احمد خاتمی: از وین خبرهای خوبی نمی‌رسد
۱۳۹۴ تیر ۱۹, جمعه
مراسم امسال "روز قدس" با آخرین روز از مهلت مذاکرات هسته‌ای میان ایران و کشورهای ۱+۵ (۱۰ ژوئیه/ ۱۹ تیر) برای رسیدن به یک توافق جامع هم‌زمان شده است.
از سال ۵۸ آخرین جمعه ماه رمضان روز قدس نام‌گذاری شده و هر سال در این روز مراسمی در تهران و دیگر شهرها برگزار می‌شود.
امام جمعه موقت تهران در خطبه‌های پیش از نماز این هفته با بیان این که از محل مذاکرات (وین) "خبرهای خوبی" نمی‌رسد گفت: «متاسفانه آمریکایی‌ها و هم‌پیمانان آنها حتی از حرف‌هایی که تا چند روز پیش هم گفته‌اند، عقب‌نشینی کرده‌اند و دبه درآورده‌اند.»
به گزارش خبرگزاری مهر، احمد خاتمی افزود، این این استراتژی آمریکایی‌هاست که اگر توافقی صورت گرفت بگویند "فشار ما بر ایران کار خود را کرد" و اگر توافق نشد "مانع توافق را ایران معرفی کنند".
در انتظار تصمیم‌های سخت ایران
امام جمعه موقت تهران می‌گوید شکست احتمالی مذاکرات هسته‌ای در وین به خاطر "زیاده‌خواهی‌های آمریکا و هم‌پیمانان آنها" خواهد بود.
شب گذشته جان کری، وزیر خارجه ایالات متحده با تاکید بر این که تا ابد قرار نیست پشت میز مذاکره بمانیم هشدار داد: «اگر تصمیم‌های سخت [از سوی ایران] گرفته نشود به کارمان پایان خواهیم داد.»
مقام‌های ارشد تیم مذاکره‌کننده‌ی ایران، آمریکا را متهم می‌کنند که پس از رایزنی با کاخ سفید مواضع خود را تغییر داده و زیر توافق‌هایی زده‌اند که قبلا به دست آمده است.
محمدجواد ظریف پس از به نتیجه نرسیدن مذاکرات پنج‌شنبه شب (۹ ژوئیه/ ۱۸ تیر) به خبرنگاران گفت: «ما شاهد تغییر مواضع، زیاده‌خواهی و هم شاهد این هستیم که چند کشور ۱+۵ دارای مواضع متفاوتی هستند. این مسائل، مذاکرات را دشوار کرده است.»
هشتمین دور مذاکرات هسته‌ای از ۲۷ خرداد و با هدف نگارش پیش‌نویس برنامه جامع اقدام مشترک در وین آغاز شد و قرار بود تا نهم تیرماه خاتمه پیدا کند.
بیشتر بخوانید: ظریف: شاهد تغییر در مواضع طرف دیگر هستیم
انعطاف ایران
پس از حل نشدن برخی اختلاف‌ها، از جمله درباره چگونگی و زمان‌بندی لغو تحریم‌ها و بازدید از تاسیسات نظامی ایران، مهلت رایزنی‌ها تا ۱۹ تیر تمدید شد. وزیر خارجه ایران احتمال می‌دهد گفت‌وگوها تا روز یک‌شنبه ادامه یابد.
خبرگزاری فارس به نقل از یک مقام ارشد ایرانی نوشت، "تماس کری با واشنگتن همه چیز را به هم ریخت" و آمریکا از چهارشنبه شب مواضع خود را تغییر داد.
علی لاریجانی، رئیس مجلس در سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه به آمریکا هشدار داد که اگر مذاکرات را به بن‌بست بکشاند "در مقابل انعطاف ایران دچار اشتباه استراتژیک" شده است.
او با اشاره به سخنان جان کری گفت: «شاید چنین تلقی دارند که به رغم پیشرفت مذاکرات در بخش پایانی آن با این گونه ژست‌ها چانه‌زنی بیشتر کنند که باید بدانند این مسایل کاملا روشن است و ایرانی‌ها و تیم مذاکره‌کننده قلب سلیمی دارند ولی ساده لوح نیستند و می‌توانند این مسایل را از هم مجزا کنند.»
بیشتر بخوانید: پافشاری ایران بر رفع تحریم تسلیحاتی در آخرین گام مذاکرات اتمی
«خطوط قرمز از موضع قدرت نیست»
علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز در حاشیه راهپیمایی روز جمعه خاطر نشان کرد که آمریکا به خاطر اختلاف‌نظرها در داخل این کشور "فاقد اقتدار سیاسی است" و به همین دلیل "آنچه در میز مذاکره می‌گوید با عرصه رسانه و تلویزیونی متفاوت است".
به گزارش خبرگزاری فارس در تشریح خطوط قرمز مذاکره‌کنندگان ایران گفت: «خطوط قرمز خطی نیست که از موضع قدرت و مستقل از واقعیت باشد بلکه این خطوط مبتنی بر رویکرد و عقلانیتی تعریف شده که در دستور کار مذاکره‌کنندگان قرار دارد.»
این نخستین بار است که مقامی در این سطح اعتراف می‌کند خطوط قرمزی که رهبر جمهوری اسلامی بارها بر رعایت آن تاکید کرده "از موضع قدرت" مشخص نشده است.
منتقدان مذاکرات هسته‌ای تیم مذاکره‌کننده ایران و دولت حسن روحانی را متهم به گذشتن از این خطوط قرمز و دادن امتیازهای زیاد به غرب می‌کنند.
رئیس جمهور بارها تحریم‌ها را عامل عدم شفافیت در فعالیت‌های اقتصادی عنوان کرده است. او مخالفان برداشته شدن تحریم‌ها را کسانی می‌داند که از این وضعیت سوءاستفاده می‌کنند و نگران از دست رفتن منافع خود هستند.
«کاسب تحریم نداریم»
روحانی روز ۸ اردیبهشت رسیدن به توافق هسته‌ای نهایی را امکان‌پذیر دانست و از کسانی که "دلالان تحریم" خواند خواست که از هم‌اکنون دنبال شغل دیگری باشند.
شماری از اعضای کابینه دولت یازدهم و حامیان دولت با توجه به این ارزیابی، مخالفان حل شدن مناقشه بر سر پرونده هسته‌ای ایران و تعامل با کشورهای غربی را "کاسبان تحریم" می‌خوانند.
امام جمعه موقت تهران در خطبه‌های نماز این هفته از به کار بردن این اصطلاح‌ها در رسانه‌ها انتقاد کرد و گفت: «در این کشور هیچ دلسوزی کاسب تحریم و کاسب صلح نیست، چرا که اینجا جای کسب نیست، بلکه جای افتخارآفرینی و عزت است.»
احمد خاتمی بدون اشاره به استفاده از این تعبیرها توسط مقام‌های ارشد دولت از رسانه‌ها خواست "با دوقطبی نشان دادن جامعه در میدان دشمن بازی نکنند".