اصرار مجلس بر تصویب "طرح صیانت از فضای مجازی"
۱۴۰۱ اسفند ۲۴, چهارشنبه
آخرین بار نیمه شهریور و چند روزی پیش از مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد و آغاز اعتراضات سراسری بود که طرح "صیانت از فضای مجازی" در صدر اخبار قرار گرفت. سه ماده از این طرح در جلسه‌ای با حضور رئیس دولت سیزدهم، ابراهیم رئیسی که ریاست شورای عالی فضای مجازی را هم بر عهده دارد، در قالب مصوبه‌ای تصویب و برای اجرا ابلاغ شد.
این طرح در ماه‌های پایانی سال گذشته مورد بحث قرار گرفت و تیرماه از سوی مجلس اعلام وصول شد اما بررسی آن پس از کشمکش‌های فراوان در مجلس شورای اسلامی متوقف شد.
روز سه‌شنبه ۲۳ اسفند مهرداد ویس کرمی، نماینده مجلس، در تذکری درباره این طرح گفت: «طرح مربوط به فضای مجازی یک بار با رای مجلس به صورت اصل ۸۵ (تصویب در کمیسیون) تصویب شد و بعد با جوسازی در این موضوع تشکیک به وجود آمد و در صحن رای‌گیری شد و صحن برای بار دوم به بررسی این طرح در کمیسیون مشترک رای داد.»
بیشتر بخوانید: جمهوری اسلامی با چراغ خاموش در مسیر محدودسازی اینترنت
به گفته این نماینده اما "براساس جوسازی داخلی که عمدتا در خارج از کشور هدایت می‌شد ادامه کار کمیسیون متوقف شد". در نهایت این طرح دوباره به صحن علنی برگشته است.
ویس کرمی درباره این طرح گفت: «سه سال از عمر مجلس می‌گذرد و ما هنوز یک قانون درباره فضای مجازی نداریم که مطالبه رهبری است، جنگ ترکیبی اخیر و فیلترینگ هم نشان داد که فیلترینگ منتظر قانون‌گذاری مجلس شورای اسلامی نمی‌ماند. این عیب بزرگ مجلس است که قانون‌گذاری را رها کرده و تصمیم‌گیری درباره فضای مجازی ندارد؛ لذا هیات رئیسه باید این موضوع را در دستور کار مجلس قرار دهد.»
او با اشاره به اعتراضات اخیر و نقشی که به ادعای او و هم‌فکرانش فضای مجازی در این اعتراضات داشت، گفت: «چرا شهامت انقلابی بودن را از دست داده‌ایم و چهارتا بچه برای ما تصمیم‌گیری می‌کنند.»
بیشتر بخوانید: "اختلالات خیلی مشهود" در اینستاگرام در ایران و پیامد آن برای کاربران
عمده خواسته این نماینده این بود که هیأت رئیسه مجلس باید بررسی این طرح را در دستور کار قرار دهد و "کشور باید در این زمینه قانون داشته باشد". ویس کرمی البته تاکید کرد که "قانون به معنای فیلترینگ نیست".
محمد باقر قالیباف، رییس مجلس، در پاسخ به اظهارات این نماینده تاکید کرد که هیأت رئيسه پیگیر این موضوع است. به گفته او ۱۸۵ نماینده نامه‌ای را امضا کرده و خواستار بازگشت طرح صیانت به صحن علنی به جای کمیسیون مشترک شده‌اند. قالیباف گفت به دنبال راه قانونی برای حل این موضوع است.
"فاز صفر طرح کلید خورده است"
بحث درباره طرح صیانت از فضای مجازی در مجلس در حالی دوباره بالا گرفته که این طرح در شورای عالی فضای مجازی تصویب شده و به گفته معاون فرهنگی، اجتماعی و امور محتوای مرکز ملی فضای مجازی "فاز صفر آن کلید خورده است".
قاسم خالدی در گفت‌و‌گوی مفصلی با خبرگزاری "مهر" اعتراضات اخیر را مشکلی در راه اجرای این طرح دانست و گفت با شروع اعتراضات به آنها دستور داده شده که اینستاگرام و واتس‌اپ را مسدود کنند و توان پلتفرم‌های داخلی را با سرعت بیشتری افزایش دهند.
بیشتر بخوانید: قالیباف "طرح صیانت" را به شورای عالی فضای مجازی فرستاد
او درباره این طرح گفته هدف آن این است که "تا حدودی حاکمیت سایبری خود را اعمال کنیم".
به گفته معاون مرکز ملی فضای مجازی در حال حاضر خدمات بانکی به پلتفرم‌های خارجی داده نمی‌شود و بیش از ۱۰۰ سرویس در پلتفرم‌های داخلی ایجاد شده است.
این مقام مسئول درباره ضرر و زیان بستن پلتفرم‌هایی مثل اینستاگرام برای کسب و کارهای کوچک گفت: «در خصوص آمار واقعیت این است که تقریباً می‌توانم بگویم اکثر گزارش‌هایی که در این زمینه ارائه شد واقعی نبود. این حجم عملیات روانی که در بحث کسب و کارها شکل گرفت واقعیت نداشت.»
بیشتر بخوانید: هشدار ۵۵ سازمان حقوق بشری ایران و جهان درباره "طرح صیانت"
به گفته معاون مرکز فضای مجازی تنها بین ۴/۵ تا ۶/۵ درصد از اقتصاد کل کشور دیجیتال است و نیمی از آن متعلق به اقتصاد شبکه و یک سوم اقتصاد شبکه اقتصاد اینستاگرام است.
در میانه اعتراضات سراسری و با فیلترینگ گسترده اینستاگرام رسانه‌های داخل ایران از قول برخی مقامات خبر دادند که سه میلیون شغل به دلیل فیلترینگ اینستاگرام تعطیل شده‌اند.
"قطعی اینترنت نداریم"
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات قطعی اینترنت در ساعات صبح چهارشنبه (۲۴ اسفند) را به دلیل "افت ترافیک" دانست و نه "حمله سایبری".
زارع‌پور گفت مشکل افت ترافیک در "حال حل شدن است."
از حدود ساعت ۱۰ صبح روز چهارشنبه ۲۴ اسفند، اختلال گسترده‌ای در اینترنت ایران رخ داد و در برخی شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت فقط سایت‌های داخلی باز می‌شد و در برخی موارد دسترسی به این سایت‌ها نیز با مشکل مواجه شده بود.
این اختلال بعد از حدود نیم ساعت برطرف شد.
وزیر ارتباطات همچنین مدعی شد که این وزارتخانه در پی افزایش سرعت اینترنت تا ۳۰ الی ۴۰ برابر است.
او دلیل سرعت کم اینترنت را استفاده از فیلترشکن عنوان کرد و گفت: «آنچه که مردم نسبت به آن شاکی هستند به دلیل محدودیت‌هایی که وضع شده بود یک عده از فیلترشکن استفاده می‌کنند که طبیعتاً سرعت را به مراتب کاهش می‌دهد.»
وزیر ارتباطات همچنین مدعی شد که در یکسال گذشته سرعت اینترنت افزایش پیدا کرده است.
این در حالی است که در هر دوره از اعتراضات سرعت اینترنت بسیار کم شده و در بسیاری مناطق به کلی قطع می‌شود.