اعتراضی‌ترین نمازجمعه‌ی تاریخ معاصر ایران
۱۳۸۸ تیر ۲۶, جمعه
بعد از اعلام رسمی دفتر هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام مبنی بر اقامه نماز جمعه تهران توسط وی، میرحسین موسوی و مهدی کروبی دو تن از نامزدهای معترض به نتایج انتخابات ریاست جمهوری اعلام کردند که هم‌گام با مردم برای ادامه اعتراضاتشان در نماز جمعه این هفته شرکت خواهند کرد.
به گفته‌ی شاهدان عینی از ساعت ۱۰ صبح درهای ورودی دانشگاه تهران بر روی مردم بسته شده و به آنان اجازه ورود به داخل دانشگاه داده نمی‌شد. شرکت‌کنندگان در مراسم امروز از تعداد بسیار زیاد مردمی که به سمت دانشگاه تهران حرکت می‌کردند گفته‌اند. یکی از این شاهدان، جمعیتی را که از میدان فلسطین به سمت دانشگاه تهران حرکت می‌کردند بالغ بر ۳۰۰ هزار نفر تخمین می‌زند. وی می‌گوید: «از تقاطع طالقانی - وصال جمعیت به حدی زیاد بود که نمی‌شد جلوتر رفت و مردم جای جای خیابان طالقانی نشسته بودند. قبل از سخنرانی رفسجانی فردی پشت تریبون رفت و خواستار گفتن ’’مرگ بر امریکا‘‘ بود که همه‌ی مردم با شدت ’’مرگ بر روسیه‘‘ می گفتند و بعد هم ’’یا حسین میرحسین‘‘».
دستگیری شادی صدر
قبل از شروع نماز جمعه حدود ساعت ۱۲ ظهر به وقت تهران، شادی صدر وکیل و فعال زنان در حالی که با دوستان و همکارانش به طرف محل برگزاری نماز جمعه می‌رفتند، توسط نیروهای لباس شخصی در بلوار کشاورز دستگیر شد. زهرا سعیدزاده حقوقدان و از همکاران شادی صدر که هنگام دستگیری وی با او بوده مشاهداتش را اینگونه بیان می‌کند: «من و دوستانم داشتیم می‌رفتیم نماز جمعه. مثل همه‌ی آدمهای که می‌توانند بروند نماز جمعه، خیلی ساده و راحت. ناگهان یک موتورسوار به ما حمله کرد و گفت، این خانم را دستگیر کنید. دو نفرکه پیاده بودند شروع کردند به گرفتن شادی و به طرف ماشین بردندش. ما اعتراض کردیم که برای چی می‌خواهند این کار را بکنند. برای این که نه پلیس بودند، نه نیروی انتظامی. گفتند شما کاری نداشته باشید، بروید کنار بایستید. شادی را انداختند تو ماشین».
وی همچنین از برخورد خشن افراد دستگیرکننده خانم صدر با وی می‌گوید و اینکه او را مورد ضرب و شتم قرار داده‌اند: «ما در ماشین را باز کردیم که شادی را بیرون بیاوریم، با وضعیت خیلی وحشتناک و غیرانسانی مانتوی شادی را از تنش درآوردند و یکنفر از جلو به او حمله کرد و اصلا روسری‌اش را از سرش درآوردند. من گفتم، شادی بیا بیرون. اینها کی هستند دارند تو را می‌برند. که شادی به سمت خیابان دوید تا از دستشان فرار بکند، ولی یک آقایی با یک باتوم فنری به او حمله کرد و خانم صدر را بغل کرد و انداخت تو ماشین. یعنی دیگر آن موقع نه حجاب مطرح بود، نه محرمی و نامحرمی. فقط می‌خواستند شادی را ببرند. پشت سر آن هم دوتا ماشین بنز آمدند وسط خیابان که من دیگر آنموقع گفتم مردم کمک کنید، دارند می‌برند، لخت‌اش کرده‌اند و دارند می‌برندش. اما مردم همین طور مبهوت مانده بودند. مثل این که از یک مدتی این موتورسوارهای لباس شخصی دنبال ما بودند».
