
راه دشوار باراک اوباما
باراک اوباما به خوبی می‌داند که تا تصویب نهایی توافقنامه وین راه دشواری در پیش دارد. او با توجه به مخالفت‌های تاکنونی و آگاهی از موضع مخالفان و منتقدان، در نطق رسمی خود پس از توافق وین اعلام کرد که رأی منفی کنگره به توافقنامه را وتو می‌کند.
اوباما تا روز یکشنبه فرصت دارد توافق نهایی با ایران را به صورت رسمی به کنگره اعلام کند. کنگره هم ۶۰ روز فرصت دارد جزئیات توافقنامه را بررسی کند. البته نمایندگان کنگره بخشی از این فرصت را – در ماه اوت – در تعطیلات به سر می‌برند و زمان نهایی برای بررسی توافقنامه کمتر از دو ماه است.
جمهوری‌خواهان بزرگترین مانع بر سر راه اوباما هستند. بسیاری از نمایندگان این حزب که اکثر کرسی‌های کنگره را در اختیار دارد، مخالفت خود با توافقنامه وین را اعلام کرده‌اند. جان بونر، رئیس جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان، اوباما را به بی‌اعتنایی به منافع آمریکا متهم کرد.
برخی از نمایندگان هم‌حزبی اوباما (دمکرات‌ها) هم به مفاد توافقنامه با تردید نگاه می‌کنند، اما دیگر دمکرات‌ها از آن حمایت کرده‌اند. ۱۵۰ نماینده دمکرات مجلس نمایندگان آمریکا از جمله نانسی پلوسی، رهبر دمکرات‌ها در مجلس نمایندگان، در ماه مه با انتشار نامه‌ای از مذاکره با ایران حمایت کردند.
منتقدان از جمله معتقدند که ابزار نظارتی پیش‌بینی‌شده در توافقنامه کارایی لازم را ندارند.
کنگره در صورتی می‌تواند حق وتو اوباما را بی‌اثر کند که هم در مجلس نمایندگان و هم در سنا دو سوم نمایندگان با توافقنامه مخالفت کنند؛ امری که تحقق آن به اعتقاد کارشناسان دور از انتظار به نظر می‌رسد. دو سوم رأی مخالف در کنگره به این معنی است که در مجلس سنا ۱۳ نماینده دمکرات و همه‌ی ۵۴ نماینده جمهوری‌خواه و در مجلس نمایندگان ۴۳ نماینده دمکرات و همه‌ی ۲۳۶ نماینده جمهوری‌خواه به توافقنامه رأی منفی دهند.
موضع نامزدهای ریاست جمهوری
برخی از نامزدهای ریاست جمهوری ایالات متحده هم با توافقنامه وین مخالفت کرده‌اند. لیندسی گراهام، نامزد جمهوری‌خواه، توافقنامه وین را "حکم قتل اسرائیل" خوانده است. او به شبکه خبری سی‌ان‌ان گفت: «این خطرناکترین و غیرمسئولانه‌ترین گامی است که در تاریخ خاورمیانه سراغ دارم».
هیلاری کلینتون از حزب دمکرات و وزیر خارجه پیشین آمریکا، با توجه به اطلاعات تاکنون منتشرشده، از توافقنامه پشتیبانی می‌کند. او در عین حال وعده داده که در صورت تصدی مقام ریاست جمهوری تمام توان خود را برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به تسلیحات هسته‌ای به کار خواهد بست: «به عنوان رئیس جمهور همه ظرفیت‌های آمریکا را برای اجرای دقیق تعهدات ایران به کار خواهم بست».
معیار موفقیت توافقنامه از نظر اوباما
باراک اوباما در مصاحبه با روزنامه "نیویورک تایمز" آمریکا، جزئیاتی از توافق هسته‌ای با تهران را تشریح کرد. به گفته اوباما، هدف این توافق جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای است؛ موضوع بر سر تأثیر توافق بر سیاست داخلی جمهوری اسلامی یا "فعالیت‌های زیانبار ایران در نقاط مختلف جهان" نیست.
اوباما در ماه مه قانون نظارت کنگره بر توافقنامه هسته‌ای قدرت‌های جهانی با جمهوری اسلامی را امضا کرد. در ایران هم در اقدامی مشابه قانون "الزام دولت به حفظ دستاوردها و حقوق هسته‌ای" در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید؛ قانونی که حسن روحانی اندکی پیش از توافق وین آن را ابلاغ کرد.
انتظار می‌رود در ایران هم مخالفان توافق همه ظرفیت خود را برای ضربه‌زدن به آن بسیج کنند. حسن روحانی هم از قرار معلوم با علم به این موضوع در سخنرانی خود پس از توافق اعلام کرد که "اجازه نمی‌دهد کسی به نام نقد، به امید و اعتماد مردم صدمه بزند".