1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

اخراج سه استاد علوم سیاسی

رضا خجسته رحیمی (دویچه وله)۱۳۸۶ شهریور ۴, یکشنبه

در آستانه سال جدید تحصیلی دانشگاه‌ها، از اخراج برخی از اساتید برجسته دانشگاه‌های دولتی ایران خبر می‌رسد. بنا به برخی گزارش‌ها، اساتید دانشگاه برای خروج از كشور موظف به هماهنگی با حراست دانشگاه‌های خود هستند.

https://p.dw.com/p/BY4k

برکناری یا بازنشستگی پیش از موعد اساتید منتقد دولت، که از یكسال پیش آغاز شده است،‌ امسال نیز با زمزمه اخراج اساتید برجسته دانشگاه تهران و علامه طباطبایی همراه شده است و به نظر می‌رسد که تعداد دیگری از اساتید منتقد دولت نهم نیز، در آستانه برکناری و ممنوعیت تدریس قرار گرفته باشند.

در همین زمینه گفته می شودحکم اخراج حسین بشیریه، سعید شاهنده و هادی سمتی، از اساتید مجرب و باسابقه علوم سیاسی از جانب حجت الاسلام عمید زنجانی، رئیس دانشگاه تهران به آنان ابلاغ شده است.

دكتر بشیریه در هفته های اخیر و پس از گذران یك فرصت مطالعاتی در امریكا به ایران بازگشته است. دكتر شاهنده و دكتر سمتی نیز به تازگی و پس از پایان مهلت فرصت مطالعاتی خود در خارج از كشور به ایران بازگشته و با حكم اخراج خود مواجه شده‌اند.

گفتنی است كه دكتر حسین بشریه از جمله باسابقه ترین اساتید علوم سیاسی دانشگاه تهران است كه از او به عنوان یكی از پدر‌خوانده های اصلاح‌طلبان یاد می‌شود و برخی از تئوریسین‌های اصلاحات در ایران نیز خود را وامدار اندیشه‌های سیاسی و جامعه شناختی وی می‌دانند.اكنون گفته می‌شود كه این استاد دانشگاه برای رفع سوءتفاهم‌ها، مدارک پزشکی خود را كه موید طول درمانش در خارج از كشور است به همراه مدارک فرصت مطالعاتی اش در خارج از کشور به کمیسیون مربوطه در وزارت علوم ارائه کرده است.

در همین حال گفته می شود كه مبنای حكم صادره برای سه استاد دانشكده علوم سیاسی تهران( بشیریه، شاهنده و سمتی)، "غیبت غیرموجه" یك ساله آنان بوده است. آن ها متهم هستند كه یك یا دو ترم بیش از فرصت مطالعاتی "یك ساله" خود، در دانشگاه های خارجی به مطالعه و تدریس اشتغال داشته اند.

برخی اخبار همچنین از اخراج دكتر میرجلا‌ل‌الدین كزازی استاد باسابقه دانشكده ادبیات دانشگاه علا‌مه طباطبایی حكایت می‌كنند. این در حالی است كه این دانش‌آموخته دكترای رشته زبان و ادبیات فارسی، در تیرماه سال جاری به دلیل انجام فعالیت‌های پژوهشی و تاریخی استعفای خود را تقدیم رئیس دانشگاه كرده و پس از 34 سال سابقه تدریس تقاضای بازنشستگی خود را داده بود.

فشار برای عدم افشای اخراج

شنیده‌ها همچنین از فشار بر اساتید اخراجی دانشگاه برای فاش نکردن این اخبار حکایت دارد. سایت خبری آفتاب به نقل از یك منبع آگاه خبر داده است:«فشار بسیاری بر اساتید اخراجی وجود دارد تا آنان این اخبار را رسانه‌ای نکنند چرا که با فاش شدن اخبار اخراج این اساتید، بسیاری از دانشجویان واکنش تندی نشان خواهند داد.»