تنها نماز جمعه‌ای که با کف و سوت همراه بود
شاهد عینی دیگری که امروز از ساعات اولیه روز برای شرکت در تجمع اعتراضی نماز جمعه به سمت دانشگاه تهران رفته، مشاهداتش را اینگونه بیان می‌کند: «ما حدود ساعت ۱۲ رسیدیم و درهای دانشگاه را بسته بودند در حالی که هیچ وقت ساعت ۱۲ درها را نمی‌بندند. مردم اعتراض‌شان این بود که چرا ساعت ۱۲ درها را بسته‌اید و می‌گفتند بگذارید ما برویم داخل. حتا یک عده رفتند به طرف در که در آن را بشکنند و وارد بشوند که دیگر نتوانستند. مردم در تمام خیابان‌های اصلی، یعنی چهارضلع دانشگاه تهران نشستند. همه‌ی خیابانها پر شد، به غیر از میدان انقلاب. گارد ویژه، پلیس، بسیجی، لباس شخصی، هرچیزی که دلتان بخواهد هم بود. حرفهای خطیب قبل از رفسنجانی همه پخش شد و همه گوش کردند. به حرفهای هاشمی که رسید بلندگوها را قطع کردند یعنی توی محوطه‌ی دانشگاه صدای هاشمی پخش می‌شد. بعد دیگر مردم با رادیو ترانزیستوری خطبه‌ها را گوش می‌کردند. قبلش هم کلی شعار دادند. محور اصلی شعارها این دفعه مرگ بر روسیه بود. یعنی چیز جدیدی بود. چون این هواپیما هم سقوط کرده بود، مردم عقده‌ی عجیبی از روسیه گرفته بودند. یکی هم زندانی سیاسی آزاد باید گردد. و شعار ’’مجتبی بمیری، رهبری رو نبینی‘‘ و "یا حسین میرحسین‘‘.مردم با همین رادیوهای کوچک به همدیگر خبر می‌دادند که الان هاشمی دارد چه می‌گوید. آنجایی که درباره‌ی زندانیان سیاسی گفت، همه الله اکبر گفتند، دست زدند، کف و سوت زدند. این تنها نمازجمعه‌ای بود که کف و سوت داشت. بعضی‌ها می‌گفتند کف نزنید، سوت نزنید ولی مردم می‌گفتند دلمان می‌خواهد اصلا آمده‌ایم که کف و سوت بزنیم».
این شرکت‌کننده در مراسم اعتراضی روز جمعه تهران همچنین از شلیک گاز اشک‌آور توسط نیروهای انتظامی می‌گوید: «همین که خطبه‌های نماز تمام شد، یعنی هنوز نماز را نخوانده بودند که حمله کردند. بیشتر از همه چیز گاز اشک‌آور بود. صدای شلیک می‌آمد که مردم فکر کردند اینها دارند تیر می‌زنند ولی صدای تیر نبود، گاز اشک‌آور بود. دوباره مردم راه افتادند و شعار می‌دادند. شعار مرگ بر دیکتاتور، یا حسین، میرحسین. بعد همه هم سبزپوش بودند. یعنی اصلا مردم نترسیده بودند. همه مچ‌بند، روسری و نشانه‌های سبز داشتند. بعد آمدند سمت بلوار کشاورز و ولیعصر و دوباره دسته‌های تجمع راه افتاد. ولی گاز اشک‌آور و باتوم بیشترین چیزی بود که مردم را با آن متفرق می‌کردند. اگر می‌ایستادی، یکنفر هم بودی، می‌گفتند خانم رد شو، آقا رد شو و اگر نمی‌رفتی باتوم می‌زدند. من خودم سر خیابان ویلا دیدم پسری را گرفتند و کلی او را کتک زدند و بعد هم او را بردند».
به گزارش خبرگزاری‌های خارجی از جمله رویترز در نماز جمعه تهران ۱۵ نفر دستگیر شده‌اند. شاهدان عینی اطلاعی از تعداد دستگیرشدگان نداشتند اما خبر دستگیری‌های گسترده را تایید کرده‌اند. سایت‌های خبری منتقد دولت احمدی‌نژاد شمار شرکت‌کنندگان در نماز جمعه‌ی اعتراضی امروز را بی سابقه و تا دو و نیم میلیون نفر تخمین زده‌اند.
همچنین به گزارش سحام‌نیوز افراد لباس شخصی هنگام ورود مهدی کروبی به دانشگاه تهران وی را مورد ضرب و شتم قرار دادند به طوری که عمامه‌ی او از سرش افتاد. حسین کروبی فرزند مهدی کروبی دراین مورد به سحام نیوز گفت: «هنگامی كه پدرم مقابل دانشگاه از ماشین پياده شد، تعدادی از نيروهای لباس شخصی مقابل در ايستاده و زیر چتر حمایت نیروی انتظامی به او حمله كردند و او را مورد تعرض قرار دادند به طوری كه عمامه‌ی وی از سرش افتاد . آنها به فحاشی پرداخته و الفاظ بسيار زشت و زننده‌ای به كار می‌بردند . در همين حال محافظين با سختی آقای كروبی را وارد دانشگاه كردند».
طبق گزارش‌های رسیده، یکی از اعضای سایت میدان زنان نیز در تظاهرات روز جمعه مورد حمله‌ی نیروهای پلیس قرار گرفت و در اثر ضربه باتوم از ناحیه دست دچار شکستگی شد.
میترا شجاعی
تحریریه: فرید وحیدی