از گیئرمو استابیله تا هری کین؛ گلزنان برتر جام‌های جهانی فوتبال

آقای گل نخستین دوره از مسابقات جام جهانی که در سال ۱۹۳۰ در اروگوئه برگزار شد، گیرمو استابیله، ستاره تیم ملی آرژانتین بود که نه تنها هشت گل از مجموع ۱۴ گل آرژانتین در این جام جهانى را وارد دروازه حریفان کرد، بلکه این هشت گل را در طول تنها ۴ بازى به ثمر رساند. قابلیت نفوذى این مهاجم آرژانتینى باعث شد که به "El Filtrador" شهرت پیدا کند، یعنى "مردى که از صافى مى‌گذرد".

اولدریش نه‌یلدی را می‌توان یکی از ستارگان بزرگ فوتبال در دهه ۳۰ میلادی قرن بیستم دانست که از شم گل‌زنی قوی‌ای برخوردار بود. او در ۴۱۵ با‌زی که در سال‌های ۱۹۳۱ تا ۱۹۴۱ در پیراهن اسپارتا پراگ انجام داد، ۳۸۸ گل به ثمر رساند. نه‌یلدی در ۴۴ بازی ملی ۲۹ گل برای چکسلواکی وارد دروازه حریفان کرد. اگر چه این تیم در دیدار نهایی از میزبان بازی‌ها، ایتالیا شکست خورد، اما نه‌یلدی با ۵ گل گل‌زن برتر مسابقات شد.

لئونیداس (راست)، مهاجم تیم ملی برزیل را می‌توان نخستین ستاره‌ی مدرن ورزش فوتبال دانست. او که به "الماس سیاه" شهرت یافته بود، به تنهایی قادر بود استادیوم‌ها را پر کند. هنگامی که لئونیداس با ۷ گل به عنوان آقای گل جام جانی ۱۹۳۸ فرانسه به وطنش بازگشت، یکی از شرکت‌های شکلات‌سازی محصولی به نام "الماس سیاه" روانه بازار کرد که هنوز هم تولید و عرضه می‌شود. لئونیداس را از مبتکران ضربه‌برگردان می‌دانند.

آده‌میر (چپ در تصویر) از جمله ستارگان تیم ملی برزیل است که کم و بیش به دست فراموشی سپرده شده. او در جام جهانی ۱۹۵۰ که در خاک وطنش برگزار شد، با ۹ گل بهترین گلزن مسابقات شد، اما آنچه از آن جام در خاطر برزیلی‌ها مانده، شکست تلخ ۲ بر یک برزیل مقابل اروگوئه در دیدار فینال است. این ناکامی در اذهان مردم برزیل فاجعه‌ای ملی محسوب می‌شود. آد‌ه‌میر در ۳۹ بازی ملی برای برزیل ۳۲ بار دروازه حریفان را باز کرد.

تکنیکی ظریف، شم گلزنی و قدرت پرش از جمله ویژگی‌های شاندور کوچیش (راست) بود که با ۱۱ گل آْقای گل مسابقات جام جهانی ۱۹۵۴ سوئیس شد. او این ۱۱ گل را در همان چهار بازی نخست مجارستان در آن دوره از بازی‌ها زد. کوچیش در ۶۸ بازی ملی در پیراهن مجارستان ۷۵ گل وارد دروازه حریفان کرد که اکثر آن‌ها را با ضربه‌سر به ثمر رساند. همین امر نیز سبب شد که کوچیش به "سرطلایی" شهرت یابد.

ژوست فونتین، مهاجم خطرناک فرانسه با زدن ۱۳ گل در تنها یک دوره از بازی‌ها رکوردی به جا گذاشت که هنوز هم نشکسته است. او در سال ۱۹۵۸ بزرگترین موفقیت‌هایش را جشن گرفت: مقام سوم جهان به همراه فرانسه، آقاى گل جام جهانى سوئد، عنوان قهرمانى لیگ برتر فرانسه، قهرمانى جام حذفى باشگاه‌های این کشور و آقاى گل رقابت‌هاى باشگاهی. نام فونتن در فهرست صد بازیکن برتر تاریخ فوتبال نیز ثبت شده است.

در جام جهانی ۱۹۶۲ شیلی تاکتیک دفاعی حرف اول را می‌زد. از این رو جای تعجب نیست که مهاجمان چندان نتوانستند قابلیت‌های گلزنی خود را به نمایش گذارند. در این دوره از مسابقات ۶ بازیکن توانستند چهار گل به نام خود به ثبت برسانندٰ: گارینشا (برزیل)، فلوریان آلبرت (مجارستان)، والنتین ایوانوف (شوروی سابق)، دراژان جرکوویچ (یوگسلاوی)، واوا (برزیل) و لئونل سانچز (شیلی). گارینشا به‌قید قرعه آقای گل مسابقات شد.