این درحالی است كه صادق زیباكلا‌م از اساتید دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران امروز در گفت‌وگویی با روزنامه اعتماد ملی، روند منع تدریس اساتید نامبرده را غیرسیاسی و مبتنی بر روال قانونی دانسته‌است. او كه در جلسه‌ای خصوصی با عمید‌زنجانی برای حل مشكل پیش آمده برای سه تن از همكاران خود به گفت‌وگو نشسته است، از قول رئیس دانشگاه تهران نقل می‌كند كه:«من در چارچوب مقررات و قوانین موجود، هرجا كه بتوانم ارفاق می‌كنم و تلا‌ش خواهم كرد غیبت غیرموجه آقایان بشیریه، سمتی و شاهنده كه از اساتید محترم و برجسته دانشگاه هستند، موجب اخراج آنها نشود. البته من به عنوان رئیس دانشگاه اختیارات محدودی دارم.»

استخدام مدرسان جدید

زمزمه اخراج این اساتید درحالی شدت می‌گیرد که چندی پیش نیز روزنامه دولتی «ایران» از استخدام 5400 مدرس جدید دانشگاه خبر داده بود. حال بسیاری از صاحب‌نظران، این خبر را به معنای اخراج یا بازنشستگی اساتید باتجربه اما منتقد دولت دانستنه‌اند.

گفتنی است سال گذشته نیز رئیس دانشگاه تهران حدود 50 تن از اساتید دانشکده‌های مختلف را به بهانه

بازنشستگی از کادر آموزشی دانشگاه تهران کنار گذاشت. در فهرست بازنشسته‌شده‌های اجباری اساتید برجسته‌ای چون محمد مجتهدشبستری، احمد ساعی ، آشوری و رضا رئیس‌طوسی به چشم می‌خوردند.

محدودیت‌های چند سویه

ایجاد محدودیت برای اساتید تنها به دانشگاه تهران و علامه طباطبایی مربوط نمی شود چراكه رئیس دانشگاه تربیت مدرس نیز در دو ترم تحصیلی گذشته تعدادی از روسای دانشكده ها و مسئولان گروه های آموزشی را بركنار و یا تصفیه كرد. از جمله این موارد اخراج محسن كدیور از دانشكده فلسفه و برخوردهای حذفی با اساتیدی دیگری چون مسعود غفاری، هاشم آقاجری، حاتم قادری، و سعید حجاریان بوده است.

درهمین حال سایت بازتاب از صدور بخشنامه‌ای خبر داده است كه براساس آن ، اساتید دانشگاه‌ها موظف شده‌اند تا هرگونه سفر خود به خارج از كشور را علاوه بر سفرهایی كه به عنوان فرصت مطالعاتی یا سفرهای علمی و پژوهشی با هزینه دانشگاه به خارج از كشور انجام می‌دهند، به حراست دانشگاه متبوع خود، اعلام كنند.

این سفرها، شامل سفرهایی است كه با هزینه مؤسسات دیگر (غیر از دانشگاه) انجام می‌شود. در این بخشنامه سفرهای سیاحتی، زیارتی و شخصی نیز از این قائده مستثنی نشده‌اند.

این خبر از آن جهت قابل تامل است كه خردادماه سال جاری، مدیركل ضدجاسوسی وزارت اطلا‌عات نسبت به «در معرض استفاده اطلا‌عاتی قرار گرفتن اساتید دانشگاه از سوی سرویس‌های اطلا‌عاتی كشورهای خارجی» هشدار داده و دانشگاهیان كشور را طعمه اصلی سرویس‌های جاسوسی بیگانه خوانده بود.

صاحب نظران آغاز موج جدید برخورد با اساتید دانشگاه را در راستای سخنان چندی قبل آیت‌ا... مصباح‌یزدی ارزیابی می كنند. او پیشتر از لزوم تغییرات در استادان دانشگاه‌ها سخن گفته و تاكید كرده بود كه استادان باید مورد «بازآموزی» قرار گیرند.