"آلمان برای تغییر موضع آمریکا در مورد ایران تلاش می‌کند"
۱۳۹۶ مرداد ۱۲, پنجشنبه
دویچه‌وله: دکتر موتزنیش، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا فدریکا موگرینی برای شرکت در مراسم تحلیف حسن روحانی، رئیس‌جمهور منتخب ایران شنبه به تهران سفر می‌کند. این سفر در تناقض آشکار با خواست آمریکا برای منزوی کردن ایران است. رئیس‌جمهور آمریکا یک روز پس از انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، در نشست ریاض خواستار منزوی کردن ایران در جامعه جهانی شد. سفر موگرینی به تهران حاوی چه پیامی است؟
رولف موتزنیش: این سفر نشانگر پایبندی اتحادیه اروپا و اعضای این اتحادیه به برجام است. کنترل برنامه اتمی ایران، برنامه‌ای که دلیل تحریم‌های بین‌المللی بود، معیار سنجش ما برای توافقی است که با ایران داشتیم. حضور شخصی نماینده ما در مراسم تحلیف حسن روحانی حاوی این پیام است که ما به همکاری بر پایه اعتماد با دولت روحانی ادامه خواهیم داد. او بر خلاف سایر جریان‌های سیاسی داخل ایران تضمین‌کننده این همکاری است. از آن گذشته حسن روحانی در پی بهبود وضعیت اقتصادی ایران و گشایش اقتصادی این کشور است که دلیل بسیار ضروری است.
در برجام علاوه بر اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی (بریتانیا، فرانسه، آلمان) آمریکا یکی از مهم‌ترین طرف‌های مذاکره بود. دولت جدید ایالات متحده آمریکا اما ترجیح می‌دهد که توافق را لغو کند. در مجلس نمایندگان آمریکا نیز اکثریت قابل توجهی از منتقدان برجام حضور دارند. رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد که در اکتبر آینده برجام را در مجلس نمایندگان آمریکا تأیید نخواهد کرد اجرای این تصمیم چه پیامدی برای اروپا و شرکت‌های اروپایی خواهد داشت؟
این وضعیت چندان جدید نیست. در زمان دولت اوباما هم مجلس نمایندگان آمریکا موافق برجام نبود و برجام در دولت اوباما بدون تصویب مجلس نمایندگان آمریکا امضا شد. البته موضع‌گیری دولت ترامپ یک چالش جدی است که روابط اروپا و آمریکا را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. سیاستی که آمریکا در پیش گرفته بر پایه معیارهای واقع‌بینانه قابل اجرا نیست، چون ما میدانیم که ایران در حال حاضر به تعهدات خود در برجام عمل کرده است.
به توجه به شرایط پیش‌رو تا زمانی‌که نقض برجام از سوی ایران رخ ندهد اروپا باید به این توافق پایبند باشد اما به آن بسنده نکند و راهکاریی نیز برای حمایت از شرکت‌هایی که آماده همکاری اقتصادی با ایران یا گسترش این همکاری‌ها هستند، در نظر گیرد. علاوه بر آن کشورهای اروپایی باید با همکاری یکدیگر سیاستمداران آمریکایی را متوجه ضرورت سیاستی واقع‌بینانه در خاورمیانه کنند. این منطقه بدون تنش جدید هم گرفتار چالش‌های بزرگی است به عنوان مثال در عراق در سوریه لیبی و حتی بحران‌های ممکن دیگر.
به نظر می‌رسد مجلس نمایندگان آمریکا و دولت این کشور نظرشان به نظر عربستان سعودی در برخی تحولات منطقه نزدیک‌تر شده است. آمریکا و عربستان ایران را ریشه تمامی مشکلات خاورمیانه می‌دانند. آلمان با این نظر موافق نیست. اما دولت یا مجلس فدرال آلمان چگونه می‌توانند شکل‌گیری دیدگاه دیگری در واشنگتن را تقویب کنند؟
نکته دقیقا همین‌جاست. ما باید چهره‌های تأثیرگذار در سیاست و اقتصاد آمریکا را که در نهادهای سیاسی تصمیم‌‌گیرنده نفوذ دارند متقاعد کنیم که شکل‌گیری یک رابطه بر پایه اعتماد با دولت ایران و رئیس‌جمهور این کشور در منطقه بحران زده خاورمیانه بسیار مهم است. بازی برد-برد برای دو طرف زمانی شکل می‌گیرد که یک رابطه قابل اعتماد وجود داشته باشد. در ایران هم گروه‌های پرنفوذی معتقدند برجام چه از نظر سیاسی و چه از نظر اقتصادی قابل توجیه نیست. باید واشنگتن را قانع کنیم که وضعیت پیچیده است.
در تصویب دور تازه تحریم‌ها علیه ایران هم دیدیم که تأثیرگذاری ممکن است. ابتدا این طور به نظر می‌رسید که رئیس‌جمهور آمریکا بدون مشورت با شرکای اروپایی خود تصمیم گرفته است اما حال به نظر می‌رسد که با شماری از کشورهای اروپایی در این مورد مذاکره شده است که به نظر من ضروی بود. اینکه دولت آمریکا در آینده چطور تصمیم‌گیری کند البته پرسش دیگری است. ما میدانیم که سفیر آلمان در واشنگتن، دولت آلمان و تک تک نمایندگان مجلس فدرال در ارتباط با همتایان آمریکایی خود تلاش می‌کنند سیاست دو کشور در مورد ایران به هم نزدیک‌تر کنند.