اتحادیهی اروپا افزایش فشارها بر ایران را بررسی میکند
۱۳۸۶ مهر ۲۱, شنبههفتهی آینده، هفتهی پررویدادی در ارتباط با پروندهی مناقشهآمیز اتمی ایران است. این موضوع هم در اجلاس وزیران خارجهی کشورهای عضو اتحادیهی اروپا و در هم در نشست نمایندگان گروه ۵+۱ مورد بررسی قرارگیرد. اجلاس وزیران خارجهی اتحادیهی اروپا روز دوشنبه ۱۵ اکتبر در لوگزامبورگ برگزار میگردد و نمایندگان گروه ۵+۱ روز چهارشنبه ۱۷ اکتبر در برلین گردهم میآیند. در خلال هفتهی آینده همچنین، خاویر سولانا، سرپرست سیاست خارجی اتحادیه اروپا با علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران دیدار و مذاکره خواهد کرد.
نشست وزیران خارجهی اتحادیه اروپا
در نشست وزیران امور خارجهی کشورهای عضو اتحادیه اروپا در لوکزامبورگ، درخواست فرانسه دایر بر اعمال تحریمها علیه ایران از سوی ۲۷ کشور عضو اتحادیهی اروپا بررسی میشود. برنارد کوشنر، وزیر امور خارجه فرانسه اواخر سپتامبر با ارسال نامهای به همتایان اروپایی خود، خواستار افزایش فشارها بر ایران برای وادارساختن آن کشور به توقف فعالیتهای هستهای خود شده بود.
پیشنهاد وزیر خارجهی فرانسه با استقبال چندان گرمی از سوی کشورهای اروپایی مواجه نشد، با وجود این قرار است در نشست وزیران امور خارجه مورد بررسی قرار گیرد. بنا به گزارشها در این اجلاس بیانیهای مورد حمایت وزیران خارجهی اتحادیهی اروپا قرار خواهد گرفت که احتمال اعمال تحریمهایی از سوی ۲۷ کشور عضو اتحادیهی اروپا را امکانپذیر خواهد ساخت.
روسیه مخالف اقدامهای یکجانبه است
اما روسیه به تاکید وزیر خارجهی آن کشور همچنان مخالف اقدامهای خارج شورای امنیت علیه ایران است. سرگی لاوروف، وزیر خارجه روسیه شامگاه روز جمعه ۱۲ اکتبر در پی ملاقات با کاندولیزا رایس در مسکو گفت: تحریمهای یکجانبه علیه ایران مانع تلاشهای جمعی برای یافتن یک راه میشود. یک اقدام جمعی موثرتر است بشرطی که همزمان با اعمال تحریمهای یکجانبه همراه نباشد. لاوروف همچنین افزود، تاکید مداوم بر احتمال اقدام نظامی علیه ایران نیز کمککننده نیست.
برخلاف لاوروف، کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجهی ایالات متحدهی آمریکا از سیاست کشورش در برابر ایران دفاع کرد. او گفت: بحث تنها بر سر این است که ایران را متقاعد کنیم تا غنیسازی اورانیوم را متوقف کند.
دیدار سولانا و لاریجانی
وزیر امور خارجهی آمریکا روز جمعه (۱۲ اکتبر) پیش او ورود به مسکو از دیدار قریبالوقوع خاویر سولانا و علی لاریجانی خبر داد. خانم رایس افزود: فکر میکنم سولانا و لاریجانی تلاش خواهند کرد که هفتهی آینده با یکدیگر ملاقات کنند.
کاندولیزا رایس در عینحال نسبت به اینکه ایران به همهی پرسشهای بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی پاسخ دهد، ابراز تردید کرد و گفت: «ایران گذشتهای پر از پنهانکاری و دروغ در برابر آژانس بینالمللی انرژی اتمی دارد.»
کاندولیزا رایس به این پرسش نیز پاسخ منفی داد که ایالات متحدهی آمریکا با انعطاف نسبت به سیستم دفاع موشکی شرق اروپا، از روسیه بخواهد در برابر ایران موضع سختتری اتخاذ کند. او گفت: «چنین بده بستانی در کار نیست. فکر میکنم روسها نیز از آنکه ایرانیها در حال انجام آن هستند، نگرانند.»
