اتحاد جمهوریخواهان و سیاست‌ورزی متناسب با رشد جنبش • مصاحبه
۱۳۸۸ بهمن ۱۰, شنبه
مسعود فتحی، عضو هیات سیاسی اتحاد جمهوریخواهان در گفتگو با دویچه‌وله از فرآیند انتشار این بیانیه و دیدگاه‌های مشترک و مستقل اتحاد پیرامون شرایط جاری ایران می‌گوید.
دویچه‌وله: به نظر می‌رسد این بیانیه، ستایشی است از بیانیه ۱۷ آقای موسوی. چرا این‌قدر دیرهنگام، اقدام به انتشار این بیانیه حمایتی کرده‌اید؟
مسعود فتحی: البته این بیانیه ستایش نیست، بلکه تاییدی است بر مطالباتی که آقای موسوی برای برون رفت از بحران طرح کرده‌اند. ما تلاش کرده‌ایم علاوه بر اعلام موضع در قبال بیانیه آقای موسوی، ارزیابی، پیشنهادها و پرسش‌‌های خود پیرامون اوضاع جاری را همراه با تحلیلی کوتاه، در این بیانیه مطرح کنیم. دلیل طول کشیدن انتشار این بیانیه هم این بود که بحث و به‌ویژه تصمیم‌گیری در هیات سیاسی و اجرایی اتحاد جمهوریخواهان، نیاز به زمان دارد.
در بیانیه از جمله نوشته شده که وظیفه خطیر همه، ادامه پیکار در اشکال گوناگون برای پذیرش خواست‌هایی است که به روشنی در بیانیه ۱۷ موسوی آمده است. آیا اتحاد جمهوریخواهان خارج از آنچه آقای موسوی گفته، پیشنهاد یا راهکار مشخصی ندارد؟
ما راه حلی غیر از این نداریم که جنبش در شکل‌های مسالمت‌آمیز خود ادامه یابد. باید کوشید تا صدای مردم شنیده شود. در این مسیر، آزادی مطبوعات، آزادی زندانیان و آزادی احزاب و جریان‌های سیاسی مهم هستند. برگزاری انتخابات آزاد یا برکناری آقای احمدی‌نژاد از جمله این راه‌ها هستند.
اما به چه طریقی می‌توان به پیشواز این خواست‌ها و عملی کردن آنها رفت؟
طریق‌اش ادامه مبارزات هفت ماه گذشته است. چه به صورت راهپیمایی‌های خیابانی، چه به صورت فعالیت‌های گسترده در زمینه‌های مختلف.
در بیانیه، از لزوم دیالوگ میان همه گرایش‌ها یاد شده است. مثالی برای روشن‌شدن این پیشنهاد می‌زنید؟
ما در بیانیه روی نیروهای برآمده از درون جمهوری اسلامی تاکید کرده‌ایم. روشنفکران دینی، ملی مذهبی‌ها، اصلاح‌طلبان و نیروهای عرفی که البته بیشتر در خارج از کشور هستند. به نظر ما دیالوگ میان این‌ها و رسیدن به شعارها و برنامه‌های مشترک، می‌تواند جنبش و جامعه ما را از شرایط کنونی فراتر ببرد.
چالش بین اصولگرایان و جریان‌های افراطی درون خود حاکمیت رو به رشد است، ولی به نظر می‌رسد جریان‌های سیاسی اپوزیسیون کمتر روی این موضوع کار می‌کنند. همانطور که گفتید، عمده فعالیت‌ها، در جهت همبستگی و ایجاد دیالوگ میان جریان‌های همفکر است. اتحاد جمهوریخواهان در این عرصه چه کرده یا خواهد کرد؟
ما از هر راه‌حلی که بتواند از متشنج شدن بیشتر اوضاع و خشونت و درگیری میان حکومت و مردم جلوگیری کند، استقبال می‌کنیم. ما عقب نشینی جریانی را نیزکه خواهان به‌کارگیری مشت‌آهنین علیه مردم است، مثبت تلقی می‌کنیم. هرگونه عقب‌نشینی این جریان، به نفع جنبش و حرکت به سوی دمکراتیزه شدن جامعه است.
