ابتلا به سرطان در ایران؛ افزایش ۸۰ درصدی تا ۲۰ سال آینده
۱۳۹۳ شهریور ۱۹, چهارشنبه
«به کار بردن اصطلاح "سونامی سرطان" برای نشان دادن عمق نگرانی از شیوع این بیماری در ایران درست نیست.» این را معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت میگوید. دکتر رضا ملک‌زاده این را هم اضافه می‌کند که افزایش بروز سرطان در کشورهای در حال توسعه به مراتب بیشتر است.
خبرگزاری «مهر» به نقل از معاون وزیر بهداشت ایران می‌نویسد: «در ۲۰ سال آینده باید منتظر افزایش ۸۰ درصدی رشد سرطان در کشورهای در حال توسعه باشیم و ایران هم جزو این کشورهاست.»
رضا ملک‌زاده یادآوری کرده که علت بالا بودن میزان مرگ و میر ناشی از سرطان در کشورهای در حال توسعه، تشخیص دیرهنگام آن است. او با استناد به آمار سازمان بهداشت جهانی میگوید: «میزان بروز سرطان در ایران کمتر از کشورهای دیگر است و ۷/ ۱۳۴ نفر در هر هزار نفر گزارش شده است.»
پیشینه آمارگیری در مورد ابتلا به سرطان در ایران به سال ۱۳۶۸ باز می‌گردد. در این سال و زمانی که حساسیت افکار عمومی نسبت به سرطان و پیامدهای آن به اندازه اکنون بالا نبود، مجلس شورای اسلامی نظام سلامت را به ثبت این آمار موظف کرد. در آن سال شمار مبتلایان به سرطان حدود ۱۱ هزار نفر اعلام شد. آخرین آمار رسمی ثبت سرطان در ایران مربوط به سال ۱۳۸۸ با تعداد ۷۰ هزار نفر مبتلاست.
اینک نیز به طور غیررسمی عنوان می‌شود که شمار مبتلایان به سرطان در ایران حدود ۹۰ هزار نفر است.
آمارهای گمراه‌کننده
به نوشته خبرگزاری «مهر»، آمار واقعی سرطان در سال ۱۳۶۸ بین ۴۵ تا ۵۰ هزار مورد (دست‌کم ۴ برابر آمار رسمی) بوده است. مهر به نقل از کارشناسان حوزه درمان اضافه می‌کند که آمار واقعی سرطان در سال ۱۳۷۵ هم بیش از ۵ برابر آمار رسمی بود: «در سال ۱۳۷۹ هم فقط ۳۰ درصد آمارهای ثبت سرطان واقعی بود و به ۷۰ درصد موارد ابتلا به سرطان اشاره نشده بود.»
این خبرگزاری بر همین مبنا می‌نویسد اعلام رسمی سالانه ۹۰ هزار مورد ابتلا به سرطان، می‌تواند به معنای آن باشد که حدود ۴۰۰ هزار بیمار مبتلا به سرطان در ایران زندگی می‌کنند.
یک مقام دیگر وزارت بهداشت اما پیش‌بینی کرده که موارد ابتلا به سرطان در ایران طی ۱۵ تا ۲۰ سال آینده دو برابر می‌شود. دکتر ایرج حریرچی، معاون مدیریت منابع انسانی و توسعه وزارت بهداشت میگوید: «میانگین سالانه مرگ و میر به نسبت بروز سرطان در ایران ۷۳/ ۰ درصد است؛ در حالی‌که متوسط جهانی این شاخص ۵۸/ ۰ درصد و در کشورهای توسعه‌یافته کمتر از ۵۰/ ۰ درصد است.»
دکتر حریرچی تاکید کرده که درمان سرطان در کشور ۸ هزار میلیارد تومان هزینه دارد و برنامه‌ریزی مناسبی برای کنترل و پیشگیری از این بیماری در کار نیست. او میگوید: «ابتلا به سرطان قبل از ۷۵ سالگی، ۱۳درصد و احتمال مرگ قبل از ۷۵ سالگی، ۸ درصد است و این آمارها نشان مید‌هد وضع خوبی در زمینه درمان و کنترل سرطان نداریم.
عوامل زمینه‌ساز
هم‌زمان دکتر علی‌اکبر سیاری، معاون بهداشت وزارت بهداشت گفته که آلودگی هوا عامل زمینه‌ساز سرطان در ایران است. او با اشاره به فاکتور سن در ابتلا به سرطان، افزوده که به دلیل سالمند شدن جامعه باید منتظر موارد ابتلا بیشتر به سرطان بود.. سیاری اشاره‌ای به عوامل آلودگی هوا از جمله سوخت غیراستاندارد خودروها نکرده است.
سیاری به مواد غذایی ناسالم، از جمله مواد حاوی نیترات اشاره کرده و این در حالی است که مقامات رسمی، شائبه وجود نیترات در آب آشامیدنی تهران یا صیفی‌جات و سبزیجات آبیاری شده با پساب صنعتی حاوی فلزات سنگین را بر طرف نکرده‌اند.
معاون وزارت بهداشت در حالی به نادرستی عبارت «سونامی سرطان» اشاره می‌کند که نه آمار درستی از میزان ابتلا به این بیماری از سوی دستگاه‌های مسئول ارائه می‌شود و نه بحث شفافی در مورد عوامل سرطان‌زا هم‌چون دکل‌های ایجاد پارازیت روی ماهواره صورت می‌گیرد. علاوه بر میوه‌جات و سبزیجات آلوده داخلی، اقلام خوراکی مشکوکی نظیر برنج هندی یا روغن اسپانیانی وارد کشور می‌شوند که شائبه آلودگی‌های سرطان‌زا دارند.
موضوع درمان، پوشش بیمه‌‌ای، تامین داروهای ضروری، آگاهی عمومی و تعهد برای حفظ جان مردم به عنوان سرمایه ملی نیز در میان تلاش برای کاستن از آمارها و مخفی کردن واقعیت‌ها، رنگ می‌بازد.