آلمان: با آمدن روحانی وضعیت حقوق بشر در ایران بهتر نشده است
۱۳۹۲ اسفند ۲۰, سه‌شنبه
کریستوف اشترسر (Christoph Strässer) مسئول امور حقوق بشر دولت آلمان در گفتوگوی اختصاصی با بخش فارسی دویچه‌وله می‌گوید که با وجود وعده‌هایی که حسن روحانی برای بهبود وضعیت حقوق بشر و شهروندی داده در این حوزه عملا تغییری حاصل نشده است. وی تاکید می‌کند فشار بر دولت ایران برای رعایت حقوق بشر باید بیشتر شود.
مسئول امور حقوق بشر دولت آلمان به این پرسش دویچه وله که آیا موضوع حقوق بشر قربانی مذاکرات هسته‌ای غرب با ایران شده است، چنین پاسخ می‌دهد: «من طور دیگری به این قضیه نگاه می‌کنم. این درست است که در افکار عمومی بیشتر مسئله مذاکرات هسته‌ای مطرح بوده ولی ما در هفته‌‌ها و ماه‌های اخیر چندین بار به دولت ایران نامه نوشتیم و از گزارش‌های عفو بینالملل پشتیبانی کردیم. ما درخواست کردیم مخالفینی که ناعادلانه دادگاهی شدند و به زندان افتادند، آزاد شوند. برای ما این موضوع اهمیت دارد. شاید افکار عمومی ما نیاز بیشتری به روشنگری دارد، چون مذاکرات هسته‌ای به لحاظ سیاسی بر همه چیز سایه انداخته و به نظرمن این درست نیست.»
مسئول امور حقوق بشر دولت آلمان در ادامه همچنین تاکید می‌کند: «به نطر من گفت‌وگو و مذاکره با ایران راه درستی است، زیرا آلترناتیو و راه‌های دیگر پرخطر است. درعین حال ما به شرکت‌های آلمانی که قصد دارند بدون در نظرگرفتن وضعیت حقوق بشر در ایران قرارداد ببندند و فعالیت کنند، نیز هشدار می‌دهیم.»
امکان بحث پارلمان آلمان درباره حقوق بشر در ایران
اشترسر به دویچه‌وله گفت که او قرار است در اوایل ماه آوریل در "کمیسیون حقوق بشر و کمک‌های بشردوستانه" پارلمان درباره وضعیت حقوق بشر گزارش دهد و اگر کمسیون مزبور بپذیرد، موضوع وضعیت حقوق بشر در ایران به پارلمان آلمان کشیده خواهد شد.
به گفته مسئول امور حقوق بشر دولت آلمان فشار بر اقلیت‌های دینی و سرنوشت برخی از پرونده‌های زندانیان از محورهای گفتوگوی مقامات آلمانی با طرف ایرانی خواهد بود.
او در این رابطه اشاره می‌کند که کشور متبوعش از مقامات ایرانی درباره پرونده امید کوکبی، دانشجوی فوق دکترای فیزیک اتمی در دانشگاه تگزاس، توضیح خواسته است.
اشترسر تاکید می‌کند سرنوشت این دانشمند جوان ما را نگران کرده و در افکار عمومی غرب، آلمان و اروپا آنچه بر او گذشته غیرقابل تصور است. وی می‌افزاید که آلمان در مذاکرات بعدی خود با دولت ایران خواستار آزادی امید کوکبی خواهد شد.
گفتنی است که امید کوکبی در سال ۱۳۸۹ خلال تحصیل در آمریکا وقتی برای دیدار با خانواده خود به ایران بازگشته بود، هنگام خروج از ایران در فرودگاه امام خمینی به اتهام "ارتباط با دولت متخاصم و کسب درآمد نامشروع" دستگیر و به مدت ۱۰ سال حبس محکوم شد.
دهها تن از استادان خارجی و دانشمندان از جمله ۸ تن از برندگان جایزه نوبل با ارسال نامه به مقامات دولتی و آیت‌الله سید علی خامنه‌ای خواستار آزادی وی شدند. مقامات قضائی و دولت ایران تابه‌حال به اعتراضات بینالمللی پاسخی نداده‌اند.
عفو بینالملل: فرصت ایران برای بهبود حقوق بشر
بهاره دویس کارشناس مربوط به ایران در سازمان "عفو بینالملل" به دویچه‌وله می‌گوید با وجود "برخی نکات مثبت در کارنامه دولت ایران" وضعیت حقوق بشر در این کشور تغییر چشمگیر و بنیادین نکرده است.
در اردیبهشت ماه امسال "اصلاحات قانون مجازات اسلامی" به امضای رئیس جمهور رسید و مقام‌های ایرانی فرصت برای منطبق کردن قوانین خود با تعهدات بینالمللی را از دست دادند.
