اجرای پروژه فیلترینگ کامل وی‌پی‌ان‌ها در چین از سال آینده

دولت چین با صدور دستورالعملی جدید، قدم بلند دیگری در مسیر انسداد دسترسی کاربران داخلی به اینترنت جهانی و هر چه محکم‌تر کردن "دیوار آتش بزرگ" برداشت. دیوار آتش بزرگ اصطلاحا به پروژه دولتی چین برای کنترل اینترنت اطلاق می‌شود.

در چارچوب این اقدام، دولت چین از سه شرکت مخابراتی اصلی کشور خواسته است تا دسترسی به اینترنت را برای کاربرانی که از شبکه خصوصی مجازی (وی‌پی‌ان) استفاده می‌کنند از ابتدای فوریه ۲۰۱۸ کاملا مسدود کنند. بسیاری از کاربران در چین از وی‌پی‌ان برای دور زدن سانسور اینترنت استفاده می‌کنند.

بر اساس گزارش‌ها، دسترسی شهروندان چینی به ۱۷۱ وب‌سایت محبوب و اصلی جهانی مسدود است. از آن میان می‌توان به شبکه‌های اجتماعی نظیر فیس‌بوک و توییتر و یا موتورهای جستجوگر نظیر گوگل و یا رسانه‌های خارجی نظیر وب‌سایت نیویورک‌تایمز و وال‌استریت ژورنال اشاره کرد.

این نخستین بار نیست که چین از مسدود کردن وی‌پی‌ان ها در کشور خبر می‌دهد اما برای نخستین بار است که این اقدام قرار است در سطح خدمات‌دهنده‌های اینترنت (ISP) انجام شود. به این معنی که برای کاربران این بار دور زدن سانسور با تغییر یک وی‌پی‌ان به وی‌پی‌ان دیگر، ناممکن خواهد شد.

شرکت‌های مخاطب این دستور دولت، شرکت‌های موبایل، یونی‌کام و تلکام چین هستند که هر سه دولتی‌اند و از بزرگ‌ترین ارایه‌دهنده‌های اینترنت چین به شمار می‌روند. بنا بر گزارش‌ها اغلب کاربران در چین از این سه شرکت‌ دولتی خدمات اینترنتی دریافت می‌کنند و با عملیاتی شدن دستور جدید، استفاده کاربران از وی‌پی‌ان‌ها دیگر امکان‌پذیر نخواهد بود.

چین در ماه ژانویه امسال از تنگ کردن حلقه کنترل بر وی‌پی‌ان‌ها خبر داده بود. وزیر صنعت چین در آن زمان اعلام کرده بود که از آن پس، ارایه خدمات وی‌پی‌ان نیازمند اخذ مجوز دولتی خواهد شد. او در آن زمان گفته بود برنامه‌ای در دست اقدام است تا اینترنت چین را در عرض ۱۴ ماه "پاکسازی" کنند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

کاربران اینترنت در چین همان زمان واکنش منفی شدیدی نسبت به این طرح نشان دادند. یکی از کاربران در آن زمان در "وایبو" نوشت "حالا بدون وی‌پی‌ان چطور از عشق خود به چین در فیس‌بوک بنویسیم؟"

وایبو (Weibo) یک شبکه‌ی اجتماعی چینی با کارکردی شبیه توییتر است که برای میکروبلاگینگ از آن استفاده می‌شود. وایبو ۳۴۰ میلیون کاربر دارد.

اقدامات اخیر علیه پخش زنده اینترنتی

چین هم‌چنین اخیرا از ممنوعیت پخش زنده محتوای اینترنتی (Live streaming) در سه پلت‌فرم معروف اینترنت کشور خبر داده بود. دولت این کشور ماه گذشته اعلام کرده بود که سه پلت‌فرم محبوب وایبو، آی‌فنگ (iFeng) و آک‌فون (ACFUN) به ارایه خدمات پخش زنده خاتمه خواهند داد. علت این دستور عدم مطابقت با قوانین کشور اعلام شده بود.

گفته می‌شود از جمعیت ۷۳۱ میلیونی کاربران اینترنت در چین، ۳۰۰ میلیون نفر آن‌ها از اپلیکیشن‌های پخش زنده استفاده می‌کنند، چیزی که ارزش صنعت پخش زنده اینترنتی چین را به ۹ میلیارد دلار رسانده است.

بیش‌تر بخوانید: نظارت بر وی‌پی‌ان‌ها هدف طرح جدید "پاک‌سازی اینترنت" چین

با این‌همه و به‌رغم موفقیت اقتصادی در این زمینه، از هراس دولت چین کاسته نشده است. شنود و "ضابطه‌مند کردن" محتوای پخش زنده‌ اینترنتی بسیار دشوار است و گفته می‌شود همین، عامل هراس از پخش زنده است.

در دسامبر سال گذشته، دولت چین چهار هزار و ۵۰۰ اکانت و سه هزار و ۱۰۰ برنامه پخش زنده را مسدود کرد. امسال نیز یک قدم فراتر برداشت و ۳۰ اپلیکیشن پخش‌ زنده را به طور کلی مسدود کرد.

شماری از تحلیل‌گران سخت‌گیری‌های شدید اخیر را مرتبط با برگزاری قریب‌الوقوع کنگره نوزدهم حزب کمونیست چین می‌دانند. آن‌ها بر این اعتقادند پکن در پی نمایش قدرت در آستانه برگزاری کنگره نوزدهم است.

در این کنگره که امسال برگزار خواهد شد رهبر آتی حزب کمونیست چین انتخاب می‌شود. به گفته تحلیل‌گران فشارهای اخیر دولت چین بر اینترنت نیز برای اعتباربخشی به کار شی جین پینگ، رئیس‌جهور و رهبر فعلی حزب کمونیست چین، در آستانه تغییرات است.

منتقدان بر این باورند که چنین تصمیماتی می‌تواند در نهایت برای چین سودمند نباشد چرا که استفاده از وی‌پی‌ان تنها به کمک عبور از سد فیلترینگ نمی‌آید و یکی از راه‌های ارتقای امنیت کاربران نیز در فضای مجازی است.