رایزنی گروه ۵+۱ در هفتهی آینده
در همینحال گزارش شده است نمایندگان پنج کشور عضو دائم شورای امنیت و آلمان، هفتهی آینده در برلین گردهم میآیند تا درباره تشدید تحریمهاعلیه ایران گفتوگو کنند.
خبرگزاریها به نقل از شان مک کورمک، سخنگوی وزارت امورخارجه آمريکا، گزارش دادهاند که این نشست در روز چهارشنبه ۱۷ اکتبر و در سطح معاونان وزیران خارجهی گروه ۵+۱ برگزار خواهد شد. موضوع این نشست بررسی مفاد سومین قطعنامهی تحریم ایران است که احتمالا اواخر سال جاری میلادی در دستور کار شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار خواهد گرفت.
ماه گذشته تلاش آمریکا و متحدانش برای تنظیم و تصویب قطعنامهی سوم تحریمها علیه ایران در شورای امنیت به دلیل مخالفت روسیه و چین ناکام ماند، اما وزیران خارجهی گروه ۵+۱ در بیانیهای که روز جمعه ۲۸ سپتامبر امضا کردند، ضمن استقبال از توافق ايران و آژانس بينالمللی انرژی اتمی، از ايران خواستند همانطور که در قطعنامههای ۱۷۳۷ و ۱۷۴۷ شورای امنيت ذکر شده است، فعاليتهای غنیسازی اورانيوم خود را کاملا متوقف کند.
ایران و آژانس ماه اوت گذشته توافقی را امضا کردهاند که براساس آن دولت ایران متعهد شده است در فاصلهی دو ماه، به پرسشهای آژانس در بارهی سوابق و نیز اهداف برنامههای اتمی خود پاسخ گوید. این مهلت زمانی در ماه نوامبر پایان مییابد.
پنج کشور عضو دائم شورای امنیت و آلمان توافق کردهاند تا ماه نوامبر و پایان مهلت اجرای توافقنامهی ایران و آژانس منتظر بمانند. در بیانیهی وزیران خارجهی گروه ۵+۱ که در پی این توافق انتشار یافت، آمده است: «با توجه به اين حقيقت که ايران از درخواست شورای امنيت سازمان ملل در قطعنامههای ۱۷۳۷ و ۱۷۴۷ از جمله تعليق فعاليتهای غنی سازی و باز فرآوری خود پيروی نکرده است، توافق میکنيم که متن سومين قطعنامهی شورای امنيت سازمان ملل را تحت بند ۴۱ فصل ۷ منشور سازمان ملل، با نيت به رای گذاشتن آن در شورای امنيت نهايی کنيم، مگر اينکه گزارشهای دکتر سولانا و دکتر البرادعی در ماه نوامبر، حاکی از نتيجهی مثبت تلاشهای آنها باشد.»
در ایران طرف مذاکرهی واقعی وجود ندارد
در همینحال رابرت کیمیت، معاون وزیر دارایی ایالات متحدهی آمریکا به پرتال خبری "اشپیگل آنلاین" گفته است: «اگر ایران آمادگی نشان دهد که برنامهی اتمی خود را رها سازد، ما آمریکاییها به تلاشهای دیپلماتیک اروپا ملحق خواهیم شد.»
به نظر معاون وزیر دارایی آمریکا، اعمال تحریمهای اقتصادی تنها راه کشاندن ایران به پای مذاکرات جدی پیرامون برنامهی هستهای آن کشور است.
رابرت کیمیت در پاسخ به این سئوال که آیا از حمایت اروپاییها در تحریم ایران راضی هست یا نه، گفت: «بانکها و شرکتهای آلمانی گامهای خیلی مهمی برداشتهاند. تعداد ضمانتهای بیمهی هرمس آلمان در تجارت با ایران آشکارا کاهش یافته است.»
معاون وزیر دارایی آمریکا در عینحال این نظر را که «تشدید تحریم ایران گامی به سوی جنگ با این کشور است» را رد کرد و گفت: «اولویت ما همواره تلاشهای دیپلماتیک هست. من کوششهای اتحادیهی اروپا برای حل و فصل بحران ایران را بسیار ماهرانه میدانم. مسئله این است که در ایران طرف مذاکرهی واقعی وجود ندارد. ما معتقدیم که تحریمهای اقتصادی میتواند ایران را به تعامل واقعی وادار سازد.»