اعتراض نماینده مجلس به ادامه طرح جمعآوری کودکان کار وخیابان
۱۳۹۶ مهر ۲۳, یکشنبهطرح موسوم به "جذب و ساماندهی کودکان کار و خیابان" از مردادماه سال جاری آغاز شد. این طرح از سوی شهرداری تهران و سازمان بهزیستی به اجرا گذاشته شد و هدف آن "جمعآوری کودکان خیابانی از سطح شهر تهران" عنوان شده بود.
اما این طرح از همان آغاز با موجی از انتقادات سازمانهای مردمنهاد روبرو شد. بیش از ۳۰۰ تن از استادان دانشگاه، پژوهشگران، مددکاران اجتماعی، حقوقدانان، روزنامهنگاران و فعالان حقوق کودک در نامهای سرگشاده به مشاور رئيسجمهوری در امور حقوق شهروندی، ریاست سازمان بهزیستی کل کشور، ریاست شورای شهر و شهردار تهران، خواستار توقف طرح "جمعآوری کودکان کار و خیابان" شدند و یادآوری کردند که این طرح به حل معضل کودکان کار و خیابان کمکی نمیکند، بلکه بر عکس آن را تشدید میکند.
بیشتر بخوانید:اعتراض کارشناسان و فعالان مدنی ایران به "جمعآوری کودکان کار و خیابانی"
در این نامه از جمله آمده بود: «این قبیل اقدامات ضربتی تنها معطوف به خارج کردن جمعیت آسیبدیده و مظلوم از حوزه دید جامعه بوده و نه تنها بهبودی در وضعیت اجتماعی و زندگی مردم فقیر به ویژه کودکان فراهم نمیکنند بلکه منجر به آسیبدیدگی بیشتر و سلب اعتماد آنها از نهادهای حمایتی و هدر دادن سرمایههایی است که میتواند به جای دامن زدن به تبعیضهای ناروای کنونی، صرف اقدامات موثرتری شود.»
اعتراض و تهدید نمایندهی مجلس
به گزارش خبرگزاری "ایلنا" (۲۲ مهر)، علی ساری، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، یادآور شده که بهرغم اعتراضها به طرح یادشده، هنوز هم فرمانداری به کمک شهرداری تهران، طرح جمعآوری کودکان کار و خیابان را اجرا میکند.
علی ساری تصریح کرد که در هفتهی گذشته نشستی در کارگروه فرمانداری تهران برگزار و در آن تصویب شد که ساماندهی کودکان کار و خیابان بر عهدهی سازمان بهزیستی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی باشد.
این نمایندهی مجلس همچنین خاطر نشان ساخت که در جلسهی کمیسیون اجتماعی مجلس که با حضور نمایندگان دستگاههای مختلف از جمله وزارت رفاه، سازمان بهزیستی، شهرداری، وزارت دادگستری و نیروی انتظامی برگزار شد، مشخص شد که وزارت دادگستری، وزارت رفاه و سازمان بهزیستی با اجرای این طرح مخالف هستند و به آن انتقادهای جدی دارند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
به گفتهی علی ساری، وقتی همهی فعالان مدنی و دستگاههای تخصصی منتقد این طرح هستند، وزارت کشور چه اصراری برای اجرای این طرح در تهران دارد؟ ساری افزود: «شهرداری تهران نباید تصور کند با جمعآوری کودکان میتواند چهرهی شهر را بهتر کند. اصولا این تفکر ضد حقوق کودک است. شهرداری بهتر است به آسیبهای اجتماعی زیر پوست شهر بپردازد».
این نمایندهی مجلس همچنین تهدید کرد که اگر وزارت کشور و فرمانداری تهران همچنان بخواهند این طرح را اجرا کنند "سؤال از وزیر کشور در این خصوص در دستور کار قرار میگیرد و شهردار تهران برای ادای توضیحات به مجلس فراخوانده خواهد شد".
سخنان مدیر کل دفتر امور آسیبهای اجتماعی
پس از این اظهارات انتقادی نمایندهی مجلس، "مشرقنیوز" روز یکشنبه (۲۳ مرداد) از قول روزبه کردوانی، مدیر کل دفتر امور آسیبهای اجتماعی وزارت رفاه، خبر داد که جمعآوری کودکان کار و خیابان متوقف شده است.
در این گزارش آمده است: «طبق مصوبات فرمانداری در خصوص طرح جمعآوری متکدیان، دعوتکنندهی این طرح از سایر نهادها برای اجرا فرمانداری تهران بوده است و موضوع طرح نیز معتادان و متکدیان است، اما طی اجرای این طرح کودکان کار و خیابان نیز دستگیر شده و به مراکز نگهداری منتقل شدند. پس از این اقدامات، وزیر کار اجرای این طرح را مشکلدار توصیف کرد. همچنین مدیر کل دفتر امور آسیبهای اجتماعی این وزارتخانه نیز در هفته گذشته به صراحت اعلام کرد که کودکان کار و خیابان باید از شمول مصوبه جمعآوری فوریتهای خدمات اجتماعی تهران خارج شوند.»
بیشتر بخوانید: شناسایی ۱۳۶ هزار کودک بازمانده از تحصیل در ایران
به گفتهی انجمنهای حامی حقوق کودکان در ایران، طرح جمعآوری کودکان کار و خیابان تا امروز موفق نبوده است. این طرح در ۳۵ سال گذشته ۳۰ بار به اجرا گذاشته شده، اما نتایج ملموسی به بار نیاورده است و کودکان بارها و بارها به خیابانها بازگشتهاند.
کارشناسان و فعالان حقوق مدنی نیز در نامهی اخیر خود مقامات را متهم میکنند که به جای مقابله با فقر و عوامل آن، به مبارزه با قربانیان آن پرداختهاند. آنها میگویند که باید با ریشههای این پدیده زشت مقابله کرد که "نشانهایاست هشداردهنده از وضعیت نامطلوب اجتماعی بخشی از جمعیت کشور که نیازمند بیشترین حمایت و مراقبت هستند".
کودکان کار و خیابان به پدیدهای گسترده در جامعهی ایران تبدیل شده است. به گفتهی فعالان حقوق کودک، طبق آمار رسمی ۲ میلیون و طبق آمارهای غیررسمی حدود ۷ میلیون کودک کار در ایران وجود دارد. در برخی از استانهای ایران میانگین سنی این کودکان تنها ۱۲ سال است. بیشتر این کودکان به "گلفروشی، دستفروشی، زبالهگردی و دود کردن اسپند" مشغول هستند. بسیاری از کودکان کار از تحصیل محروم شدهاند.