اجلاس کشورهای عربی و گروه ۵+۱ در نیویورک
۱۳۸۷ آذر ۲۶, سهشنبهروز سهشنبه، ۱۶ دسامبر، مقامهای کشورهای گروه ۵+۱ و شماری از کشورهای عربی در نیویورک تشکیل جلسه میدهند تا در بارهی راههای اعمال فشار بیشتر بر ایران جهت وادارکردن این کشور به توقف برنامهی هستهایاش به بحث و رایزنی بپردازند. گروه ۵+۱ مرکب از ۵ عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان است که بررسی و تصمیمگیری در بارهی رویکردها در پروندهی هستهای ایران را به عهده دارد. از میان کشورهای عربی، نمایندگان ۶ کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس به علاوهی مصر، اردن و عراق در اجلاس غیرعلنی نیویورک حضور دارند. این اجلاس در پی نشست اعضای گروه چهارگانه خاورمیانه (آمریکا، روسیه، اتحادیهی اروپا و سازمان ملل) برگزار میشود.
کشورهای شرکتکننده
علاوه بر کوندالیزا رایس، وزیر خارجهی آمریکا، دیوید میلیبند و سرگئی لاوروف، وزرای خارجهی بریتانیا و روسیه نیز در جلسهی نیویورک سخنرانی خواهند کرد. آلمان و چین به جای وزرای خارجه، نمایندگان خود در سازمان ملل را به این جلسه فرستادهاند. نماینده فرانسه یکی از مقامهای ارشد این کشور در عرصهی سیاست خارجی است.
دیوید میلیبند، وزیر خا رجهی بریتانیا، روز دوشنبه در نیویورک، در سخنانی در جمع خبرنگاران، برنامهی هستهای ایران را تهدیدی برای کل منطقهی خاورنزدیک و خاورمیانه توصیف کرد. وی گفت این برنامه سرآغاز رقابت هستهای در منطقه است.
لاوروف: اقدام غیرسازنده انجام نمیدهیم
یک دیپلمات آمریکایی که نخواست نامش فاش شود به خبرگزاری فرانسه گفته است جلسهی نیویورک را تلاشی برای آرامش خاطر بخشیدن به کشورهای عربی دانست. به گفتهی وی قصد این است که به این کشورها که نگران برنامه هستهای ایران هستند، نشان داده شود که مقابله با این برنامه همچنان در دستور کار قرار دارد. این مقام آمریکایی افزود: « ما میدانیم که دوستان عرب ما در بارهی امنیت خود نگران هستند و این برایشان مهم است که حرف و نظر آنها در مسائل مربوط به سیاست امنیتی شنیده شود.»
سرگئی لاوروف، وزیر خارجهی روسیه، که در ماههای اخیر معمولاَ با خواست غرب برای تشدید تحریمها علیه ایران مخالفت کرده است، روز دوشنبه در نیویورک گفت به نقطهنظرات اعراب در زمینهی پروندهی هستهای ایران توجه و اعتنا دارد. او گفت که در جلسهی نیویورک، با این کشورها ، بر اساس منافع و علائق مشترک در زمینهی یادشده صحبت خواهد شد. با این همه، لاوروف افزود که روسیه قصد موافقت با تحریمهای جدید علیه ایران را ندارد، «زیرا این به نفع همه است که از اقداماتی که به خرابشدن بیشتر وضعیت میانجامند، اجتناب شود... ما از هر اقدامی که فعالیت آژانس بینالمللی انرژی اتمی (در ایران) را دشوار کند، امتناع خواهیم کرد.»
آلمان و تشدید تحریمها علیه ایران
مجلهی آلمانی اشپیگل آخر هفتهی گذشته از قصد آلمان به تعمیم بیشتر تحریم ایران به عرصههایی مانند بخشهای بانکی و حملونقل خبر داد. به نوشتهی اشپیگل، هدف تحریمهای تازه حمایت از راهبرد باراک اوباما، رئیسجمهور منتخب آمریکا در برابر ایران است. اوباما گفته است که برای متقاعدکردن ایران به توقف برنامه هستهایاش حاضر است با این کشور وارد مذاکره مستقیم شود. در صورت تحقق این مذاکرات، دیپلماسی ایالات متحده در برابر ایران مشمول یک چرخش خواهد شد.
نگرانیهای و اتهامها
شورای امنیت سازمان ملل تا کنون ۴ قطعنامه علیه ایران تصویب کرده است تا این کشور را به توقف غنیسازی اورانیوم وادارد. سه مورد از این قطعنامهها دربرگیرندهی مجموعهای از تحریمها علیه اشخاص، بانکها و موسسات ایرانی هستند که به نوعی با برنامه هستهای این کشور پیوند دارند.
کشورهای غربی برنامه هستهای ایران را غیرشفاف میدانند و این سوءظن را دارند که جمهوری اسلامی غنیسازی اورانیوم را در خدمت اهداف غیرصلحآمیز به کار گیرد. آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز میگوید که ایران برای رفع ابهامها در مورد برنامه هستهایاش همکاری لازم را ندارد نمیدهد و بازرسان این نهاد اجازهی تحقیق در همهی موارد سؤالانگیز را ندارند.
راهحل البرادعی
تهران تا کنون با رد اتهامات و ارزیابیهای مطرح شده به غنیسازی اورانیوم ادامه داده است و آن را حق مشروع خود دانسته است. آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی در سخنرانی روز یکشنبه خود در دانشگاه صنعتی شریف در این زمینه گفت: «مسئله هستهاى، این یکى از دهها نیاز کشور ماست؛ تنها مسئله ما نیست؛ اما وقتى دشمن روى این نقطه متمرکز شد، ملت هم ایستادگى کرد... اگر ملت عقبنشینى کند، اگر مسئولین عقبنشینى کنند و از این حق قطعى و روشن صرفنظر کنند، بدون تردید راه براى دستاندازى به حقوق ملى براى دشمن باز خواهد شد.»
محمد البرادعی، دبیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در تازهترین مصاحبه خود، موضع و اظهارات مقامات جمهوری اسلامی ایران را نوعی چانهزنی برای گرفتن امتیازهای بیشتر، از جمله در زمینهی امنیتی از آمریکا و غرب دانسته و ابراز امیدواری کرده است که مذاکره مستقیم میان آمریکا و ایران راهی برای حل مناقشه اتمی بگشاید. به نظر میرسد که جلسهی روز سهشنبه در نیویورک نیز نهایتاَ با تأکید بر چنین انتظارهایی به پایان برسد.