استقبال اتحادیهی اروپا از بسته شدن بازداشتگاه گوانتانامو
۱۳۸۷ بهمن ۴, جمعهباراک اوباما روز پنجشنبه ۲۲ ژانویه سند مهمی امضا کرد که به تعطیلی قطعی اسارتگاه گوانتانامو ختم میشود. در این بازداشتگاه عمدتا افراد متهم به فعالیت تروریستی زندانی هستند. باراک اوباما طی کارزار انتخاباتی خود قول داده بود که به فعالیت این اسارتگاه و اصولا به برخوردهای خشن و غیرقانونی با متهمان پایان دهد و در اولین فرصت به این قول خود عمل کرد: زندان گوانتانومو طی يکسال آينده تعطیل خواهد شد.
اوباما با امضای سند تازه، خط مشی رایج در نحوه دادرسی و بازجويی از زندانيان مظنون به همکاری با سازمانهای تروریستی مانند شبکه القاعده و طالبان را مورد بازنگری کامل قرار داد. رییس جمهوری آمریکا همزمان با محاکمهی پنج نفر از زندانيان گوانتانامو، برگزاری دادگاههای نظامی در اين بازداشتگاه را به مدت ۱۲۰ روز به حالت تعليق در آورد.
در سندی که اوباما امضا کرده، همچنین هر نوع اعمال خشونت و شکنجههای جسمی و روحی بر زندانیان منع شده است. متهمان به تروریسم از این پس حق دارند وکیل مدافع داشته باشند و در صورت مشاهدهی ظلم و حقکشی، علیه رویه دادرسی شکایت کنند.
گروههای مدافع حقوق بشر در سراسر جهان همواره از شرایط غیرانسانی در گوانتانامو و نحوهی برخورد مسئولان آن با زندانیان اعتراض کردهاند. پايگاه نيروی دريايی آمريکا در گوانتانامو در جريان جنگ افغانستان در سال ۲۰۰۱ به يک بازداشتگاه تبديل شد. گفته میشود که بیش از ۲۵۰ مرد سالهاست که در زندان گوانتانامو در بازداشت به سر میبرند بدون آن که به طور رسمی به جرمی متهم باشند.
تصمیمی "نمادین" و "با مفهوم"اتحادیهی اروپا از تصمیم رییسجمهور آمریکا، باراک اوباما مبنی بر بستن زندان گوانتانامو استقبال کرد. در بیانیهی رییس ادواری این اتحادیه، از این حرکت به عنوان تصمیمی نمادین و بامفهوم یاد شده که نشاندهندهی احترام نسبت حقوق بینالمللی و همچنین حقوق بشر است. در پی اعلام این خبر، نوی پیلی، کمیسار ارشد حقوق بشر سازمان ملل متحد، خواهان آزادی هر چه سریعتر تمام زندانیان بیگناه گوانتانامو شد. او همچنین افزود برای دیگر زندانیان این بازداشتگاه نیز باید سریعا دادگاههای عادلانه برگزار شود.
رییس جمهور جدید آمریکا و بحران خاورمیانه
آستانهی دوران ریاست جمهوری باراک اوباما با بحران غزه همراه شد که خود مرحلهای تازه در وخامت اوضاع منطقه محسوب میشود، زیرا حملات گستردهی هوایی و زمینی اسرائیل به نوار غزه و تلفات سنگین آن باعث برانگیختن احساسات تند، فضایی سنگین و تشدید خصومت در منطقه شده است.
بسیاری از ناظران بینالمللی امیدوار هستند که رئیس جمهور تازه و هیلاری کلینتون وزیر خارجه او، سیاستی بیطرفانهتر در قبال بحران خاورمیانه اتخاذ کنند. به نظر بسیاری از مفسران چنین تغییری برای احیای وجهه آمریکا در صحنه بینالمللی ضرورت دارد.
اظهارات خانم کلینتون نشان داده که آمریکا قصد دارد با موضع و نقشی تازه در صحنه بینالمللی ظاهر شود. وزیر خارجه دولت اوباما گفته است که سیاست خارجی بر پایهی واقعبینی و نه جزمیات کهنه استوار خواهد شد. او سیاست خارجی را آمیزهای از دیپلماسی، دفاع و توسعه توصیف کرده است.
باراک اوباما در ۲۱ ژانویه یعنی اولین روز کاری خود با برخی از سران خاورمیانه مانند حسنی مبارک، رئیس جمهوری مصر، اهود اولمرت، کفیل نخست وزیری اسرائیل، ملک عبدالله، پادشاه اردن و محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی گفتگوی تلفنی کرد.
به نظر مفسران سیاسی، اوباما در اولین روز کاری خود بر تعهد خود نسبت به حل بحران خاورمیانه صحه نهاده و نشان داده که قصد دارد در دستیابی به صلح میان اعراب و اسرائیل نقشی فعال ایفا کند.