این قانون همچنان علیه زنان و اقلیت‌ها تبعیض‌آمیز است. عفو بینالملل انتقاد می‌کند که مجازات‌های غیرانسانی همچون اعدام، سنگسار، شلاق، قطع عضو هنوز به قوت خود باقی مانده و پس از روی کار آمدن حسن روحانی هم از تعداد اعدامها کاسته نشده است.
درارزیابی وضعیت حقوق بشر در ایران نهادهای بینالمللی دنیا از جمله عفو بینالملل انتقاد می‌کنند که مذاکرات هسته‌ای ایران با غرب سبب شده که موضوع حقوق بشر کم‌تر در گفتگوها مطرح شود.
بهاره دویس ، نماینده عفو بینالملل در مصاحبه با دویچه وله ضمن تائید این موضوع تاکید می‌کند: اکنون زمان اولویت دادن به مسئله حقوق بشر در مذاکرات غرب با ایران فرا رسیده است.
خانم دویس اضافه می‌کند: «در چند سال گذشته و نه فقط الآن مسئله حقوق بشر زیر سایه بحث‌ها در مورد برنامه هسته‌ای ایران بوده است. من فکر می‌کنم که الآن به هر حال یک توافقاتی حاصل شده و زمان آن فرا رسیده که این سایه برداشته شود و مسئله حقوق بشر چه در ایران و چه در خارج از ایران به عنوان اولویت این مذاکرات مطرح شود.»
مذاکرات ایران با غرب و افزایش اعدامها در داخل
کارشناس "عفو بینالملل" همچنین یادآور می‌شود که همزمان با برگزاری مذاکرات هسته‌ای ایران با غرب اعدامها در داخل افزایش داشته است. او درباره دلایل این امر چنین توضیح می‌دهد: «این که بخواهیم دقیقا بگوییم دلیلش چی هست کمی سخت است، زیرا ایران آمار دقیقی از اعدامها و حکمی که هر سال صادر می‌کند، ارائه نمی‌‌دهد و در نبود این آمار حدس زدن دلیل این اعدامها هم مشکل است. اما بیشتر اعدامها در رابطه با مواد مخدر بوده است. برخی از صاحب‌نظران بر این باورند که به دنبال اعمال تحریم‌ها و بدتر شدن وضعیت اقتصادی، فقر در کشور بیشتر شده و همین تعداد بیشتری از افراد کم‌درآمد جامعه را به طرف مواد مخدر سوق داده است. در نتیجه شمار بیشتری دستگیر شده و تعداد بیشتری هم حکم صادر شده است، اما این نیز در حد یک فرضیه باقی می‌ماند.»
عفو بینالملل همچنین تائید می‌کند اعدام‌های سیاسی از میان اقلیت‌های قومی و دینی افزایش داشته و در رابطه با "اعدام بلوچ‌ها، پیروان اهل سنت و اقلیت عرب اهوازی" تعداد زیادی بیانیه منتشر شده که همه از دولت ایران تقاضا دارند که به این اعدامها پایان دهد.
امید و ناامیدی در مسئله حقوق بشر در ایران
نماینده عفو بینالملل در گفت‌وگو با دویچه وله اظهار امیدواری می‌کند و تاکید دارد: «ما همیشه امیدواریم در وضعیت حقوق بشر در ایران بهبودی ایجاد شود و در راستای این امید به کارزارهای حقوق بشری خود ادامه می‌دهیم.»
اما کریستوف اشترسر مسئول امور حقوق بشر دولت آلمان می‌گوید: «انتظارات ما برای بهبود وضعیت حقوق بشر با روی کار آمدن آقای روحانی برآورده نشد و در عمل به هیچ وجه تغییری نکرده است. درباره منشور حقوق شهروندی هم صحبت‌های زیادی به میان آمده اما درعمل هیچ نتیجه‌ای نداشته است. بنابراین ما روحانی را نه بر اساس حرف‌ها و وعده‌های او، بلکه باید بر اساس عملکرد او بسنجیم و آنچه ما تا کنون شاهدش بودیم نومید‌کننده بوده است. ما فعلا امیدی نداریم اما انتظاراتی داریم که از طریق دیپلماسی باید به آنها رسید.»
مسئول امور حقوق بشر دولت آلمان درباره این انتظارات خود چنین می‌گوید: «انتظار ما این است که سیاست‌مداری که به ریاست جمهوری انتخاب شده باید به وعده‌های خود عمل کند. وضعیت اپوزسیون و اقلیت‌های دینی را بهبود بخشد. به نظر من زمانی این وضع تغییر خواهد کرد که فشار‌ها نیز افزایش یابد. سودمند این است که ما از تلاش‌مخالفان یعنی نیروهای قانون‌مدار دست کم با موضع‌گیری روشن و صریح حمایت کنیم. به نظر من در این زمینه کمبود و کم‌کاری وجود دارد و من در این زمینه تلاش خواهم کرد.»