اوزه‌بیو، پلنگ سیاه پرتغال، تنها یک بار در جام جهانى فوتبال حضور پیدا کرد، اما همین یک بار کافى بود او با ۹ گل و درخششى کم‌نظیر در جام جهانی ۱۹۶۶ انگلیس نام خود را در دفتر تاریخ جام جهانی ابدی سازد. او ستاره‌اى بود که به تیم ملى فوتبال پرتغال قدرت و اعتماد به نفس لازم را براى حضور در رقابت‌هاى بین المللى بخشید. این مهاجم پرتوان در ۶۴ بازی که براى پرتغال انجام داد، مجموعا ۴۱ گل به ثمر رساند.

گرد مولر در سال‌های ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۴، در تیم ملی آلمان جزو محور اسطوره‌ای «مایر ـ بکن‌باوئر ـ مولر» به شمار می‌رفت. او در این هشت سال ۶۲ بازی برای آلمان انجام داد و ۶۸ گل به ثمر رسانید. مولر با ۱۰ گل بهترین گلزن جام جانی ۱۹۷۰ مکزیک شد. اودو لاتک یکی از سرمربیان صاحب‌نام آلمان در باره او می‌گفت: «مولر می‌توانست فرصت‌هایی را به گل بدل کند که در واقع شایسته آن نیستند که نام آن‌ها را فرصت گذاشت.»

گشگوش لاتو یکی از بهترین مهاجمان تاریخ فوتبال لهستان محسوب می‌شود. او که به خاطر سرعتش به‌سختی مهارپذیر بود، در جام جهانی ۱۹۷۴ آلمان هفت گل برای لهستان به ثمر رساند و آقای گل مسابقات شد. او در یکصد بازی ملی‌ای که در سال‌های ۱۹۷۱ تا ۱۹۸۴ برای لهستان انجام داد، ۴۵ بار دروازه حریفان را باز کرد.

سال ۱۹۷۸ موفق‌ترین سالی است که ماریو کمپس، ملی‌پوش پیشین آرژانتین تجربه کرد. کمپس در آن سال نه تنها به همراه تیم ملی کشورش در خاک آرژانتین قهرمان جهان شد، بلکه با ۶ گل عنوان آقای گل آن دوره از مسابقات را از آن خود کرد. وی در همان سال به همراه باشگاه والنسیا قهرمان جام حدفی اسپانیا شد و همچنین عنوان آقای گل لیگ اسپانیا را کسب کرد. کمپس در ۴۳ بازی ملی برای آرژانتین ۲۰ گل به ثمر رساند.

پائولو روسی را می‌توان پدیده شگفتی‌برانگیز جام جهانی ۱۹۸۲ اسپانیا دانست. او که علیرغم محرمیت طولانی و انجام بازی‌های کم در واپسین هفته‌های پیش از برگزاری جام جهانی به کاروان تیم ملی ایتالیا پیوسته بود، در مرحله گروهی این مسابقات یک گل هم به ثمر نرساند، اما در سه دیدار پایانی تا قهرمانی ایتالیا در جام ۸۲ شش بار دروازه حریفان را باز کرد. روسی در همان سال به عنوان بهترین فوتبالیست اروپا برگزیده شد.

گری لینکر را می‌توان بهترین مهاجم انگلیس در دهه‌ی هشتاد میلادی دانست. در سال‌های ۱۹۸۴ تا ۱۹۹۲ او ۸۰ بار پیراهن تیم ملی انگلیس را بر تن کرد و ۴۸ گل نیز برای این تیم به ثمر رساند. لینکر در جام جهانی ۱۹۸۶ مکزیک به همراه انگلیس در مرحله یک‌چهارم نهایی با نتیجه ۲ بر یک از آرژانتین شکست خورد، اما کسب عنوان بهترین گلزن مسابقات با ۶ گل مرهمی بود بر زخم این ناکامی تلخ.

در جام جهانی ۱۹۹۰ که در ایتالیا برگزار شد، تیم میزبان از مدعیان بزرگ کسب قهرمانی بود و مهاجمانی چون کارنواله، ویالی و باجو را در صف خود داشت، اما این سالواتوره اسکیلاچی بود که با ۶ گل خود را در دل ایتالیایی‌ها جاودانه ساخت. او در شش بازی از هفت دیدار ایتالیا در آن دوره از مسابقات شش گل به ثمر رساند و در واقع ۶۰ درصد از گل‌های لاجوردی‌ها در جام جهانی ۱۹۹۰ به حساب او نوشته شد.

