اعلام شکست پروژه مبهم "وی‌پی‌ان" بومی در ایران
۱۳۹۲ شهریور ۱۰, یکشنبه
موضوع "وی‌پی‌ان" بومی اولین بار توسط رئیس سازمان پدافند غیرعامل مطرح شد. ولی مدتی پس از طرح آن، وزیر ارتباطات دولت گذشته اعلام کرد که "وی‌پی‌ان" بومی و غیربومی ندارد. اما بعدها شورای عالی فضای مجازی به عنوان متولی اصلی به پیگیری این موضوع پرداخت.
حال شرکت ارتباطات زیرساخت کشور از عدم استقبال کاربران از دریافت "وی‌پی‌ان" بومی خبر داده است. محمود خسروی می‌گوید: «با وجود آمادگی شرکت ارتباطات زیرساخت برای ارائه "وی‌پی‌ان" بومی قرار بر آن شده است که در آینده‌ای نزدیک ارائه "وی‌پی‌ان" به شکل قبلی خود بازگردد.»
مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت درباره پروژه "وی‌پی‌ان" بومی و ارائه آن به کاربران می‌گوید: «قرار بر آن بود که براساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی به واگذاری "وی‌پی‌ان" بومی بپردازیم، و به همین دلیل ما زیرساخت‌های لازم را فراهم کردیم و به تمام وزارتخانه‌ها، بانک‌ها و نهادهای حقوقی این موضوع را اعلام کردیم اما استقبال چندانی نشد.»
خسروی می‌گوید، فقط حدود ۳۰ شرکت برای استفاده از "وی‌پی‌ان" قانونی ثبت نام کرده‌اند.
وی‌پی‌ان (Virtual Private Networks) از طریق کدگذاری اطلاعات، امکان استفاده امن از اینترنت را فراهم می‌آورد. با استفاده از این فناروی می‌توان با یک سرور در خارج از کشور از طریق یک تونل مجازی ارتباط برقرار کرد.
یکی از کاربردهای "وی‌پی‌ان" امکان دور زدن سانسور اینترنتی است؛ کاربردی که وی‌پی‌ان در ایران معمولا با آن شناخته می‌شود. از این شبکه‌های خصوصی اما معمولا برای برقراری ارتباط بین شعبه‌های مختلف یک شرکت یا فعالیت امن از راه دور استفاده می‌شود.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، خسروی افزود: «در زمینه اشخاص حقیقی هم، از آنجا که لازم است تشکیلاتی دراین زمینه وجود داشته باشد و مجوزها را ارائه کند، ما همه چیز را آماده کرده و اطلاع‌رسانی کردیم اما اکنون این بحث مطرح است که چطور ارائه "وی‌پی‌ان" به سبک سابق آن بازگردد.»
در دولت احمدی‌نژاد، مقام‌های جمهوری اسلامی آن‌دسته از "وی‌پی‌ان"ها را غیرقانونی می‌دانستند که کاربران بدون "ثبت" از آنها استفاده می‌کردند. دولت احمدی‌نژاد از مردم خواسته بود، از "وی‌پی‌ان قانونی"ای استفاده کنند که دولت ارائه می‌کند.
ارائه "وی‌پی‌ان" از سوی نهادهای دولتی که امکان دسترسی به اطلاعات کاربران را چه هنگام ثبت‌نام و چه از طریق جاسوسی در فعالیت‌های آن‌لاین آنها ایجاد می‌کند، می‌تواند امنیت کاربران در ایران را به خطر بیاندازد.
ایران از سوی نهادهای بین‌المللی مدافع آزادی اینترنت همواره به‌خاطر سانسور اینترنت و رهگیری و مجازات کاربران فضای مجازی محکوم شده است. گزارشگران بدون مرز ایران را یکی از "دشمنان اینترنت" می‌داند. تا کنون دو وبلاگ‌نویس، امیدرضا میرصیافی و ستار بهشتی، در زندان‌های ایران جان باخته‌اند.
پرسش‌هایی که مدیرعامل شرکت زیرساخت به آنها پاسخ نداد
در پی اظهارات مبهم مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت، خبرگزاری خبرآنلاین پرسش‌های بی‌پاسخ چند کارشناس در این زمینه را مطرح کرد.
این کارشناسان می‌پرسند، در حالی که استادان رشته کامیپوتر و آی‌تی می‌گویند، پروژه‌ای که به نام "وی‌پی‌ان" بومی مطرح شده، "دروغ فنی بزرگی است که اصلا وجود خارجی ندارد"، چه کسی و با چه هدفی این پروژه را تعریف کرده است؟
از سوی دیگر، هزینه این پروژه چقدر بوده و چرا امکان‌سنجی روی این پروژه صورت نگرفته است؟
این کارشناسان همچنین می‌پرسند: امروز چرا مدیران این پروژه توضیح نمی‌دهند که مسوول افزایش بدافزار و ویروس و جاسوسی روی دیتای کاربران ایرانی بعد از بستن پورت امنی مانند ۴۴۳ و کند شدن بخشی از شبکه اینترنت داخل کشور، چه کسانی هستند؟
وی پی ان، پروتکل امن برای تبادل اطلاعات در جهان است و کارشناسان می‌پرسند: «آیا شما چیزی اختراع کرده‌اید که برتر از "وی‌پی‌ان" بوده و ما نمی‌دانیم؟ که به بانک‌ها، سازمان‌های حساس ایرانی و... پیشنهاد استفاده از آن را داده باشید؟ یا فقط یک خط پشت فایروال و "گیت وی" ایجاد کرده تا با دور زدن قانون فیلترینگ کاری غیرقانونی انجام دهید؟ و کلاه جدید برای آن تعریف کرده‌اید؟»