اعتراضات در شانگهای علیه سیاست کرونا چین و تجربه سانسور
۱۴۰۱ اردیبهشت ۹, جمعه
ساکنان کلانشهر شانگهای بار دیگر از پنجره خانه‌های خود صدای اعتراض خود را بلند کرده‌اند، آن‌هم با کوبیدن بر دیگ و تابه. آنها مواد غذایی می‌خواهند، از جمله بسته‌های مواد غذایی دولت که وعده داده‌اند به ساکنان داده شود، زیرا آنها اجازه خروج از منازل را ندارند.
این یک اعتراض سازمان‌یافته است و ساکنان چندین منطقه این کلانشهر با یکدیگر بر سر اعتراض یکپارچه در ساعت معینی قرار گذاشته‌اند. این سازماندهی از طریق گروه‌های چت در شبکه "وی‌چت"، یک "واتس‌اپ" چینی، صورت می‌گیرد.
به کانال تلگرام دویچه وله فارسی بپیوندید
چنین رویدادی در کشوری که عدم آزادی رسانه و بیان بر آن حاکم است، بسیار غیرعادی است.
یک زن چینی در تماس تلفنی با مسئولان محله شهری خود به آنها می‌گوید: «در ده روز گذشته ما پنج مورد ابتلا به کرونا در ساختمان خود داشتیم. ما اجازه خروج از آپارتمان خود را نداریم و حتا نمی‌توانیم خرید گروهی آنلاین انجام بدهیم. از ۱۸ آوریل بدین سو، چون مقررات دولت را رعایت کرده‌ایم، هیچ سفارش آنلاینی نداشته‌ایم.»
این زن چینی در گفت‌وگو با مسئول شهرداری منطقه خود می‌افزاید: «اما وقتی نمی‌توانیم آنلاین سفارش دهیم و از دولت هم بسته مواد غذایی دریافت نمی‌کنیم، آن‌وقت چه باید بخوریم؟»
این گفت‌وگوی ضبط شده که پیش از اعتراضات صورت گرفته، بازتاب وسیعی در شبکه‌های اجتماعی چین داشته و خشم بسیاری شهروندان را برانگیخته است. در بخش‌هایی از این کلانشهر ۲۶ میلیونی، بسته‌های غذایی به شهروندانی که در خانه‌های خود حبس هستند نمی‌رسد. از این رو استیصال مردم رو به اوج گذاشته است.
دولت از نقش "عوامل خارجی" می‌گوید
مقامات شانگهای با پیام‌های بلندگوهای خیابانی و پیامک‌های اینترنتی به اعتراض شهروندان واکنش نشان می‌دهند. در این پیام‌ها می‌گویند که "عوامل خارجی" این اعتراضات را سازماندهی کرده‌اند و هر کس باید خوب فکر کند و میان حق و ناحق خوب تمایز قائل شود.
در هفته‌های گذشته ویدئوهایی از اعتراضات موردی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شدند. از جمله ویدئوی مردی که در حیاط خانه‌اش ایستاده بود و خطاب به دولت چین می‌گفت: «حزب کمونیست چین بیاید من را ببرد. حزب کمونیست کجاست؟ کمونیسم کجاست؟ مردم عادی باید چه بکنند؟»
دولت سرسختانه استراتژی صفر- کووید را دنبال می‌کند
دولت چین و رهبری حزب کمونیست همچنان استراتژی سختگیرانه صفر-کووید را در پیش گرفته است. گسترش سریع گونه اومیکرون کووید دولت را با چالش‌های جدید روبرو کرده است.
بیورن آلپرمان، چین‌شناس و استاد دانشگاه وورتسبورگ در آلمان است. او "لاک‌داون" و بستن تمام فروشگاه‌ها و خانه‌نشین کردن و خشم مردم در شانگهای را ضربه‌ای سخت به حزب کمونیست ارزیابی می‌کند؛ ضربه‌ای که درست در سال جاری برای رهبری چین چندان مناسب نیست. زیرا رئیس دولت و حزب کمونیست چین، شی جین‌پینگ، در سال جاری می‌خواهد دور بعدی رهبری خود را آغاز کند.
آلپرمان می‌گوید: «اگر دولت مرکزی موفق نشود عدم موفقیت در مبارزه با پاندمی را در سطوح محلی مهار کند، می‌تواند برای رهبری شی جین‌پینگ خطرآفرین باشد.»
این چین‌شناس می‌افزاید درست به این خاطر که «حزب کمونیست موفقیت‌های اولیه‌اش در مهار کرونا را به سیستم سیاسی حاکم نسبت داده و گفته بود: "ما تحت رهبری حزب کمونیست در چین در غلبه بر پاندمی بهتر عمل کردیم تا کشورهای دموکراتیک غرب که با تعلل بسیار با این پاندمی برخورد کردند". حال تهدید این است که این ادعا به معضلی برای دولت بدل شود.»
تجربه عینی مردم با سانسور
دولت چین مدام در تلاش است پیام‌ها و ویدئوهایی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شوند را سانسور و حذف کند تا جایی که اثری از آنها برجا نماند.
آلپرمان می‌گوید، به طور معمول سانسور برای شهروندان چین امری حاشیه‌ای بوده و آن را زیاد حس نمی‌کرده‌اند: «اما الان با وضعیتی روبرو هستیم که ۲۵ میلیون نفر در شبکه‌های اجتماعی و دیگر پلاتفرم‌ها اعتراض و شکایت خود را بیان می‌کنند، این‌که تا چه اندازه وضعیت تأمین مواد غذایی وخیم است و به عینه شاهد این هستند که تمام این شکایت‌ها، حتا در بهترین حالت اعتراض‌ها، سانسور و پاک می‌شوند.» این یک تجربه جدیدی است که شهروندان متوجه می‌شوند که خود به قربانی سانسور بدل شد‌ه‌اند.
به کانال اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید
بسیاری از این شهروندان به خبرنگار شبکه اول تلویزیون آلمان در شانگهای گفته‌اند، آنچه که در دوران "لاک‌داون" بر سر آنها آمده است را هرگز فراموش نخواهند کرد و دولت را نخواهند بخشید.
یک شهروند مرد که نمی‌خواسته نامش فاش شود گفته است: «پس از این دوره از کرونا تغییر بزرگی رخ خواهد داد، و آن بحران اعتماد است. اعتماد را باید بازسازی کرد. اما غیرمحتمل است که همه چیز دوباره به سر جای اول خود بازگردد.»