در جام جهانی ۱۹۹۴ آمریکا دو بازیکن با ۶ گل به‌طور مشترک آقای گل شدند. یکی هریستو استویچکوف (راست)، مهاجم بلغارستان که به خاطر شوت‌های سنگینش با پای چپ به "ششلول‌بند" شهرت یافته بود و در همان سال بهترین فوتبالیست اروپا شد و دیگری اولگ سالنکو (چپ)، ملی‌پوش روسیه که از جمله در پیروزی ۶ بر یک تیمش مقابل کامرون در مرحله گروهی جام جهانی ۹۴ به تنهایی پنج گل به ثمر رساند.

مسابقات جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه را می‌توان نقطه اوج فعالیت‌های داور شوکر، مهاجم کرواسی دانست که در باشگاه‌های صاحب‌نامی چون رئال مادرید و آرسنال توپ زده است. شوکر در آن دوره از مسابقات شش بار دروازه حریفان را گشود و به همراه کرواسی مقام سوم جهان را کسب کرد. شوکر با زدن ۴۵ گل در ۶۹ بازی برای کرواسی موفق‌ترین گلزن تیم ملی کشورش محسوب می‌شود.

رونالدو، مهاجم تیم ملی برزیل که به "پدیده" (Il fenomeno) شهرت یافته، در سه دوره از مسابقات جام جهانی حضور داشت و در سال‌های ۱۹۹۴ و ۲۰۰۲ به قهرمانی جهان رسید. رونالدو در جام جهانی ۲۰۰۲ با زدن ۸ گل (از جمله ۲ گل در بازی نهایی در برابر آلمان) آقای گل بازی‌ها شد. رونالدو در سه دوره از بازی‌های جام جهانی مجموعا ۱۵ گل به ثمر رسانده و از لحاظ مجموع گل‌های به ثمر رسانده در این مسابقات رکورددار است.

تیم ملی آلمان در جام جهانی ۲۰۰۶ در این کشور تنها به مقام سوم جهان دست یافت، اما دست‌کم در یک عرصه گوی سبقت را از دیگران ربود. در آن دوره از بازی‌ها میروسلاو کلوزه، مهاجم پرتوان آلمان با ۶ گل عنوان بهترین گلزن بازی‌ را کسب کرد. کلوزه به همراه آلمان در ۴ دوره از مسابقات جام جهانی حضور داشت و مجموعا ۱۶ گل به ثمر رساند. او با این حساب رکورددار گلزنی در تاریخ مسابقات جام جهانی است.

در نخستین دوره از مسابقات جام جهانی فوتبال که در قاره سیاه برگزار شد، آلمان بار دیگر به مقام سوم جهان رسید، اما بازیکنی را به عالم فوتبال ارائه کرد که تا آن زمان چندان شناخته شده نبود: توماس مولر. مولر در آن دوره از بازی‌ها با ۵ گل و همچنین به خاطر گل‌هایی که برای آلمان ساخته بود، آقای گل مسابقات شناخته شد. وی در جام جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی همچنین به عنوان بهترین بازیکن جوان بازی‌ها برگزیده شد.

خامز رودریگز، بازیکن شماره ۱۰ کلمبیا یکی از ستارگان درخشان جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل بود. او با ضرباتی تماشایی توانست ۶ بار دروازه حریفان را در جام جهانی ۲۰۱۴ باز کند و عنوان آقای گل آن دوره از بازی‌ها را به دست آورد. خامز پس از موفقیت در جام جهانی به خدمت باشگاه صاحبنام رئال مادرید درآمد و در حال حاضر نیز در باشگاه آلمانی بایرن مونیخ توپ می‌زند.

در جام جهانی ۲۰۱۸ برزیل ستارگان زیادی چون رونالدو و مسی در تلاش شکار عنوان بهترین گلزن مسابقات بودند. این عنوان اما در نهایت نصیب هری کین، ملی‌پوش انگلیس شد که در رقابت‌های جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه شش گل به ثمر رساند و یکی از چهره‌های برتر انگلیس در مسابقات بود.

جام جهانی ۲۰۲۲ احتمالا برای شماری از ستارگان فوتبال جهان آخرین امکان برای کسب عنوان خواهد بود. باید دید که آیا ستارگانی چون مسی (آرژانتین)، رونالدو (پرتغال) یا لواندفسکی (لهستان) این بار موفق می‌شوند، قابلیت‌های گلزنی خود را به تمام و کمال به نمایش بگذارند یا اینکه ستاره‌ای دیگر گوی سبقت را از آنها خواهد ربود.