اتحاد جمهوریخواهان به غیر از تبادل نظرهای پالتاکی، صدور بیانیه و به‌غیر از مباحث نظری چه کرده یا می‌کند؟
اتحاد جمهوریخواهان مجموعه‌ای از نیروهای مختلف است. ما تشکیلات به معنای مرسوم و داخل کشوری آن نیستیم، بلکه خود را به‌لحاظ سیاسی، بخشی از جنبش کنونی کشور می‌دانیم. در جنبش کنونی، نیروهای سکولار، جمهوریخواه و عرفی مانند ما وجود دارند. فعالیت ما دربرگیرنده حضور ما در خارج از کشور در عرصه‌های اعتراضی یا حمایتی است.
اجازه بدهید انتقادی را طرح کنم. به نظر می‌رسد که اتحاد جمهوریخواهان بیش از آن که به‌عنوان یک جریان سیاسی، صاحب مشی و رای مستقلی باشد، پشت جبهه و پشتیبان این و آن مشی سیاسی می‌شود. مثلا بیشتر بیانیه‌ها یا موضع‌گیری‌های شما، واکنشی است در قبال بیانیه‌ها و موضع‌گیری‌های دیگران...
این انتقاد وارد نیست. ما سیاست‌هایمان را متناسب با رشد جنبش در ایران تنظیم می‌کنیم. تمام تلاش ما قبل و پس از انتخابات این بوده که با نیروهای فعال در ایران، برنامه و سیاست مشترک داشته باشیم و با همدیگر همکاری کنیم. دفاع ما از این یا آن شعار نیروها در داخل ایران، به مفهوم این نیست که ما اختلاف خاصی با هم نداریم. ما جمهوریخواه هستیم. برخی دوستان اصلاح طلب می‌خواهند جمهوری اسلامی را تعدیل کنند، در حالی که ما چنین فکر نمی‌کنیم. البته اختلاف‌ها منجر به این نمی‌شود که از مواضع آنها در مورد آزادی رسانه‌ها یا زندانیان سیاسی حمایت نکنیم.
همینک در شهرهای مختلف اروپا اکسیون‌هایی در اعتراض به اعدام‌ها یا دستگیری‌ها انجام می‌گیرد. چرا در میان سازماندهندگان نام اتحاد به چشم نمی‌خورد؟ از جمله انتقادها اینست که چرا اتحاد در این زمینه‌های عملی کم تحرک است یا دیدگاه‌های مستقل خود را طرح نمی‌کند؟
دوستان ما در انجمن‌ها، نهادهای حقوق بشر یا کمیته‌های دفاع از مبارزات مردم ایران با نیروهای دیگر متشکل هستند و در این مجموعه‌ها فعالیت می‌کنند. ما به همه دوستان خود توصیه کرده‌ایم که در این جمعیت‌ها شرکت کنند و این به معنای عدم حضور ما نیست. اگر قرار باشد احزاب و جریانات سیاسی فعالیتی در خارج کشور داشته باشند، ما هم با نام خود همراه خواهیم بود.
چه ایرادی دارد که اتحاد جمهوریخواهان همین الان زیر تابلوی خودش، این فعالیت‌ها را بکند؟
ما فکر می‌کنیم اگر با دیگران و از طریق نهادهای مدنی دیگر کار کنیم، تاثیرش بیشتر است. در سال‌های گذشته مواردی بوده که ما به تنهایی و با نام اتحاد اقدام کرده‌ایم اما تلاش‌مان در ماه‌های اخیر، این بوده که جامعه ایرانی خارج از کشور را به‌طورکلی و جمعی، هماهنگ و سازماندهی کنیم. در مورد اعتراض به اعدام‌ها، در همین شهر وین که من در آن زندگی می‌کنم، اعضای اتحاد جمهوریخواهان از جمله سازماندهندگان تظاهرات هستند.
در بیانیه اخیر اتحاد از شش خواست نام برده شده که صدر آن برکناری دولت دهم است. خود شما شخصا، اولی‌ترین خواست را کدام می‌دانید؟ کدام خواست راه کوتاهتری برای انجام دارد؟
من آزادی زندانیان سیاسی و سپس آزادی رسانه‌ها را اولی می‌دانم.
مهیندخت مصباح
تحریریه: مصطفی ملکان